Bohater dynamiczny to bardzo popularny motyw w literaturze. Sprawia, że łatwiej nam się utożsamić z konkretną postacią, której życie – tak jak nasze – ulega zmianom i modyfikacjom. Przy jego pomocy autorzy mogą unaocznić czytelnikowi pewne prawdy o wnętrzu człowieka oraz o prawach rządzących jego duszą.
W polskiej epopei narodowej, Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza, również mamy do czynienia z bohaterem, który doświadcza wewnętrznej przemiany. Chodzi oczywiście o Jacka Soplicę, znanego na Litwie szlachcica i warchoła, którego znali i szanowali wszyscy. Po tym jak Stolnik Horeszko, litewski arystokrata odmówił mu małżeństwa ze swoją córką, Soplica zabił go. Wydarzenie to niefortunnie zbiegło się z atakiem Moskali na Horeszkę, przez co Soplica został uznany za zdrajcę ojczyzny.
Soplica dręczony złą sławą i wyrzutami sumienia, wyemigrował, by pokutować za grzechy młodości w mnisim habicie. Przez ponad dwie dekady podróżował po Europie, gdzie próbował wzbudzić zainteresowanie największych władców sprawą zniewolonej Polski. W końcu dotarł do samego Napoleona. Wrócił na Litwę, by zjednoczyć szlachtę i zorganizować powstanie. Zginął w trakcie szlacheckiej potyczki z Moskalami, zasłaniając własnym ciałem Hrabiego Horeszkę, niejako rekompensując zabójstwo jego krewnego sprzed lat.
Ksiądz Robak, bo takie miano przyjął Soplica jako mnich bernardyn, umiera wyspowiadawszy się Gerwazemu, dawnemu słudze Stolnika i swojemu odwiecznemu wrogowi, i otrzymuje przebaczenie. Jacek Soplica zmienia się więc nie do poznania. Na początku jest krnąbrnym warchołem,porywczym człowiekiem, który nie potrafi pogodzić się z miłosnym niepowodzeniem. Potem jednak, pod wpływem wydarzeń życiowych zmienia się, staje się mnichem i poświęca całe swoje życie walce o wolność ojczyzny.
Innym przykładem polskiego szlachcica, który doświadcza wewnętrznej przemiany jest Andrzej Kmicic, główny bohater Potopu Henryka Sienkiewicza. Podobnie jak Soplica, był on człowiekiem bardzo impulsywnym i skłonnym do hulanek, ponadto porywczym i brutalnym. Właśnie przez niezapanowanie nad emocjami daje się wciągnąć w szlacheckie potyczki na Litwie, przez co zostaje wyklęty. Staje również (nieświadomie) po stronie zdrajcy Polski, księcia Janusza Radziwiłła, przez co odwraca się od niego ukochana Oleńka Billewiczówna.
