Lekcja anatomii (Rembrandta) – interpretacja

Wiersz jest przykładem ekfrazy, czyli utworu w części stanowiącego opis obrazu malarskiego. Odwoływanie się do dzieł malarskich jest dla tego poety typowe. Jak dowodzi Agata Ławniczak, literaturoznawczyni: Stanisław Grochowiak jest przykładem poety o tej szczególnej wrażliwości, którą zwykliśmy przypisywać malarzowi.

Cechy twórczości Stanisława Grochowiaka

Grochowiak opublikował swoje pierwsze książki w roku 1956. Były to: powieść Plebania z magnoliami oraz tom poezji Ballada rycerska. Zbiór wierszy został szybko dostrzeżony przez krytykę i przyniósł dużą popularność autorowi. W początkach swojej twórczej drogi Grochowiak inspirował się następującymi pisarzami: Tuwimem, Libertem, Gałczyńskim. Poezję Grochowiaka wyróżniały z pewnością swoisty antyestetyzm, lubowanie się w zgrzytliwej wręcz grotesce oraz „parodystyczno – ironiczne łamanie konwencji poetyckich”.

Stanisław Grochowiak – biografia

Stanisław Grochowiak (ur. 24 stycznia 1934 roku, zm. 2 września 1976 roku) – polski poeta, prozaik, dramaturg, publicysta. W 1951 roku zaczął studiować polonistykę na uniwersytecie w Poznaniu – jednakże naukę przerwał po kilku miesiącach. Swój debiutancki utwór opublikował na łamach prasy.

Pan tu nie stał – interpretacja

Utwór „Pan tu nie stał” pochodzi z tomu Tryptyk z betonu, zmęczenia i śniegu z roku 1980. Wiersz Stanisława Barańczaka opisuje typową z pozoru sytuację w PRL-u: stanie w długich kolejkach po towary, często pierwszej potrzeby. W utworze można wyróżnić dwóch bohaterów: osobę mówiącą w wierszu, oburzonego obywatela oraz outsidera, do którego kierowane są zarzuty. Wiersz przypomina rozmowę i jest kompozycyjnie oparty na wykorzystaniu frazeologizmów ze słowem stać. Można wyróżnić dwa plany utworu: dosłowny i przenośny.

Garden party – interpretacja

Utwór „Garden party” pochodzi z tomu Atlantyda i inne wiersze z roku 1986. Wiersz został poprzedzony mottem zaczerpniętym z utworu Cypriana Kamila Norwida Ostatni despotyzm. Motto sugeruje, że ludzie w odbiorze rzeczywistości kierują się przede wszystkim stereotypami, oddalając się tym samym od prawdy i ulegając mechanizmom manipulacji oraz propagandy.

Spójrzmy prawdzie w oczy – interpretacja

Wiersz „Spójrzmy prawdzie w oczy” pochodzi z tomu Jednym tchem z roku 1970. Utwór Barańczaka nie jest podzielony na strofy, nie ma rymów. Zasadniczym konceptem tego utworu jest skomplikowany proces rozbijania sztywnych frazeologizmów językowych. Poprzez ten zabieg autor chce zmusić czytelnika do uwagi, do porzucenia skostniałych torów myślowych – a tym samym do porzucenia stereotypów, kłamstwa.

Widokówka z tego świata – interpretacja

Wiersz „Widokówka z tego świata” pochodzi z tomu Widokówka z tego świata i inne rymy z lat 1986-1988. Utwór Barańczaka składa się z trzech trzynastowersowych strof – w każdej z nich podmiot liryczny przedstawia refleksje na inny temat, całość jednak jest spójna kompozycyjnie. Ze względu na kreację podmiotu lirycznego, wiersz zalicza się do liryki bezpośredniej. Niektórzy badacze wskazują na elementy autobiograficzne w utworze, dostrzegając w osobie mówiącej w wierszu samego poetę. Przy takim założeniu wiersz zbliża się w swej formie do lirycznego wyznania. W trakcie pisania utworu Barańczak przebywał w Nowym Jorku, gdzie udał się ze względu na represje polityczne. Literaturoznawcy zwracają uwagę, że omawiany wiersz może być wyrazem osamotnienia i zagubienia autora w nowym świecie – nowej kulturze.

Stanisław Barańczak – biografia

Stanisław Barańczak (ur. 13 IX 1946 w Poznaniu, zmarły 26 XII 2014 w Newtonville, Stany Zjednoczone) – poeta, krytyk i teoretyk literatury, tłumacz. Był jednym z głównych przedstawicieli Nowej Fali. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Adama Mickiewicza (Poznań), po jej ukończeniu rozpoczął pracę naukową (1969).