Gdybyś spytał, jacy tu są ludzie, odparłbym, że tacy jak wszędzie. Rodzaj ludzki, to rzecz jednostajna! Większość spędza na pracy przeważną część życia, by żyć, a owa znikoma cząstka wolności, jaka im pozostaje, napawa ich taką obawą, iż czynią, co mogą, by jej się wyzbyć co prędzej– o stosunku do świata (16 maja 1771 r.)
Werter stał się symbolem pewnej postawy życiowej. Postać literacką prezentującą jego cechy nazywa się bohaterem werterowskim. Zbiór tych cech to werteryzm. Zaliczają się do nich:
Albert został przedstawiony jako przeciwieństwo Wertera. To narzeczony, a później mąż Lotty. Nie jest jej „bliźniaczą duszą”, jednak w zamian współtworzy z nią związek oparty na stabilnym uczuciu i wzajemnym zaufaniu.
Lotta jest córką komisarza S. Posiada liczne rodzeństwo, którym musiała się zaopiekować po śmierci matki. To czuła i serdeczna osoba, pełna miłości do świata i ludzi. Przedstawiona jest jako narzeczona, a później żona Alberta.
Werter to człowiek nieprzeciętny i przekonany o własnej wyjątkowości. Obdarzony wieloma talentami i umiejętnościami, staje się atrakcyjny w oczach innych: jest wrażliwy, dostrzega piękno przyrody, potrafi tańczyć, rysować, prowadzić konwersacje, bawić się z dziećmi, pasjonuje go literatura.
4 maja. Werter cieszy się z wyjazdu. Przebywa w okazałej posiadłości należącej kiedyś do hrabiego von M. Zamierza tutaj doprowadzić do końca sprawę spadkową swojej matki, jednak rzeczywisty powód opuszczenia przez niego swojego dotychczasowego miejsca pobytu jest inny.
Cierpienia młodego Wertera przynależą do okresu preromantyzmu. Preromantyzm to zespół tendencji zapoczątkowany w literaturze europejskiej drugiej połowy XVIII w., będący wyrazem sprzeciwu wobec zasad estetyki klasycyzmu, przygotowujący nadejście romantyzmu.
Goethe w maju 1772 r. przybył do Wetzlaru w celu odbycia praktyki sądowej. Tam na balu poznał piękną i czarującą Charlottę Buff oraz jej narzeczonego, Johanna Christiana Kestnera.
Cierpienia młodego Wertera ukazały się w jesieni 1774 roku. Goethe miał wówczas dwadzieścia pięć lat. Utwór powstał w ciągu zaledwie kilku tygodni.
Johann Wolfgang Goethe (1749-1832) to najwybitniejszy niemiecki pisarz okresu „burzy i naporu” (niem. „Sturm und Drang”).