Maria Konopnicka (ur. 23 maja 1842 roku, zm. 8 października 1910 roku) – polska poetka, nowelistka, pisarka dla dzieci, krytyczka literacka, publicystka, tłumaczka. Swoje utwory sygnowała pseudonimami Marko, Jan Sawa, Jan Waręż. W Kaliszu upłynęło jej dzieciństwo i młodość. W latach 1855–1856 przebywała na pensji sakramentek w Warszawie, gdzie odbywała naukę. To właśnie tam nawiązała kontakt z Elizą Orzeszkową. W 1862 roku wyszła za mąż za ziemianina J. Konopnickiego, zamieszkała w majątku Bronów pod Łęczycą. W 1863 roku z mężem, narażonym na represje, wyjechała do Drezna. Powróciła do Polski rok później. Po sprzedaniu zrujnowanego Bronowa zamieszkała w dzierżawionym folwarczku Gusinie.
Mimo, że była matką sześciorga dzieci, nigdy nie zrezygnowała z intensywnego samokształcenia. Jej literacki debiut to wiersz W zimowy poranek („Kaliszanin” 1870), za właściwy jednak start poetycki uznać należy cykl W górach (opublikowany w „Tygodniku Ilustrowanym” 1876). W 1877 roku wraz z dziećmi przeprowadziła się do Warszawy, gdzie mieszkała aż do 1890 roku, zajmując się twórczością literacką i dorabiając lekcjami. Od 1878 roku brała aktywny udział w konspiracyjnych, jawnych akcjach społecznych, np. opiece nad więźniami politycznymi i więźniami kryminalnymi. Udzielała się w Czytelni dla Kobiet i w Kole Oświaty Ludowej. W 1882 roku odbywała podróże do Austrii i Włoch. W 1884 wyjechała do Czech, gdzie poznała J. Vrchlickiego, z którym od tej pory stale korespondowała. W latach 1884–1886 była redaktorką pisma dla kobiet „Świt”, próbowała zradykalizować jego program, czym wywołała sprzeciw cenzury i opinii zachowawczej. Od 1890 roku mieszkała m.in. w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Włoszech, Francji –utrzymywała jednakże stały kontakt z krajem, współpracowała tak z polskimi wydawnictwami, prasą oraz organizacjami społecznymi trzech zaborów (np. z towarzystwami ludowymi, komitetami pomocy dla wywłaszczonej ludności Górnego Śląska, i Wielkopolski, Macierzą Szkolną), jak i zrzeszeniami polskimi na obczyźnie. Współorganizowała protest opinii światowej przeciw pruskim represjom wobec polskich dzieci we Wrześni (1901–1902) i ustawom wywłaszczeniowym (m.in. w 1908 roku, kiedy to ogłosiła Rotę) oraz prześladowaniom unitów. W 1902 roku we Lwowie i w Krakowie odbyły się obchody 25-lecia pracy literackiej poetki. W 1903 roku Konopnickiej ofiarowano w darze narodowym dworek w Żarnowcu pod Krosnem. W latach 1905–1907 przebywała w Warszawie, gdzie organizowała, z W. Umińską i S. Sempołowską, pomoc dla uwięzionych i ich rodzin.
W 1958 roku zostało założone towarzystwo imienia Marii Konopnickiej. Jego zadaniem jest ochrona pamiątek po pisarce, a także wspieranie działalności badawczej oraz popularyzatorskiej. W 1957 roku powołano do życia muzeum Konopnickiej w Żarnowcu. Podobne muzeum znajduje się od 1973 roku w Suwałkach.