Świętoszek – informacje wstępne, okoliczności powstania

Świętoszek został wystawiony na scenie po raz pierwszy 12 maja 1664 roku jako uroczystość towarzysząca otwarciu pałacu oraz ogrodów w Wersalu. Król Francji Ludwik XIV przyjął tę sztukę z entuzjazmem, jednakże przedstawiciele władz kościelnych z biskupem Paryża na czele byli nią oburzeni.

Świętoszek został wystawiony na scenie po raz pierwszy 12 maja 1664 roku jako uroczystość towarzysząca otwarciu pałacu oraz ogrodów w Wersalu. Król Francji Ludwik XIV przyjął tę sztukę z entuzjazmem, jednakże przedstawiciele władz kościelnych z biskupem Paryża na czele byli nią oburzeni.

Świętoszek spotkał się z ich całkowitym niezrozumieniem, gdyż uznali go oni za jaskrawą krytykę katolicyzmu – choć w rzeczywistości celem autora było pokazanie problemu fałszywej pobożności. Sytuacja ta wywołała także szereg ataków na Moliera.

Wobec tego Ludwik XIV został zmuszony do wydania zakazu grania tej komedii na scenie (po tym Świętoszka przedstawiano potajemnie, dla zaufanych odbiorców).

Po trzech latach autor, uzyskawszy zgodę króla, ponownie wystawił swój dramat, wprowadzając w nim kilka zmian łagodzących treść i opatrując go tytułem Szalbierz, jednak występujący wcześniej problem się powtórzył: wkrótce po premierze prezydent Paryża, pełniący obowiązki króla podczas jego nieobecności w mieście, zakazał grania tej sztuki.

Na szczęście Molier ostatecznie zwyciężył w walce z nieprzychylną mu częścią publiczności, otrzymując nieodwołalną zgodę na wystawianie Świętoszka w 1669 roku i zyskując tym samym swobodę w swojej działalności teatralnej (choć nadal doświadczał licznych zarzutów ze strony władz Kościoła).

Francja w czasach powstania Świętoszka

Świętoszek spotkał się z ich całkowitym niezrozumieniem, gdyż uznali go oni za jaskrawą krytykę katolicyzmu – choć w rzeczywistości celem autora było pokazanie problemu fałszywej pobożności. Sytuacja ta wywołała także szereg ataków na Moliera.

Wobec tego Ludwik XIV został zmuszony do wydania zakazu grania tej komedii na scenie (po tym Świętoszka przedstawiano potajemnie, dla zaufanych odbiorców).

Po trzech latach autor, uzyskawszy zgodę króla, ponownie wystawił swój dramat, wprowadzając w nim kilka zmian łagodzących treść i opatrując go tytułem Szalbierz, jednak występujący wcześniej problem się powtórzył: wkrótce po premierze prezydent Paryża, pełniący obowiązki króla podczas jego nieobecności w mieście, zakazał grania tej sztuki.

Na szczęście Molier ostatecznie zwyciężył w walce z nieprzychylną mu częścią publiczności, otrzymując nieodwołalną zgodę na wystawianie Świętoszka w 1669 roku i zyskując tym samym swobodę w swojej działalności teatralnej (choć nadal doświadczał licznych zarzutów ze strony władz Kościoła).

Typy bohaterów w Świętoszku

Jak przystało na komedię charakterów, postaci w Świętoszku Moliera skonstruowane są bardzo precyzyjnie i dość jednowymiarowo, co uwypukla ich cechy.

Można podzielić je na dwie grupy:  

  • pobożnych obłudników: Tartuffe (najbardziej reprezentatywny), jego służący Wawrzyniec, pan Zgoda, pani Pernelle.  
  • przeciwników obłudy: Elmira, Kleant, Damis, Marianna, Walery, Doryna.  

Pomiędzy tymi grupami znajduje się Orgon, który dwukrotnie przechodzi przemianę: pierwszy raz, gdy ulega fascynacji Świętoszkiem; drugi – dostrzegając swoją naiwność i głupotę.

Dodaj komentarz