Przez pierwsze dziesięć lat pracy twórczej Konopnicka stała się uznaną poetką. Trzeba jednak pamiętać, że pisarka poza liryką dała się poznać także jako dramatopisarka (Z przeszłości, 1881) oraz autorka poematu Imagina (ogłaszany częściami od 1886 roku, wydany jako całość w 1913 roku). W swej twórczości Konopnicka ulegała inspiracji romantyzmem (zarówno na poziomie światopoglądu jak i w poetyce), propagowała antyfeudalne i wolnomyślowe dążenia pozytywistyczne. Wyrażała też dramatyzm aktualnego stanu życia społeczeństwa pozbawionego wolności państwowej. Połączenie romantycznego buntu przeciwko ograniczeniu wolności jednostek i społeczeństw z propagowaniem postawy poety – Prometeusza, waloryzowanie folkloru oraz tendencji perswazyjno – wychowawczych i reporterskich – wszystko to łączyło się w twórczości Konopnickiej i stało się podstawą jej charakterystycznego stylu. Niestety, taka różnorodność tematów i stylistyk nie zawsze łączyła się korzystnie w pisarstwie Konopnickiej. Nawiązywanie do różnych poetyk, podejmowanie wielu tematów i łączenie postawy romantycznej z pozytywistycznym światopoglądem cechuje całą twórczość poetki, jednak w późniejszym okresie dostrzec można pewne gatunkowe i rodzajowe zróżnicowanie.
Konopnicka osiągnęła mistrzostwo w pisaniu wierszy stylizowanych na pieśni ludowe (cykle Wieczorne pieśni, Na fujarce, Z łąk i pól, Łzy i pieśni, Piosenki i pieśni, Po rosie, Pieśni bez echa). Z czasem Konopnicka porzuciła sylabizm na rzecz sylabotonizmu (choć sylabizm można zaobserwować w utworach o zakroju epickim).
Od 1890 roku zauważa się u pisarki zainteresowanie tematyką związaną z dziełami kultury europejskiej. Poetka nawiązywała często do Biblii oraz do romantyzmu. Z drugiej strony korzystała z poetyk współczesnych parnasizmu i symbolizmu. Stylizacje paraboliczne można zaobserwować m.in. w cyklu Z mojej Biblii. W stylistyce romantyzmu są utrzymane utwory balladowe i sonetowe umieszczone w zbiorach Italia (1901) oraz Drzazgi z podróżnej teki (1903). Czasami poetka korzystała także z systemu tonicznego, choć są to przypadki odosobnione. Pod koniec twórczości zauważa się wyraźny powrót tendencji folklorystycznych (Nowe pieśni 1905). Zbiór Głosy ciszy z 1906 roku składa się z wierszy aforystycznych. Do samego końca Konopnicka uprawiała poezję dydaktyczną (Śpiewnik historyczny 1904) i okolicznościową (Ludziom i chwilom 1905). Będąc pod silnym wpływem romantyzmu, pisarka dokonywała także prób tworzenia poematów, m.in. Przez głębinę (1907) oraz Pan Balcer w Brazylii (1910).
W 1882 roku ukazały się pierwsze nowele oraz beletryzowane reportaże pisarki. Na początku można dostrzec wyraźną inspirację twórczością Prusa, Orzeszkowej, Sienkiewicza. Z czasem jednak Konopnicka wypracowała osobisty styl w dziedzinie krótkich form narracyjnych. Uznanie na łamach nowelistyki krajowej przyniosły jej zbiory Moi znajomi (1890) oraz Na drodze (1893, w tym zbiorze ukazały się Mendel Gdański oraz Nasza szkapa, jedne z najbardziej znanych utworów pisarki) i Ludzie i rzeczy (1898, w zbiorze wydano Miłosierdzie gminy). Konopnicka pisała głownie o problemach współczesności, utrzymywała swoje utwory w poetyce realizmu. Uprawiała następujące gatunki: szkice reportażowe, narracje wspomnieniowe (łączące perspektywę opowiadania dorosłego i dziecka), portretowe studia psychologiczne (bazujące na ukazaniu dramatu wewnętrznego bohatera), opowiadania (cechujące się rozbudowaną fabułą oraz wnikliwym opisem środowisk społecznych). Ponadto Konopnicka uprawiała nowelistykę historyczną (Powieści Sawy, 1892).
Niezwykłą popularność zdobyła Konopnicka wśród najmłodszych czytelników. Utwory dla dzieci jej autorstwa pozbawione były natrętnego dydaktyzmu: (…) rozbudzające wrażliwość estetyczną odbiorców, łączące autentyzm i fantastykę, tonację żartu i powagi, były rewelacją w tej dziedzinie pisarstwa, inicjowały jej artystyczną autonomię, zbogacały jej zasoby gatunkowe, proponując wzorce liryki i pieśni, opowieści poetyckiej i obrazków prozą. [Cyt. za: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. Tom I, red. J. Krzyżanowski, Cz. Hernas, wyd. PWN, Warszawa 1984, s. 468.]
Najpopularniejszymi utworami literatury dziecięcej pióra Konopnickiej są: O krasnoludkach i sierotce Marysi (1896), O Janku Wędrowniczku (1893) i Na jagody (1903).
Konopnicka uprawiała także publicystykę na łamach takich pism jak: „Kłosy”, „Świt”, „Gazeta Polska”, „ Kurier Warszawski”, „ Biblioteka Warszawska”. Konopnicka pisała recenzje utworów pisarzy współczesnych, zarówno polskich jak i zagranicznych (m.in. Prusa, Sienkiewicza, Orzeszkowej). Ponadto badała twórczość wielkich romantyków polskich: Mickiewicza, Słowackiego, Lenartowicza, Zalewskiego. Na uznanie zasługuje zarys monografii Mickiewicz, jego życie i duch (1899) oraz esej „O Beniowskim” Słowackiego (1909).
Konopnicka zajmowała się także tłumaczeniem poezji i prozy z języka niemieckiego, francuskiego, angielskiego oraz innych.
Zbiory nowel:
Cztery nowele, 1888
Moi znajomi, 1890
Na drodze, 1893
Nowele, 1897
Ludzie i rzeczy, 1898
Na normandzkim brzegu
Literatura dziecięca:
Śpiewnik dla dzieci
O Janku Wędrowniczku, 1893
O krasnoludkach i sierotce Marysi, 1896
Na jagody, 1903
Szkolne przygody Pimpusia Sadełko, 1905
Co słonko widziało
Dym
Nasza szkapa
Zbiory wierszy:
Z mojej Biblii, 1896
Linie i dźwięki, 1987
Italia, 1901
Drobiazgi z podróżnej teki, 1903
Śpiewnik historyczny, 1904
Ludziom i chwilom, 1905
Nowe pieśni, 1905
Głosy ciszy, 1906
Poematy:
Pan Balcer w Brazylii, 1910
Imagina