Pieśń XXV z Ksiąg wtórych należy do najwybitniejszych i najdojrzalszych tekstów Jana Kochanowskiego, a zarazem także najwcześniejszych. Powstała najprawdopodobniej pod koniec lat 50. XVI wieku.
Pieśń XXIV z Ksiąg wtórych jest ostatnim utworem Ksiąg wtórych, stąd zajmuje w nim szczególne miejsce. W takiej sytuacji można by spodziewać się, że będzie ona syntezą wszystkich jego utworów, zgrupowanych wokół rozmaitych tematów (np. wiersze patriotyczne, biesiadne, miłosne, religijne, refleksyjne).
Pieśń XIX z Ksiąg wtórych tworzy regularny trzynastozgłoskowiec o rymach parzystych (aabb), nadając jej spokojny ton. Wiersz ma charakter refleksyjny. „Ja” liryczne, które można utożsamiać z Janem Kochanowskim, występuje w roli moralisty i przekazuje czytelnikom własny system wartości.
Pieśń XIV z Ksiąg wtórych Kochanowskiego została włączona przez poetę do Odprawy posłów greckich jako druga kwestia chóru. Mimo to jest kompozycją wyraźnie zamkniętą, w pełni zrozumiałą bez odwołań do wcześniejszych i późniejszych wydarzeń w dramacie.
Pieśń IX z Ksiąg wtórych, nazywana często od rozpoczynających ją słów Nie porzucaj nadzieje, jest utworem refleksyjno-filozoficznym. Składa się z siedmiu czterowersowych strof o rymach parzystych (aabb), w których dwa początkowe wersy mają po siedem, a dwa kolejne po jedenaście sylab.
Dominujący nastrój w Pieśniach Kochanowskiego to spokój. Pieśń V z Ksiąg wtórych, zwana Pieśnią o spustoszeniu Podola przez Tatarów, jest bezpośrednią ekspresją gwałtownych uczuć poety i odbiega od tej reguły. Pojawiają się tutaj takie emocje, jak złość, oburzenie, gorycz czy ironia.
Pieśń XX z Ksiąg pierwszych, nazywana od rozpoczynających ją słów Miło szaleć, kiedy czas po temu, ma charakter biesiadny. Kochanowski odwołuje się tu do dwóch starożytnych szkół filozoficznych: epikureizmu i stoicyzmu.
Charakterystyczny dla literatury odrodzenia był wzorzec ziemianina, któremu Mikołaj Rej poświęcił obszerny Żywot człowieka poczciwego. Ten sam ideał postuluje Jan Kochanowski w Pieśni II z Ksiąg pierwszych, tytułowaną od początkowych słów Serce roście patrząc na te czasy. Wyraża przy tym typowy renesansowy optymizm.
Jan Kochanowski (ur. w 1530 r. w Sycynie, zm. 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie) – najwybitniejszy poeta polskiego renesansu i jeden z najważniejszych przedstawicieli renesansu w Europie.
Jan Kasprowicz był przede wszystkim jednym z najbardziej znanych poetów Młodej Polski, ale też szanowanym krytykiem, publicystą i profesorem. W swojej twórczości poruszał różnorodne kwestie – od tematyki społecznej i losów chłopów na wsi, po wiersze opiewające tatrzańskie krajobrazy. Do tej drugiej grupy należy utwór o incipicie O Wierchu, ty Wierchu Lodowy, będący XV z cyklu Księga Ubogich, wydanego w roku 1916.