Nowomowa jako sposób na ograniczenie wolności człowieka. Omów zagadnienie na podstawie powieści Rok 1984 George’a Orwella. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Nowomowa to jedno z najbardziej podstępnych i podłych narzędzi, jakimi posługuje się zawsze propaganda systemów totalitarnych. Zabieg ten polega na wypaczeniu prawdziwego znaczenia niektórych słów i pojęć, by zastąpić je innymi, które bardziej pasują władzy, są bardziej dostosowane do jej wizji świata. Jest to przeważnie wizja polegająca na kłamstwie. Nowomowa jest więc jednym z nadużyć intelektualnych, jakich dopuszcza się totalitaryzm w celu utrzymania władzy za wszelką cenę. Konsekwencje społeczne takiego postępowania są jednak bardzo okrutne. 

Rok 1984 George’a Orwella to powieść opisująca wyimaginowane państwo, w którym władzę sprawuje Wielki Brat i jego Partia. Oczywiście są to rządy totalitarne, a by dodatkowo zabezpieczyć się przed buntem społeczeństwa, obywatele są poddawani przymusowym seansom propagandowym każdego dnia.

Jedno z podstawowych haseł Partii brzmi: „Wojna to pokój. Wolność to niewola. Ignorancja to siła”. Już na pierwszy rzut oka widać całą absurdalność tego sformułowania, lecz przestaje być ono absurdalne, kiedy usłyszy się je tysiąc razy i ulegnie całej aparaturze intelektualnej, która pragnie oszukać przeciętnego obywatela. W tym przypadku pierwotne znaczenia pojęć takich jak „wojna”, „wolność”, „siła”, „pokój”, itd. zostały nie tylko wypaczone, lecz w ogóle odwrócone, co świadczy o nasileniu działania propagandy w Oceanii.

Zwykły obywatel ulega więc nie tylko deformacji języka codziennego, lecz także całej rzeczywistości dookoła siebie. Zabieg taki wydaje się nie mieć szans powodzenia, biorąc pod uwagę, że propaganda najczęściej dotyka dojrzałych intelektualnie i emocjonalnie ludzi. Warto jednak wziąć pod uwagę to, że każdy umysł jest inny i to, co dla jednego będzie nie do uwierzenia, dla drugiego będzie zachętą do uległości wobec propagandystów. 

Dowodów na powyższe wniosku nie trzeba wcale szukać daleko. W Polsce mieliśmy do czynienia z ustrojem totalitarnym przez ponad czterdzieści lat. Komunizm, czy też realny socjalizm, również wykształcił swoje specyficzne sposoby propagandowe i również istniała w naszym kraju nowomowa.

Nazywanie „burżujami” tych, którzy posiadali więcej od przeciętnego obywatela, miało skłonić ku rewolucyjnym postulatom równości społecznej i rozniecić niechęć do „klasy posiadaczy”. „Zapluty karzeł reakcji” to hasło odnoszące się do żołnierzy AK, którzy po zakończeniu II wojny światowej zeszli do partyzantki, ponieważ nie godzili się na rządy komunistyczne w Polsce. Przez władzę byli obśmiewani i obrzydzani społeczeństwu na wszystkie możliwe sposoby. Służyła jej do tego właśnie propagandowa nowomowa, czyli tworzenie nowych znaczeń do istniejących już pojęć, by w ten sposób manipulować rzeczywistością na własną korzyść, nawet za cenę wykrzywienia prawdy.

Nowomowa do dzisiaj funkcjonuje w wielu państwach ogarniętych komunizmem i zdominowanych przez władzę totalitarną. Niestety mimo upływu lat, ten oszukańczy mechanizm nadal ma się dobrze i zbiera swoje żniwo, tworząc abstrakcyjny świat dla każdego, kto nie umie się jej przeciwstawić.