Jest to to przykład ballady, synkretycznego gatunku łączącego w sobie cechy epiki i liryki, typowego dla doby romantyzmu. Utwór został zadedykowany Michałowi Wereszczace. Był on bratem ukochanej Mickiewicza, Maryli. Młodzi ludzie spędzali razem wolny czas w folwarku rodzinnym Wereszczaków, Płużynach, który znajduje się nieopodal jeziora.
Utwór znajduje się na początku zbioru Ballady i romanse. Jest on realizacją synkretycznego gatunku literackiego – ballady – łączącego w sobie cechy liryki i epiki. Romantyczność to swoiste wyznanie wiary, credo poety. W wierszu tym zawarte zostały wszystkie założenia romantycznej poetyki, za której ojca na gruncie polskim można uznać Adama Mickiewicza.
Oda do młodości to sztandarowy utwór romantyczny. Mickiewicz napisał go 26 grudnia 1820 roku w Kownie. Wiersz nawiązuje do filozofii Filomatów, którzy hołdowali młodości. Badacze wskazują, że w utworze tym poeta podszedł do tego tematu w sposób innowacyjny. Do tej pory na kartach polskiej literatury młodość była ukazywana w aspekcie biologicznym bądź socjologicznym. Tymczasem w liryku Mickiewicza jest ona swoistą potęgą kreacyjną, składnikiem uniwersalnego porządku świata. Warto zaznaczyć, że po publikacji wiersz został bardzo dobrze oceniony przez ówczesnych czytelników i krytyków. Co więcej, wielu późniejszych pisarzy nawiązywało w swojej twórczości do dzieła Mickiewicza.
Utwór napisano w grudniu 1820 roku. Zalicza się go do wierszy programowych, w których młody poeta zawarł swój światopogląd. W tym przypadku Mickiewicz wypowiedział się przede wszystkim na temat niepodległości i wolności.
Adam Mickiewicz (ur. 24 grudnia 1798 r., zm. 26 listopada 1855 r.) – najwybitniejszy przedstawiciel polskiego romantyzmu i jeden z czołowych przedstawicieli romantyzmu europejskiego, poeta, dramaturg, publicysta i działacz polityczny.
Pierwszy okres twórczości Mickiewicza nazywany jest okresem wileńsko-kowieńskim. W tym czasie Mickiewicz tworzył m.in. utwory okolicznościowe oraz przerabiał i tłumaczył Woltera. Jego debiut z 1818 roku to typowo klasycystyczny wiersz Zima mniejsza. Słynna Oda do młodości z 1820 r. mimo również klasycystycznej poetyki jest już zjawiskiem zupełnie innym – to utwór programowy, przedstawiający nową wizję świata.