Twórczość Horacego i jej cechy

Rozwój poezji rzymskiej jest znacznie późniejszy w stosunku do liryki greckiej. Okres jej szczególnego rozkwitu nastąpił w czasach panowania cesarza Augusta (druga połowa I w. p.n.e. i początek I w. n.e.), który zresztą również był poetą. Celem Horacego było przeszczepienie dokonań twórczości poetyckiej Grecji na grunt rzymski.

Jak wiemy, doskonale mu się to udało. Mimo że śmiało czerpał z literatury i filozofii Greków, jego utwory są oryginalne i uważa się je za szczytowe osiągnięcie klasycyzmu epoki Augusta. Wywarły ogromny wpływ na poezję europejską.

W dorobku Horacego znajdują się następujące dzieła:

Epody – krótkie utwory o treści politycznej,

Satyry – teksty ośmieszające wady i słabości ludzi, aktualne w każdych czasach,

Pieśni – zwane inaczej Carmina (słowo „carmina” oznacza w języku łacińskim „utwory poetyckie”), badacze nazywają je jednak odami. Tworzą je aż trzy księgi. Stanowią największe osiągnięcie Horacego. Cechuje je ogromna różnorodność tematyczna – znajdziemy tu utwory refleksyjne, filozoficzne, patriotyczne, autotematyczne (poświęcone własnej twórczości), religijne, biesiadne, a także okolicznościowe,

Listy – wśród nich znajduje się słynny List do Pizonów, znany również jako Sztuka poetycka (Ars poetica). Utwór ten jest wierszowanym esejem, w którym poeta wyłożył swoje poglądy na temat literatury i procesu jej tworzenia. 

Poezja Horacego w dużym stopniu ukształtowała twórczość Jana Kochanowskiego i Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, który zasłynął w Europie jako „Horacy Sarmacki” (Horatius Sarmaticus).

Światopogląd Pieśni, najważniejszego zbioru poezji Horacego, tworzy synteza stoicyzmu i epikureizmu, koncepcji mających swoje źródło w filozofii greckiej. Poeta stworzył na ich podstawie ideę złotego środka, wedle której zalecał umiar wobec porażek i sukcesów oraz poszukiwania radości w małych, codziennych przyjemnościach. Przyjęcie takiej postawy (tj. postawy horacjańskiej) odsuwa cierpienie, zapewnia pogodę ducha, zadowolenie z życia oraz akceptację przemijania i perspektywy śmierci. Ponadto artysta ten sławił także cnotę, piękno moralne, tężyznę fizyczną, zdrowie i patriotyzm.

Mimo że Horacy stworzył swój światopogląd w oparciu o znane greckie modele filozoficzne, udało mu się zachować dużą niezależność w myśleniu. W swoich utworach najczęściej występuje w roli mędrca, autorytetu moralnego, przypisującego sobie funkcję wychowawcy społeczeństwa (podobnie będzie z Janem Kochanowskim). Ukoronowaniem uznania, jakie spotkało Horacego za życia, było powierzenie mu przez cesarza Augusta stworzenia hymnu na uroczyste rozpoczęcie nowego wieku (I w. n.e.). I tak powstała Pieśń wiekowa.

O ogromnej popularności dzieł rzymskiego poety świadczy to, jak wiele sformułowań z jego utworów funkcjonuje w potocznym języku. Non omnis moriar – nie wszystek umrę, nuda veritas – naga prawda, carpe diem – chwytaj dzień, exegi monumentum aere perennius – wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu – to tylko niektóre ze znanych formuł Horacego.

Dodaj komentarz