Czy konflikt Strepsjadesa z Fejdippidesem można nazwać konfliktem pokoleń?

Konflikt pokoleń występował od zarania dziejów, ponieważ każde nowe pokolenie wychowuje się już w nieco innym świecie, a przez to wyznaje inne prawdy, ma odmienne poglądy i patrzenie na rzeczywistość. Cywilizacja się rozwija i wystarczy kilka lat, by świat zmienił się nie do poznania, a dzieci wychowywały się w innych czasach niż ich rodzice. Młodzież pragnie bawić się życiem, a osoby starsze podchodzą do życia bardziej ostrożnie i z rozwagą, starając się nie ryzykować.

Motyw konfliktu pokoleń często przewijał się w literaturze różnych epok, począwszy od antyku. Przykładowym tekstem, w którym opisane są starcia między młodzieżą a starszymi są „Chmury” Arystofanesa.

„Chmury” to komedia, której oś fabularna oparta jest na konflikcie jednej generacji z drugą. Bohaterami są dwaj Ateńczycy – ojciec Strepsjades i jego syn Fejdippides. Młody Grek, przez swą lekkomyślność, beztroskę i chęć zabawy, zaciągnął na nazwisko ojca bardzo duży dług, głównie przegrywając na wyścigach konnych. Wszystkie zobowiązania spadły na Strepsjadesa.

Fejdippides jest przykładem osoby młodej, która nie bierze odpowiedzialności za swoje błędy. Bawi się życiem i nie myśli o konsekwencjach. Bez wyobraźni trwoni pieniądze, a kiedy się kończą – bierze kolejne pożyczki, nie martwiąc się, czy je spłaci. Hazard dostarcza mu wielu emocji i radości, jest jego uzależnieniem. Fejdippides liczy na to, że w ten sposób szybko i bez wysiłku się wzbogaci, jednak za każdym razem przegrywa. Nie daje mu to w żaden sposób do myślenia. Chłopak nie chce jednak uczciwie spłacić długów, więc zrzuca całą winę na ojca, licząc, że ten w jakiś sposób rozwiąże problem.

Strepsjades nie jest jednak lepszy. Nie próbuje negocjować z wierzycielami, nie chce także spłacać uczciwie zobowiązań. Próbuje oszukać tych, u których syn jest dłużny pieniądze. Mężczyzna pragnie pozbyć się długu, w taki sposób, by nie stracić na tym kolejnych pieniędzy. Takie podejście sprawia, że Fejdippides wydaje się być bardzo podobny do ojca.

Starszego mężczyznę bardzo łatwo zmanipulować, ponieważ wierzy we wszystko, co powie mu ktoś, kto ma jakikolwiek autorytet. Przykładem tego są nauki w szkole Sokratesa, na które uczęszcza Strepsjades. Sokrates nakazuje mu, by ten oddawał cześć chmurom, zamiast wyznawać greckich bogów. Strepsjades wierzy we wszystko, co nauczyciel mówi. Będąc zachwyconym wiedzą filozofa, sam namawia syna, by ten spróbował nauk u Sokratesa.

W tym momencie konflikt pokoleń się zaostrza. Fejdippides staje się znacznie inteligentniejszy od ojca. Strepsjades nie jest w stanie już wygrywać sporów z synem, gdyż ten w szkole nauczył się sztuki wysławiania i filozofii, dzięki czemu był w stanie dobierać odpowiednie słowa i zbijać argumenty przeciwników. W ten sposób broni ojca w sądzie, który umarza dług.

To wszystko jednak sprawia, że Fejdippides zaczyna rozumieć, jak wielką władzę mają słowa i wiedza. Wykorzystuje to przeciwko ojcu, kiedy ich poglądy na temat literatury okazują się przeciwne. Młody Ateńczyk bije swojego ojca, a później tłumaczy mu, że miał do tego prawo. Argumentuje to, mówiąc, że starsze osoby i dzieci trzeba traktować równo i karać za niewłaściwe zachowanie.

Między oboma mężczyznami nie ma klasycznego konfliktu pokoleń. Obaj są nieuczciwi i chcą wymigać się od odpowiedzialności spłaty długu. Są także bardzo łatwowierni i można ich zmanipulować, jeśli obieca się im coś korzystnego dla nich. Różnica wieku im nie przeszkadza. To właśnie ich słabości sprawiają, że ojciec i syn się kłócą.

Dodaj komentarz