Epopeja, której autorstwo jest przypisywane Homerowi, opisuje ostatnie pięćdziesiąt dni wojny trojańskiej. Dzieło ma znaczenie dla kształtowanej kultury śródziemnomorskiej, ponieważ toposy pochodzące z niego są do dziś obecne w sztuce i kulturze europejskiej. „Iliada” zawiera wiele ważnych motywów literackich, przydatnych w czasie pisania prac pisemnych.
Motyw wojny
Opisana przez Homera historia zawiera opis wojny między Trojańczykami a Grekami. Powodem jej wybuchu było porwanie Heleny, żony Menelaosa (króla Sparty) przez Parysa, syna władcy Troi. Wydarzenie to rozpoczęło wieloletni konflikt, w którego czasie miało miejsce wiele bitew, rozejmów oraz pojedynków. W wojnie biorą udział również Bogowie, którzy opowiadają się po wybranej stronie, próbując pomóc im zwyciężyć.
Przedstawiony konflikt przedstawia długą, wyniszczającą wojnę, która pochłania setki ofiar. Nie ma tu „dobrych” ani „złych”, ponieważ i Grecy i mieszkańcy Troi są bezwzględni i okrutni wobec przeciwników. Są także bohaterscy, wojownicy walczą do ostatnich sił. Homer wskazuje, że wojna nie musi być czysta, a wina leży po obu stronach.
Motyw bogów
„Iliada” opisuje wydarzenia faktyczne oraz fantastyczne. Bogowie greccy, tacy jak Atena, Zeus, Afrodyta czy Posejdon wspierają jednoznacznie jedną ze stron, ingerując w losy wojny.
Postaci bóstw są niewyidealizowane, w wielu aspektach bardzo podobne do istot ludzkich. Bywają zazdrośni, kłótliwi, mściwi i niesprawiedliwi. Mają jednak nadprzyrodzone moce, które dają im przewagę nad ludźmi. Nie mogą jednak panować w pełni nad światem, każdy ma ograniczony wpływ na wydarzenia. Ich wola nie decyduje o zwycięstwie w wojnie, a fatum.
Motyw przeznaczenia
Zgodnie z wierzeniami Greków, o zwycięstwie lub przegranej w wojnie nie decydują faktyczne umiejętności czy przewaga militarna jednej ze stron, a fatum. Przeznaczenie uważano za niezbywalne, przez co nie dało się przed nim uciec. Stąd to, że Troja zostanie zniszczona, było przesądzone już od samego początku. Wiedzieli to nie dzięki bogom, a przepowiedni.
Mimo wizji Kasandry o rychłym zniszczeniu Troi, nikt nie zwraca na nią uwagi i neguje jej widzenia. Słowa wyroczni są także bagatelizowane przez Achillesa, który nie zważa, że po zabójstwie Hektora zginie.
Motyw walki
Kluczowy element stanowią opisywane przez Homera walki prowadzone w ramach tejże wojny. Pokazane zostają kolejne etapy oblężenia oraz manewry obu stron, jak i postępy. Ze względu na zastosowany patetyczny styl, opisy nabierają podniosłości i świetności. Szala zwycięstwa przechyla się na stronę Grecji, jak i Troi, jednak w końcowym rozrachunku to Achajowie zniszczyli stolicę przeciwnika.
Motyw pojedynku
Jednym z głównych wydarzeń eposu jest pojedynek Hektora i Achillesa, znamienitych wojowników Troi i Grecji. Walka od początku jest przesądzona, jednak bogowie wspierają swoich herosów (Apollo Hektora, a Atena Achillesa). Walka między nimi początkowo pokazuje tchórzostwo Trojańczyka, który staje jednak później do pojedynku, na który zostaje wyzwany po zabiciu przyjaciela przeciwnika, Patroklesa. Korzystają oni z oszczepów, a Achilles pokonuje Trojana. Nie potrafi jednak postąpić honorowo i bezcześci zwłoki przeciwnika, nie szanując tym samym praw boskich oraz prośby przegranego.
