Fraszki zajmują ważne miejsce w twórczości Jana Kochanowskiego. Są małymi arcydziełami dowodzącymi jego niezwykłych umiejętności kondensowania myśli. Poeta pisał je od lat 60. XVI wieku i od tego czasu docierały one do czytelników w odpisach. Autor Pieśni wydał je dopiero przed śmiercią, w 1584 roku.
Raki (z łac. versus cancrini) to termin literacki nazywający tekst pisany wierszem, który można czytać nie tylko – zgodnie z normą – od lewej do prawej, ale także zachowujący sens (oczywiście odmienny bądź zaprzeczony) w przypadku lektury od prawej do lewej (lub od początku do końca i od końca do początku).
Utwór ten jest ostatnią fraszką z Ksiąg pierwszych Jana Kochanowskiego. Tworzy ją regularny trzynastozgłoskowiec o rymach parzystych (aabb), dokładnych, żeńskich, ujętych w formę wiersza stychicznego (bez podziału na zwrotki).
Niniejszy utwór tworzy jedenastozgłoskowiec o rymach parzystych (aabb), dokładnych, żeńskich. Ujmuje go wiersz stychiczny (bez podziału na strofy). Cechy te składają się na spokojny rytm liryku. Fraszka O żywocie ludzkim figuruje jako trzecia w zbiorze Ksiąg pierwszych Jana Kochanowskiego.
Fraszka ta przynosi zaskakującą myśl, ujętą w formę pytania retorycznego:
Fraszka O kaznodziei przedstawia rozmowę bliżej nieznanej osoby z księdzem. Dialog przytacza narrator. Otóż tytułowego kaznodzieję zapytano, dlaczego sam nie wprowadza w życie zasad, które głosi z ambony, na co ten odpowiedział, że otrzymuje za swoją pracę pięćset złotych i nawet za sumę dwukrotnie wyższą nie zgodziłby się stosować do owych norm.
Fraszka O doktorze Hiszpanie jest utworem o charakterze humorystycznym. Przedstawia anegdotę z życia dworu: mowa tu o dworzaninie, który położywszy się spać, został upity przemocą. Spokojny i unikający alkoholu Hiszpan ukazany jest na zasadzie kontrastu z hałaśliwą gromadą miłośników trunków.
Na zdrowie znaczy tyle co „o zdrowiu”. Jan Kochanowski często rozpoczynał tytuły swoich utworów od przyimka „na”, np. Na dom w Czarnolesie, Na Konrata, Na nabożną.
Liryk ten figuruje jako drugi w Księgach pierwszych fraszek Jana Kochanowskiego. Przynosi zarys tematyki całego zbioru i ma charakter programowy. Na swoje księgi oznacza tyle co „o swoich księgach”. Poeta często rozpoczynał tytuły swoich utworów od przyimka „na”, np. Na dom w Czarnolesie, Na lipę, Na zdrowie.
Na nabożną znaczy tyle co „o nabożnej” – dziś powiedzielibyśmy „o pobożnej”. Jan Kochanowski często rozpoczynał tytuły swoich utworów od przyimka „na”, np. Na dom w Czarnolesie, Na lipę, Na zdrowie.