Starosta Gadulski:
* uparty szlachcic,
* gaduła:
On jednak, zaperzony, jak gadał, tak gadał;
I dopiero, jak postrzegł, że już wszyscy spali,
Że świce gasły, przecież mrucząc, wyszedł z sali
I na schodach dokończył ostatka swej mowy.
Prawdziwyż to gaduła!
(Akt I, scena I)
* przeciwnik reform, zwolennik starego porządku,
* na złość Podkomorzemu nie chce wydać córki za Walerego,
* niczego nigdy nie przeczytał, niewykształcony:
Wiem, że Waćpanu przyjemna każda odmiana:
W księgach się tych dzikości wszystkich nauczyłeś,
W tych księgach, nad którymi już oczy straciłeś,
Ja, co nigdy nie czytam lub przynajmniej mało,
Wiem, że tak jest najlepiej, jak przedtem bywało.
(Akt I, scena II)
* zwolennik nowomodnego stylu życia,
*chciwy, łasy na pieniądze: poślubił żonę tylko dla jej majątku, odrzucił starania Szarmanckiego o rękę córki, gdy ten upomniał się o posag,
* fałszywy:
Tam do kata! Gdyby iść chciała do rozwodu,
Utraciłbym połowę rocznego dochodu.
To nie żart, żonę taką trzeba menażować.
Do Starościny, śmiejąc się i biorąc ją za rękę
Nie, robaczku, ja tylko chciałem tak żartować:
To się ciebie nie tyczy, bądź uspokojoną.
(Akt II, scena VIII)
* nie interesuje się szczęściem córki, jej zamążpójście traktuje jak zawarcie intratnego interesu,
* pod wpływem żony zgadza się zwolnić Żyda i na miejscu karczmy stworzyć ogród, przyjmuje najpierw Szarmanckiego na narzeczonego dla córki, a następnie Walerego.
Główne cechy: przeciwnik reform, fałszywy, skąpy, chciwy.