W wierszu tym mowa o pożegnaniu z dawną miłością. Przemawia tu osoba, która rozprawia się ze swoimi miłosnymi wspomnieniami, wrzucając do pieca miłosny zeszyt i plik listów. „Ty” lirycznym są właśnie owe unicestwione przedmioty:
Laura i Filon Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej odwołuje się na prawach aluzji literackiej do identycznie zatytułowanej znanej sielanki Franciszka Karpińskiego. Poetka sięgnęła zatem do konwencji sentymentalizmu, ukształtowanej jeszcze w epoce oświecenia.
Miniatura poetycka La precieuse (za fr. la precieuse – elegantka, wykwintnisia) przedstawia ironiczny wizerunek kobiety, typowej wielkomiejskiej elegantki. Osoba mówiąca w wierszu zdaje relację z obserwacji tytułowej wykwintnisi:
W utworze tym mowa o intymnym obcowaniu ze sobą dwojga ludzi i ich uczuciach. Wyraźnie wyodrębnione jest tu „ja” i „ty” liryczne, co stanowi charakterystyczny zabieg dla liryki miłosnej. Brak tutaj dowodów formalnych na to, kto zabiera głos – kobieta czy mężczyzna.
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska (ur. w 1891 r. w Krakowie, zm. w 1945 r. w Manchesterze) – poetka i dramatopisarka dwudziestolecia międzywojenngo.
Wiersz „Groby nasze” zalicza się do liryki patriotycznej i jest podzielony na dwie części. W początkowej części podmiot liryczny występuje w pierwszej osobie liczby mnogiej – chodzi zapewne o Polaków, o naród. W ostatniej strofie, wyodrębnionej graficznie z całego tekstu, podmiot liryczny występuje w roli brzozy płaczącej.
Wiersz „Pieśń o domu” zalicza się do nurtu poezji patriotycznej. Jego koncept polega na skupieniu się na słowie „dom” i ukazaniu jego różnych znaczeń. Podmiot liryczny w każdej kolejnej zwrotce rozszerza znaczenie wyrazu, tym samym odwołując się do konieczności walki za ojczyznę.
Aby w pełni zrozumieć wiersz „Wolny najmita” należy najpierw wyjaśnić dwie kwestie. Po pierwsze trzeba odpowiedzieć na pytanie, kim był wolny najmita? Chodzi o chłopa, który po wprowadzeniu ustawy uwłaszczeniowej odzyskał wolność. Od tej pory chłopi mogli sami gospodarować ziemią, został zdjęty z nich obowiązek pańszczyzny. Mimo pozornych zalet ustawa przyniosła więcej złego, aniżeli dobrego. Chłopi byli kompletnie nieprzygotowani na wzięcie swojego losu i losu rodziny we własne ręce.
Wiersz „Rota” pochodzi z roku 1908 i jest poetycką odpowiedzią Konopnickiej na antypolską ustawę uwłaszczeniową, ustanowioną przez parlament pruski w celu wynarodowienia Polaków. Utwór ma charakter hymnu i od wielu lat jest traktowany jako pieśń patriotyczna. Po raz pierwszy została zaśpiewana 15 lipca 1910 roku. Muzykę skomponował Feliks Nowowiejski. To pierwsze historyczne wykonanie towarzyszyło wydarzeniu symbolicznemu – odsłonięciu pomnika powstałego z okazji 500 rocznicy bitwy pod Grunwaldem.
Przez pierwsze dziesięć lat pracy twórczej Konopnicka stała się uznaną poetką. Trzeba jednak pamiętać, że pisarka poza liryką dała się poznać także jako dramatopisarka (Z przeszłości, 1881) oraz autorka poematu Imagina (ogłaszany częściami od 1886 roku, wydany jako całość w 1913 roku). W swej twórczości Konopnicka ulegała inspiracji romantyzmem (zarówno na poziomie światopoglądu jak i w poetyce), propagowała antyfeudalne i wolnomyślowe dążenia pozytywistyczne.