Pożegnanie z Marią – bohaterowie

Tadeusz Borowski w swoim opowiadaniu pt. Pożegnanie z Marią zawarł opisy kilku sylwetek ludzkich, dzięki którym możemy bliżej poznać postawy ludzi żyjących w czasie okupacji oraz to, w jaki sposób sobie z ową okupacją próbowały radzić. Autor unikał opisów przeżyć wewnętrznych swoich bohaterów, nie udostępniał czytelnikom ich myśli, przez co o ich cechach dowiadujemy się tylko z tego, co robią i co mówią. Tylko na tej podstawie możemy próbować opisać ich charaktery. 

Tadeusz – główny bohater opowiadania, jak i całego zbioru Borowskiego. Jest to młody człowiek, który pracuje w składzie materiałów budowlanych. Tadeusz jest człowiekiem wrażliwym i żądnym wiedzy. Świadczy o tym, m.in. chęć studiowania (wcześniej studia na Uniwersytecie Warszawskim opłacał mu właściciel firmy, teraz doszkala się sami uczestnicy w tajnych kompletach). Młody mężczyzna jest poetą, w dodatku traktuje tę sferę swojego życia na tyle poważnie, że planuje wydanie tomiku. Ponadto nie wie czy powinien sprzedawać swoje wiersze, ma świadomość, że sztuka jest trudno przeliczalna na pieniądze. Lubi dyskutować o literaturze i kulturze, również ze swoją narzeczoną, Marią. Tadeusz umie jednak zapanować nad swoją wrażliwością i wie, kiedy ją zagłuszyć, by móc poradzić sobie w trudnej okupacyjnej rzeczywistości. Potrafi być nieuczciwy, robić interesy „na lewo”, przymykać oko na szalbierstwa i nieprawidłowości w firmie, których jest świadkiem. Umie się przystosować do warunków. Robi to wszystko, by przetrwać, by zapewnić sobie i swojej narzeczonej byt. Aresztowanie Marii i jej trafienie do obozu koncentracyjnego jest dla Tadeusza doświadczeniem granicznym, zmienia go i depcze resztki jego wrażliwości. 

Maria – młoda dziewczyna, narzeczona Tadeusza. Studiuje literaturę na tajnym uniwersytecie. Uwielbia dyskutować o sztuce i o swoich lekturach. Umie marzyć, a także świadomie mówić o uczuciach, o swojej miłości do Tadeusza. Chciałaby żyć pełnią życia. Mimo to nie traci kontaktu z rzeczywistością, umie sobie poradzić w okupacyjnej zawierusze. Aby zarobić na utrzymanie, wraz ze swoim narzeczonym i jego kierownikiem, Janem, zajmuje się produkcją i sprzedażą bimbru. Jest odpowiedzialna i odważna, decyduje się sama rozwozić i sprzedawać alkohol, mimo że Tadeusz proponuje jej pomoc, jednak dziewczyna nie chce odrywać go od pracy. Kiedy zostaje złapana w łapance, wpada w stan otępienia. Nie jest w stanie w żaden sposób zareagować, nawet kiedy widzi Tadeusza. Żegna się z nim jedynie gestem rąk. 

Jan – kierownik składu budowlanego należącego do Inżyniera, w którym pracuje również Tadeusz. Jest to człowiek zaradny, pragmatyczny, potrafiący dostosować się do każdej sytuacji. We wszystkim szuka okazji do zarobku, pieniądz jest dla niego najważniejszym dobrem. Zna odpowiednich ludzi, dzięki którym może prowadzić nie do końca legalne interesy. Wykorzystuje nawet swojego pracodawcę, a w zasadzie jego firmę, do handlu cementem i innymi towarami. Jan jeszcze przed wojną, dzięki swojemu praktycznemu podejściu do życia, dorobił się sporego majątku przy pracy na stanowisku magazyniera. Posiada jednak i ludzką stronę: pomaga starej doktorowej, zubożałej Żydówce, u której pracował przed wojną, a także bierze udział w handlu z ludźmi wewnątrz getta. 

Inżynier – właściciel firmy, której własnością jest skład budowlany, w miejsce pracy Tadeusza i Jana. Jest to człowiek zaradny, potrafiący wyjść obronną ręką z każdej opresji finansowej. Inżynier zdobył ogromny majątek w czasach wielkiego głodu. Prowadzi interesy z Niemcami, co również ułatwia przetrwanie jego firmie na rynku. Oprócz tego jednak, nie ma łatwo w życiu, zarówno żona, jak i syn, są dla niego źródłem wielu rozczarowań, a jego pracownicy oszukują go na każdym kroku, mimo że on sam nagina prawo okupacyjne po to, by wypłacać im godne pensje. 

Doktorowa – starsza kobieta żydowskiego pochodzenia, której dzięki pieniądzom udało się wydostać z getta razem z resztką majątku. Jest przywiązana do rodziny – za murami została jej córka i jej mąż, którym ostatecznie nie udaje się wydostać. Kobieta cały czas bardzo niepokoi się o córkę, a kiedy dowiaduje się, że nie straciła ona szansę na opuszczenie murów getta, sama decyduje się na powrót za jego muru, skazując się tym samym na pewną śmierć. 

Urzędniczka – kobieta zatrudniona w składzie budowlanym, by dbać o jego finanse, która jednak jest zblazowana i nie przykłada się do pracy. 

Tomasz – przyjaciel Tadeusza, który zajmuje się handlem dziełami sztuki, przeważnie podrabianymi obrazami malarzy o znanych nazwiskach. Jest również redaktorem skrajnie lewicowego pisma. Poznajemy go w momencie jego własnego wesela po ślubie z ciężarną narzeczoną. 

Apoloniusz – przyjaciel Tadeusza. Jest malarzem i grafikiem. Pomógł Tadeuszowi w zaprojektowaniu i wykonaniu okładki jego tomiku poetyckiego. W zachowaniu jest nonszalancki, nie boi się wypowiadać własnego zdania, nie daje się zbić z tropu w dyskusji. Jest pewny siebie, miejscami wydaje się nawet arogancki. 

Dodaj komentarz