interpretacje

Wiersz „Fatum” należy do cyklu literackiego „Vade-mecum”, powstałego w latach 1865-66. Jest doskonałym przykładem liryki narracyjnej, co prawda rzadko spotykanej u Norwida, który preferował wypowiedź bezpośrednią podmiotu lirycznego, który można by z nim utożsamiać. Poeta dokonuje reminiscencji motywu fatum, znanego w sztuce od wieków i rzuca na niego nowe, ciekawe światło. 

W utworze „Larwa” Cyprian Kamil Norwid zwraca uwagę na wady społeczeństwa brytyjskiego, posługując się doświadczeniami zdobytymi podczas pobytu w Londynie. Gdy przebywał w tym mieście w 1854 roku, spotkał się z najgorszym możliwym obrazem zepsutej ludności angielskiej, która przez silnie rozwijający się industrializm stała się wyjątkowo materialistyczna. Wiersz powstał na rok lub dwa lata przed wybuchem powstania styczniowego, czyli około roku 1861. 

W swoim wierszu „Adam Krafft” Cyprian Kamil Norwid wspomina średniowiecznego rzeźbiarza, który w okresie romantyzmu został zapomniany, mimo ogromnego talentu i dorobku artystycznego. Poetę do napisania utworu zainspirowała wizyta w Norymberdze, gdzie znajduje się jedno z dzieł mistrza w 1842 roku. Utwór porusza wątki z biografii artysty oraz ogólne refleksje na temat niedocenionych autorów, do których Norwid czuł się podobny.

Wiersz W Weronie zbudowany jest z czterech numerowanych tercyn. Utwór odwołuje się na prawach aluzji literackiej do dramatu Romeo i Julia Williama Szekspira. Zabieg ten jest punktem wyjścia w rozważaniach poety. Norwid przejmuje aspekt niniejszej historii odnoszący się do śmierci Romea i Julii i odkrycia ich tragedii.

Utwór ten powstał w 1842 roku. Norwid miał wówczas zaledwie dwadzieścia lat. Pióro jest jednym z najważniejszych dokonań młodzieńczego okresu jego twórczości. Przynosi wyraźnie skrystalizowany obraz idei i dążeń charakterystyczny dla całej późniejszej poezji Norwida.

Pielgrzym jest jednym z kluczowych motywów literatury romantyzmu. Utwór Norwida wpisuje się w ten nurt twórczości, przedstawiając nowe na tle dotychczasowych ujęcie pielgrzymowania.

Ogólniki umieścił Norwid na początku swojego cyklu poetyckiego pt. Vade-mecum. Utwór ten odgrywa w nim rolę wstępu, wiersza programowego. Należy do liryki autotematycznej: jego tematem jest poezja, istota jej tworzenia i relacje między poetą a rzeczywistością, choć wszystkie poruszone tutaj kwestie można także odnieść do każdego typu wypowiedzi.

Utwór ten powstał w czasie pobytu Norwida w Stanach Zjednoczonych w 1854 r. i nigdy nie został ogłoszony za jego życia. Poeta wpisał go do listu do Marii Trębickiej i dopiero stąd, wydobyty przez Zenona Przesmyckiego pięćdziesiąt lat później, trafił na łamy „Chimery”.