Zjawy w Weselu – symbolika, funkcja, opis

Stanisław Wyspiański w swoim najsłynniejszym dramacie pt. Wesele, umieścił wiele postaci fantastycznych. To różnego rodzaju zjawy, postaci pochodzące z legend ludowych albo narodowych mitów, czy nawet postaci zupełnie wymyślone. Każda z nich jednak pojawia się w bardzo konkretnym celu,ma swoją określoną rolę do odegrania. Nie przypadkowo większość z nich została połączona w pary z konkretnymi bohaterami dramatu, którym miały coś ważnego przekazać, uświadomić, albo czegoś ważnego nauczyć. 

Widmo

To zjawa dawnego kochanka Marysi, które ukazuje się dziewczynie w czasie wesela w Bronowicach. Marysia była szczęśliwie zakochana w chłopaku, który jednak zmarł w nieszczęśliwych okolicznościach. Marysia poślubiła kogoś innego, lecz kiedy Widmo jej się objawiło, dawne uczucia odżyły i dziewczyna uświadomiła sobie, że to właśnie ze swoim pierwszym kochankiem była tak naprawdę szczęśliwa. Widmo symbolizuje w dramacie Wyspiańskiego nieszczęśliwą, niespełnioną miłość, której na drodze do spełnienia stanął okrutny los. Jest to nawiązanie do postaci romantycznych, którym nieszczęście w miłości często przekreślało okazję do bycia szczęśliwymi w życiu. 

Hetman

Zjawa, której pierwowzorem był Franciszek Ksawery Branicki, uważany za jednego z największych zdrajców narodu polskiego. Był on sprzymierzeńcem Rosji i działań carycy Katarzyny II, które doprowadziły do rozbiorów Polski. Objawia się Panu Młodemu, by uświadomić mu jak niedobrym ruchem jest bratanie się inteligencji i szlachty z chłopstwem. Pan Młody bowiem, będąc inteligentem, ożenił się z chłopką. Hetman jest zdecydowanym przeciwnikiem takich ruchów, pogardza chłopstwem i umacnia podziały w polskim społeczeństwie. 

Chochoł

Jest to słomiana kukła, którą na zimę okrywa się rośliny, by nie zmarniały przez mróz. W Weselu ożywa i zostaje wezwany na uroczystość, a potem z niej wygoniony. W akcie zemsty zsyła na weselników wizje i umożliwia przybycie innych zjaw. Pod koniec wesela, Chochoł wyzwala tajemniczą muzykę, która pogrąża weselników w hipnotycznym tańcu, przez co stają się oni bezwolni, niezdolni do jakichkolwiek działań. Symbolizuje to bierność i marazm, w jakich pogrążył się naród polski, przez co nie był w stanie przeciwstawić się skutecznie zaborcom. 

Stańczyk

Legendarny błazen-mędrzec z obrazu Jana Matejki. Dzięki swojej przenikliwości i inteligentnemu dowcipowi, był w stanie uświadamiać niewygodne prawdy nie tylko całemu społeczeństwu,lecz także samym władcom. Objawia się Dziennikarzowi, którego oskarża o nierzetelne wykonywanie swojej pracy. Dziennikarz powinien budzić społeczeństwo do czynu, a nie pogrążać je w nieróbstwie i inercji. Wręcza Dziennikarzowi kaduceusz, laskę symbolizującą boskie posłannictwo w służbie narodu. 

Upiór

Pierwowzorem tej zjawy był Jakub Szela, chłopski przywódca rabacji galicyjskiej, krwawego powstania chłopów, którzy mścili się na szlachcie. Zjawa jest cała we krwi, której nie jest w stanie z siebie zmyć. To symbol wiecznego potępienia za grzechy, których się dopuścił. Sam Upiór symbolizuje zadawnione rany i krzywdy, jakie zalegają pomiędzy szlachtą a chłopstwem, i które uniemożliwiają zjednoczenie się narodu. Objawia się Dziadowi, jako najstarszemu przedstawicielowi Polaków na weselu. Dziad może jeszcze pamiętać krwawe wydarzenia z czasów rabacji i Upiór stara się obudzić w nim niechęć do szlachty i dawny gniew 

Wernyhora

Legendarny kresowy bard, mędrzec, wieszcz i prorok. Stary mężczyzna z siwą brodą, który jest w stanie przewidzieć przyszłość narodu. Objawia się Gospodarzowi, którego postrzega jako jedynego człowieka, który może pogodzić ze sobą chłopstwo i szlachtę, jako że sam był inteligentem, ale udało mu się, dzięki małżeństwu z chłopką, zdobyć szacunek i sympatię chłopów. Wernyhora wręcza mu Złoty Róg, mający być symbolem wezwania do boju wszystkich Polaków. Gospodarz jednak nie wywiązuje się z powierzonej mu misji, co stanowi symbol tego, że powstanie Polaków przeciw zaborcom jeszcze długo nie będzie możliwe. 

Dodaj komentarz