Epoka średniowiecza dysponowała własnym zestawem symboli, pryzmat których artyści i społeczeństwo patrzyli na świat. Były to symbole i motywy w przeważającej większości skupione na chrześcijańskiej doktrynie, głównie dotyczące życia po śmierci.
Wizja zaświatów zajmowała wyobraźnię ludzką od zarania dziejów. Odkąd zaczęliśmy zastanawiać się nad własną przemijalnością, przychodziły do nas myśli o życiu po śmierci oraz o przestrzeniach, w których wówczas się znajdziemy. Rozmaite wizje na ten temat odnaleźć można w mitologiach oraz tekstach w różny sposób nawiązujących do religii.
Rzeczy ostateczne od zawsze pobudzają wyobraźnię ludzką. Wiążą się bowiem z tajemnicą, są nieznane i takie na zawsze pozostaną, bowiem stanowią sferę, o której istnieniu każdy z nas ma rzekomo przekonać się po śmierci. Wielokrotnie znajdowało to swoje odzwierciedlenie w dziełach literackich różnych epok.
Każdy z nas po osiągnięciu pewnego wieku i pewnego określonego poziomu rozwoju umysłowego, ponosi odpowiedzialność za swoje czyny. Taki jest jego moralny obowiązek wobec innych, potrzebny byśmy mogli harmonijnie żyć w społeczeństwie, minimalizując ryzyko niepokojów i chaosu.
Bóg jest w tradycji polskiej bardzo istotną częścią tożsamości narodowej. Niejako istnienie państwa polskiego jest związane właśnie w przyjęciem religii chrześcijańskiej. Nie dziwi więc, że i literatura narodowa bardzo dużo miejsca poświęca właśnie tym sprawom. Bóg był dla Polaków szczególnie ważny w trudnych okresach historycznych, jak np. zabory.
Dominuje dzisiaj w historiozofii pogląd, jakoby w czasie zaborów wszyscy Polacy jak jeden mąż przeciwstawili się trzem mocarstwom, które postanowiły podzielić między siebie terytorium Polski. Jednakże już dzieła, które powstawały na bieżąco dawały świadectwo nieco innemu stanowi rzeczy. Dobrym przykładem jest choćby wybitny dramat autorstwa Adama Mickiewicza, pt. Dziady, cz. III.
Mesjanizm to jedna z metafizycznych koncepcji interpretowania losów narodu polskiego, jakich wiele kwitło w epoce romantyzmu. Polska znajdowała się wówczas pod zaborami, a trendy epoki skłaniały twórców do szukania różnego rodzaju duchowych wyjaśnień i dróg. Mesjanizm zyskał największą popularność, gdyż był promowany przez najsłynniejszego polskiego wieszcza, Adama Mickiewicza, w jego legendarnym dramacie, pt. Dziady cz. III.
Lubimy wierzyć w to, że – jak głosi popularne porzekadło – jesteśmy kowalami własnego losu. Twórcy różnych epok i wybitni myśliciele lubią jednak poddawać ten stan w wątpliwość. Przedstawiają w swoich dziełach historie, które udowadniają, że nasze życie zależne jest od mnóstwa czynników, na które nie zawsze mamy wpływ, mimo że bardzo byśmy tego pragnęli.
Mówi się, że miłość jest najsilniejszym uczuciem na ziemi, jakiego może doświadczyć człowiek. Metaforycznie zwykło się mawiać, że jest ona nawet silniejsza od śmierci. Wskazywałoby to, że nawet po zakończeniu naszej ziemskiej wędrówki, ci, których kochamy, nadal będą nosić nas w swoim sercu. Niektóre teksty artystyczne, a nawet mitologie, wskazywały jednak na dużo większą dosłowność tego aforyzmu.
Bardzo rozmaite przyczyny potrafią skłonić człowieka do wyruszenia w podróż. Czasem jest to zwykła ciekawość lub chęć odpoczynku w egzotycznym miejscu. Niekiedy przymus, jak w przypadku ludzi, którzy z przyczyn politycznych lub wojennych muszą opuszczać swoje domy i kraje. Są jednak sytuacje, kiedy człowiek wyrusza, by w odmiennym otoczeniu spróbować zrozumieć lepiej samego siebie i usłyszeć swój wewnętrzny głos.
