„Asiunia” Joanny Papuzińskiej to powieść opowiadająca losy małej dziewczynki, która została wplątana w wielkie tryby brutalnej historii. Na własnej skórze doświadczyła okropieństw, jakie niosła ze sobą II wojna światowa, w czasie której się urodziła i dorastała.
Asiunia – streszczenie krótkie
Powieść Joanny Papuzińskiej ukazuje wojnę z perspektywy dziecka. Dla kilkuletniej bohaterki niezrozumiałe są wielkie spory polityczne, które toczą się w czasie, gdy przyszło jej żyć. Mimo młodego wieku odczuwa niepewność i strach o życie swoje i najbliższych. Narodziny Asiuni przypadają na moment wybuchu II wojny światowej, przez co doświadcza całego jej terroru i szaleństwa. Zostaje rozdzielona z rodzicami i rodzeństwem.
Asiunia zaczyna wędrówkę po domach zastępczych, aż w końcu trafia do domu babci na wsi, gdzie spotyka swoich starszych braci. Cała rodzina musi ukrywać się w piwnicy w obliczu bombardowań i nalotów. Pewnego dnia zostają wyrzuceni z domu przez Niemców i skazani na wygnanie, jednak udaje im się uciec i ukryć w piwnicy zaprzyjaźnionej sąsiadki, gdzie przeczekują przejście frontu. Po tym wracają do zdewastowanego domku letniskowego, gdzie próbują przetrwać zimę, co jest bardzo trudne. W końcu docierają do Stoczka, gdzie ciocia Ola prowadzi schronisko dla sierot wojennych. Tam rodzinę zastaje długo wyczekiwany koniec II wojny światowej oraz spotkanie z ojcem.
Asiunia – streszczenie szczegółowe
Akcja powieści toczy się w czasie II wojny światowej w Warszawie, gdzie mieszka tytułowa bohaterka, pięcioletnia Asiunia, razem z rodzicami i rodzeństwem. Życie całej rodziny jest przepełnione ciągłą niepewnością o przyszłość. Rodzice i dzieci starają się nie zwracać na siebie uwagi, by uniknąć nieszczęścia, które w tamtych czasach mogło przyjść w każdej chwili. Rodzice są bardzo troskliwi, dbają o bezpieczeństwo dzieci, a starszy brat Asiuni uczy ją, że najważniejsze to zawsze pamiętać swój adres zamieszkania.
Jednak środki ostrożności nie są wystarczające – rodzice Asiuni zostają aresztowani i rozdzieleni z dziećmi, które również trafiają w różne miejsca. Zrozpaczona i przerażona Asiunia znajduje się w dziwnym domu, zamieszkiwanym przez trzy starsze damy oraz dziewczynkę o imieniu Elka, z którą bohaterka nawiązuje bliższą relację. Zaczyna się dla Asiuni czas wędrówki po kolejnych przypadkowych domach. Trafia m.in. do kobiety, którą darzy niemałą sympatią, a także do cioci Oli, nazywanej przez nią Tygrysem, która doskonale się nią zajmuje, spełniając jej zachcianki i organizując nowe ubrania na lato. Wreszcie Asiunia trafia do babci, gdzie z wielką radością spotyka swoich starszych braci, planujących powrót do Warszawy, by wziąć udział w nadchodzącym powstaniu warszawskim.
Domek letniskowy babci Asiuni znajduje się w miejscu, gdzie często słychać ostrzał i naloty. Domownicy kryją się przed nimi w piwnicy. Pewnego dnia, kiedy znowu się tam chowają, brakuje babci oraz Marka, jednego z braci Asiuni. Pojawiają się oni po chwili, ponieważ postanowili zabrać żywność przed ostrzałem, aby nie została zniszczona. Wkrótce po tym, Niemcy przejmują teren i wyrzucają mieszkańców z ich domów, zmuszając ich do dołączenia do pochodu wygnanych. Asiunia i jej rodzina, korzystając z chwili nieuwagi strażników, ukrywają się w pobliskim rowie.
Babcia razem z wnuczętami czeka na zakończenie walk Rosjan z Niemcami w piwnicy zaprzyjaźnionej kobiety. Gdy sytuacja się uspokaja, rodzina wraca do swojego domu, który okazuje się zniszczony w czasie walk. Jego ruiny pobudzają wyobraźnię pięcioletniej Asiuni, która widzi w zniszczonym domu wielkiego leśnego stwora. Rodzina stara się jakoś poradzić sobie w trudnych warunkach, czekając na powrót ojca.
Nadchodzi zima, którą cała rodzina musi przetrwać w resztkach zburzonego domu. Brakuje opału, jedzenia i ciepłych ubrań, a każdy dzień jest dla nich walką o przetrwanie. Rodzina otrzymuje pomoc od cioci Oli, która przynosi im pożywienie. Mimo to bieda i niedostatek coraz bardziej dogryzają rodzinie, a bracia Asiuni zaczynają chorować z powodu braku ciepłych ubrań i wyczerpującej pracy. W końcu rodzinie udaje się dotrzeć do Stoczka, gdzie czeka na nich ciocia Ola. Tam kobieta prowadzi przytułek dla wojennych sierot, liczący już ponad sto dzieci. Rodzina zostaje tam do końca wojny, a Asiunia i jej bracia spotykają wreszcie swojego ojca.