Wierchu, ty Wierchu Lodowy – XV Księga Ubogich – interpretacja

Jan Kasprowicz był przede wszystkim jednym z najbardziej znanych poetów Młodej Polski, ale też szanowanym krytykiem, publicystą i profesorem. W swojej twórczości poruszał różnorodne kwestie – od tematyki społecznej i losów chłopów na wsi, po wiersze opiewające tatrzańskie krajobrazy. Do tej drugiej grupy należy utwór o incipicie O Wierchu, ty Wierchu Lodowy, będący XV z cyklu Księga Ubogich, wydanego w roku 1916.

Z chałupy I (Chaty rzędem na piaszczystych wzgórkach) – interpretacja

Utwór Z chałupy I (Chaty rzędem na piaszczystych wzgórkach) pochodzi ze zbioru Z chałupy, tomu czterdziestu sonetów wydanych w roku 1887. Ich autorem był Jan Kasprowicz, jeden z najbardziej prominentnych reprezentantów Młodej Polski. W omawianym etapie twórczości poeta poruszał tematy bliskie jego sercu – ponieważ sam pochodził z terenów wiejskich, skupiał się na rażących nierównościach pomiędzy chłopami, a wyżej sytuowanymi warstwami społecznymi.

Z chałupy XV (Miała rolę, sprzedali jej rolę) – interpretacja

Z chałupy to zbiór sonetów złożony z czterdziestu wierszy, opublikowany w 1887 roku. Jego autorem jest jeden z najsłynniejszych poetów młodopolskich, Jan Kasprowicz, którego twórczość na przestrzeni lat podlegała artystycznym i światopoglądowym przemianom. Utwór Z chałupy XV, znany pod incipitem Miała rolę, sprzedali jej rolę, opowiada o ciężkim, ubogim życiu zapracowanych chłopów i chłopek na wsi.

Księga ubogich I (Witajcie​, kochane góry) – interpretacja

Księga ubogich I to utwór rozpoczynający cykl o tej samej nazwie (Księga ubogich), opublikowany w roku 1916, składający się z czterdziestu trzech liryków. Zbiór jest odzwierciedleniem przeżyć i refleksji związanych z tatrzańskimi wędrówkami. Napisany został przez Jana Kasprowicza, młodopolskiego poetę, który w swojej twórczości odwoływał się do motywów podhalańskich – choć pochodził z Kujaw, opiewał piękno gór.

Hymn św. Franciszka z Asyżu – interpretacja

Hymn św. Franciszka z Asyżu to utwór, który opublikowano w zbiorze Salve Regina, wydanym w roku 1902. Był to ostatni okres twórczości Jana Kasprowicza, polskiego poety epoki Młodej Polski, wykorzystującego w swoich dziełach różnorodne nurty – naturalizm, ekspresjonizm czy symbolizm. Opisuje pojednanie się z Bogiem po wielu latach buntu oraz wewnętrznej walki z postrzeganiem Stwórcy przez samego autora. 

Księga ubogich III (Nie ma tu nic szczególnego) – interpretacja

Tematyka relacji człowieka i Boga to kwestia nader często poruszana w utworach Jana Kasprowicza, wybitnego poety, krytyka literackiego, dramaturga i tłumacza związanego z epoką Młodej Polski. W wierszu Księga Ubogich III (Nie ma tu nic szczególnego) – inspirując się filozofią św. Franciszka z Asyżu – dokonuje pochwały prostego życia i doceniania wspaniałego świata i natury, które oferował nam ludziom miłosierny Stwórca.

Przeprosiny Boga – interpretacja

Jan Kasprowicz był przedstawicielem Młodej Polski – poetą, krytykiem, tłumaczem i dramaturgiem – który w swojej twórczości poruszał się w nurtach symbolizmu, naturalizmu, ekspresjonizmu czy katastrofizmu. W wierszach odwoływał się do kwestii trudnych doświadczeń życiowych, biedy, samotności czy też relacji człowieka z Bogiem, fascynował się Kujawami, Tatrami i Dalekim Wschodem. Badacze literatury cenią go za wyjątkową niezależność oraz oryginalną formę dzieł.

W chałupie – interpretacja

Utwór W chałupie pochodzi z cyklu Obrazki natury, w którym znalazły się wiersze z nurtu naturalistycznego. Poeta powrócił tymi lirykami do czasów swojego dzieciństwa. Wychowywał się na wsi, jego ojciec był analfabetą. Jan był jednym z czternaściorga dzieci Kasprowiczów. Poeta znał problemy polskiej wsi i doskonale potrafił wypunktować jej zaniedbanie i zacofanie. Problemem wsi było też jej wykorzystywanie i niechęć niesienia pomocy.

Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach – interpretacja

Cykl czterech ponumerowanych sonetów, zatytułowanych Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach opublikowany został we Lwowie w 1898 roku. Badacze określają te utwory zbiorem wszystkich cech modernistycznej poetyki. Kasprowicz porusza takie problemy jak przemijanie, poszukiwanie sensu życia, zagrożenia, jakie niesie świat, znikomość nadziei, nietrwałość piękna itp. W opracowaniach historycznoliterackich zaznacza się, że w sonetach poeta zaznaczył zmianę, jaka zaszła w nim samym w toku twórczej pracy. Od naturalizmu przeszedł do symbolizmu i obficie korzysta także z impresjonizmu. Można odnaleźć w sonetach pewne elementy współgrające choćby z tatrzańskimi wierszami Tetmajera, Weselem Wyspiańskiego, czy Sztuką poetycką Verlaine’a. W sonetach Kasprowicza możemy zaobserwować ogólne tendencje artystyczne przełomu wieków.

Dies irae – interpretacja

Hymn „Dies irae” został opublikowany w 1899 roku na łamach krakowskiego czasopisma „Życie”, po czym ukazał się też w tomiku zatytułowanym Ginącemu światu w 1902 roku. Tytuł Dies irae oznacza dzień sądu ostatecznego lub dzień gniewu. Są to pierwsze słowa hymnu śpiewanego w liturgii rzymskokatolickiej podczas mszy żałobnej. Hymn pochodzi z XIII wieku, a jego autorem był Tomasz z Celano.