„Pieśń nad Pieśniami” to jedna z ksiąg mądrościowych Starego Testamentu. Jest to opis miłości między dwojgiem ludzi, który interpretowany jest w sposób symboliczny, ale można go również czytać dosłownie. Zakłada się, że powstał między VI a III wiekiem przed naszą erą. Nie wiadomo, kto dokładnie jest autorem utworu, ale przypisuje się go Salomonowi.
Pieśń nad pieśniami – analiza utworu
Rodzaj utworu i rymy w wierszu
„Pieśń nad pieśniami” składa się z sześciu pieśni, w których występuje Oblubieniec, Oblubienica i Chór. Ich wypowiedzi przeplatają się ze sobą, co sprawia, że utwór można charakteryzować jako dialog między kochankami, którzy jednocześnie są podmiotami lirycznymi, a chór jedynie podsumowuje ich relacje i wprowadza do niej nowe wątki. „Pieśń nad pieśniami” jest napisana podobnie, jak greckie tragedie, w których chór również ogrywał jedną z najważniejszych ról. Utwór nie jest rymowany. Składa się z kilkudziesięciu strof o różnej długości.
Środki stylistyczne
„Pieśń nad pieśniami” jest utworem o dużym bogactwie artystycznych środków wyrazu. Ze względu na specyfikę i długość tekstu, można wyodrębnić tu tak naprawdę wszystkie możliwe środki stylistyczne. Występują więc epitety, np.: „wnętrze wykładane hebanem”, „przyjaciółko moja”, „owiec strzyżonych”. Porównań najczęściej uświadczymy przy wyznaniach miłości, np.: „oczy twe jak gołębice”, „włosy twe jak stado kóz”, „jak wstążeczka purpury wargi twe”. Dzięki metaforom obraz miłości został uplastyczniony, np.: „zęby twe jak stado owiec strzyżonych, gdy wychodzą z kąpieli: każda z nich ma bliźniaczą, nie brak żadnej”. W całym utworze wiele razy występuje anafora, np. kilka kolejnych wersów rozpoczyna się od słów „jak”, „z”, „oczarowałaś”. Zastosowano również przerzutnię, by podkreślić wyjątkowość uczucia dwojga ludzi, np.: „Szyja twoja jak wieża Dawida/warownie zbudowana/ tysiąc tarcz na niej zawieszono/ wszystką broń walecznych”. Miłość jest wyolbrzymiona, potraktowana hiperbolą. W kilku strofach użyto również wyliczeń, np.: „nard i szafran, wonna trzcina i cynamon, i wszelkie drzewa żywiczne, mirra i aloes”. Z racji tego, iż jest to tekst starożytny, część słów jest archaiczna, a niektóre wersy napisana są inwersją. To tylko część środków stylistycznych, które występują w utworze.
Pieśń nad pieśniami – interpretacja utworu
Kontekst
„Pieśń nad pieśniami” uznawana jest za najbardziej kontrowersyjną księgę Starego Testamentu, ponieważ nie występuje w niej ani jedna wzmianka o Bogu. Badacze długo zastanawiali się, czy jest to opis miłości mężczyzny i kobiety, czy należy czytać tekst alegorycznie, jako miłość Boga do człowieka. Obecnie uważa się, że obie interpretacje są poprawne i często analizuje się ten tekst pod kątem obu znaczeń. Niektórzy badacze doszukują się w nim także symbolicznego opisu miłości Jezusa do kościoła, jednak nie wszyscy są zgodni co do tej teorii.
Miłość ponad wszystko
„Pieśń nad Pieśniami” to najstarszy znany poemat na temat miłości. Podmiotami lirycznymi jest Oblubieniec i Oblubienica, którzy opowiadają swoją historię i wyznają sobie miłość. Para, chociaż młoda wiekiem, już została mocno skrzywdzona, a ich uczucie przechodziło wiele prób, okalane było przez negatywne uczucia i widmo straty. Mimo wszystko udało im się przezwyciężyć wszystkie trudności, dzięki czemu mogą spędzać czas w ogrodzie, w towarzystwie zwierząt i kwiatów, komplementując się wzajemnie i podziwiając swoje ciała oraz dusze. Ich wyznania komentuje chór.