Wiersze i wierszyki o jesieni

Jesień to niezwykła pora roku. Od wieków inspiruje ona poetów do pisania na jej temat. Pora jesienna pełna jest melancholii, zadumy, ale też niepowtarzalnego piękna. Wiersze o jesieni bywają bardzo różnorodne, choć dominują te utrzymane w pesymistycznym tonie. Jakie wiersze polskich poetów i poetek dotyczące jesieni warto znać? Przekonajmy się.

Leśmian

Bolesław Leśmian (1877-1937) jest autorem wiersza „Jesienią”. Pierwsza strofa przedstawia pieśń jesieni. Ta traktuje o konaniu roślin, ubożeniu świata na jesienną porę. Jako że przyroda umiera, jesień chce także śmierci podmiotu lirycznego. W drugiej strofie podmiot liryczny obwieszcza, że faktycznie kona, lecz – inaczej niż reszta przyrody – nie będzie w stanie się odrodzić, bowiem „Człowiek jest kwia­tem in­ne­go ser­ca!…”.

Inny Leśmianowski wiersz o jesieni zaczyna się od wersów: „Uwiędły sad / Przeżegnał się szkarłatem.”. W tym króciutkim utworze przedstawiony został klon:  „We własny zgon / Uwierzyć mu tak trudno!”.

Motyw jesienny odnaleźć możemy także w wierszu „Śnigrobek”. Rzecz dzieje się w lesie „pożółconym”. Utwór ten opowiada o miłości tytułowej postaci do mgły – która to miłość prowadzi ostatecznie do śmierci.

Pawlikowska-Jasnorzewska

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska (1891-1945) jest autorką kilku wierszy dotyczących jesieni. Jeden z nich nazywa się po prostu „Jesień”. Opowiada on o tytułowej postaci, która „Cho­dzi w sza­lu czerwonym i zło­tym.”. Jesień podziwia swoje odbicie w jeziorze, nie wiedząc o tym, że jest porą chorą, którą niedługo czeka śmierć – zostanie pochowana w sowim pięknym szalu.

Inny wiersz Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej pod tym samym tytułem przedstawia obraz: różę moknące w jesiennym deszczu. Lecz nie tyle trzeba widzieć w tym całym „psuciu się” wszystkiego rozpacz, lecz pewną rozkosz.

Innym wierszem opisującym jesienną porę roku jest „Jesienne niebo”. Utwór zaczyna się pięknym wersem: „Je­sien­ne nie­bo słod­kie, peł­ne ła­ski”. Jest w tym opisie jesiennego nieba słodycz, lecz po stronie podmiotki lirycznej jest też pewna tęsknota – przyćmiona nieco zapachem ostatnich lewkonii.

Przerwa-Tetmajer

Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865-1940) jest autorem wiersza „W jesieni”. Utwór zaczyna się wersem mówiącym o wiele o nastroju całego wiersza: „O ci­cha, mgli­sta, o smut­na je­sie­ni!”. Podmiot liryczny zwraca się do tytułowej pory: „Już w du­szę czar twój dziw­ny, sen­ny spły­wa, / przy­cho­dzą chma­ry za­po­mnia­nych cie­ni”. Zatem, jesień to pora, w której budzi się przeszłość – przeszłość przykra, trudna, która sprawia, że w sercu podmiotu lirycznego zaczyna brakować miłości. Podmiot liryczny odczuwa dużą nostalgię, co wyraża się we wersach: „O dni umar­łe! o dni! gdzież je­ste­ście?… / co po­zo­sta­ło po was?…”.

Innym wierszem Przerwy-Tetmajera o jesieni jest „Jesienna cisza”. Zawiera się w nim piękny opis jesiennych Tatr. Utwór przepełnia smutek, melancholia. Przed podmiotem lirycznym suną jakieś mary – okazuje się, że są to jego życia „umarłe lata”.

Baczyński

Krzysztof Kamil Baczyński (1921-1944) napisał wiersz „Jesień”. Jest to utwór bardzo przygnębiający. Pogoda jest tu „przegniła”, niebo jest pozbawione obłoków, jest tu dużo mroku i mgły. Nastrój podmiotu lirycznego zgrywa się z opisem pory roku. Na końcu wiersza podmiot zwraca się do adresatki wiersza: „Nie chodź po zwiędłym zmroku, lepiej okno otwórz: / przestrzeń powiewa w usta gorzką, wonną jesień.”.

Podsumowanie

Wiersze o jesieni często oddawać mają ból i zadumę podmiotu lirycznego. Tak jest zarówno w przypadku wierszy Przerwy-Tetmajera, jak i Baczyńskiego. Nie brakuje jednak w wierszach jesiennych piękna – objawiającego się w ciepłych, jak i zimnych barwach. To piękno jesieni szczególnie widać w utworach Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Wiersze o tematyce jesiennej potrafią być oniryczne – jak w przypadku „Śnigrobka” Leśmiana czy innych wierszy tego autora. Wszystkie wiersze o jesieni starają się jak najlepiej oddać klimat tej pory roku. Poeci i poetki upodobali sobie jesień z powodu jej, można powiedzieć, poetyckich walorów – świat gaśnie, jest dużo mgły, dużo ciemności, pada deszcz. Wewnętrzny smutek doskonale oddać można poprzez opis właśnie tej pory roku.