Romeo i Julia – streszczenie krótkie
Akt I
W Weronie mieszkają dwa zwaśnione rody: Montekich i Kapuletów. Ojciec Romea martwi się o swojego syna, który jest posępny i zamyślony. Okazuje się, że przyczyną melancholii młodzieńca jest nieodwzajemniona miłość do Rozaliny. Tymczasem Parys prosi o rękę Julii. Kapulet nie chce jednak przystać na propozycję. Uważa, że córka jest zbyt młoda, aby wydać ją za mąż. Zaprasza jednak Parysa na bal, na którym młodzieniec sam może postarać się zdobyć przychylność dziewczyny. O balu dowiadują się także Benwolio i Romeo. Postanawiają zjawić się na przyjęciu w maskach, po to, aby nikt z nieprzychylnego otoczenia ich nie poznał.
Pani Kapulet namawia córkę, aby ta zwróciła uwagę na Parysa. Julia nie jest zainteresowana, ale obiecuje przyjrzeć się na balu młodzieńcowi, zgodnie z wolą matki.
Rozpoczyna się bal. Romeo jest niepocieszony, przeczuwa nadchodzące nieszczęście. Jego ponure nastawienie zmienia się z chwilą dostrzeżenie pięknej Julii. Będąc pod wrażeniem dziewczyny, zapomina o Rozalinie. Młodzi, nie znając swojego pochodzenia, zakochują się w sobie. Romeo całuje Julię. Gdy oboje dowiadują się o tym, z jakich rodzin pochodzą, nie kryją rozczarowania. Bal dobiega końca.
Akt II
Romeo nie może zapomnieć o Julii. Udaje się do ogrodu Kapuletów. W słynnej scenie balkonowej młodzi wyznają sobie miłość i postanawiają wziąć ślub.
Romeo prosi o poradę ojca Laurentego. Mnich zgadza się na udzielenie szybkiego i potajemnego ślubu, upatrując w nim szansy na pogodzenie Kapuletów i Montekich. Aby zrealizować misterny plan, Romeo wtajemnicza Martę, prosząc ją o pomoc. Piastunka przynosi Julii wieści o planie potajemnych zaślubin.
Akt III
Podczas bójki na placu publicznym Tybalt rani śmiertelnie Merkucja. Romeo, wiedziony żądzą zemsty, zabija Tybalta. Zostaje przez to skazany na wygnanie poza granice miasta przez Księcia, który ma dość ciągłych kłótni pomiędzy rodami.
Julia, pomimo że Romeo zabił jej krewnego, nadal kocha swojego męża. Nakazuje Marcie odnaleźć go i sprowadzić.
Marta przekazuje Romeowi wieść od Julii. Młodzieniec jest zrozpaczony. Planuje samobójstwo. Od tego zamiaru odwodzi go ojciec Laurenty. Namawia Romea, aby ten udał się do Julii i spędził z nią noc poślubną. Następnie ma uciec do Mantui i tam czekać na wieści.
Kapulet postanawia wydać Julię za Parysa za trzy dni.
Po nocy poślubnej Romeo wychodzi z pokoju Julii oknem i udaje się do Mantui. Pani Kapulet powiadamia córkę o planach ojca. Julia stanowczo sprzeciwia się woli rodziców. Nie znajduje pocieszenia u Marty, która namawia ją do poddania się woli ojca. Dziewczyna postanawia prosić o pomoc ojca Laurentego.
Akt IV
Zrozpaczona Julia prosi o pomoc ojca Laurentego. Ten obmyśla misterny plan. Karze Julii udawać, że zgadza się z wolą ojca i rozpocząć przygotowania do ślubu. Dzień przed zaślubinami dziewczyna ma wypić eliksir otrzymany od mnicha, który sprawi, że przez 42 godziny będzie wyglądała jak martwa. Zawiadomiony o całym planie Romeo zabierze ukochaną z grobowca i wywiezie ją do Mantui.
Nad ranem Marta odnajduje ciało rzekomo martwej dziewczyny. Zrozpaczona rodzina składa Julię w grobowcu.
Akt V
Akcja rozgrywa się w Mantui. W wyniku nieporozumienia Romeo myśli, że Julia naprawdę nie żyje. Targany wielkimi emocjami, udaje się do Werony z zamiarem odebrania sobie życia.
Ojciec Laurenty dowiaduje się, że Romeo nie otrzymał listu, w którym wyjaśnia mu, że Julia zażyła eliksir. Zakonnik chce poczekać na Romea w grobowcu Julii.
W grobowcu Julii Romeo natyka się na Parysa. Między mężczyznami dochodzi do walki, w wyniku której Parys umiera. Romeo, ostatni raz wyznając miłość ukochanej, wypija śmiercionośną truciznę.
Julia budzi się. Zrozpaczona biegiem wypadków, postanawia się zabić. Przebija się sztyletem męża.
O całym zdarzeniu dowiadują się zwaśnione rodziny. W obliczu tragedii postanawiają się pogodzić i zapomnieć o dawnych sporach.
Romeo i Julia – streszczenie szczegółowe
Dramat otwiera prolog chóru, który wprowadza w tematykę i zapowiada kolejne wydarzenia:
Dwa rody, zacne jednako i sławne —
Tam, gdzie się rzecz ta rozgrywa, w Weronie,
Do nowej zbrodni pchają złości dawne,
Plamiąc szlachetną krwią szlachetne dłonie
Z łon tych dwu wrogów wzięło bowiem życie,
Pod najstraszliwszą z gwiazd, kochanków dwoje;
Po pełnym przygód nieszczęśliwych bycie
Śmierć ich stłumiła rodzicielskie boje.
Tej ich miłości przebieg zbyt bolesny
I jak się ojców nienawiść nie zmienia,
Aż ją zakończy dzieci zgon przedwczesny,
Dwugodzinnego treścią przedstawienia,
Które otoczcie cierpliwymi względy,
Jest w nim co złego, my usuniem błędy…
Akt I
Scena 1: Samson i Grzegorz
Akt I otwiera scena kłótni służących oraz bójki Benwolia i Tybalta, obnażając problem nienawiści rodowej Kapuletich i Montekich. Starcie przerywa Książę, który ma już dość ciągłych ulicznych bójek zwaśnionych rodów i zakazuje ich pod groźbą kary śmierci. Następnie ojciec Romea rozmawia z Benowoliem na temat melancholii syna, której przyczyną okazuje się być nieodwzajemniona miłość do Rozaliny.
Scena 2: Kapulet, Parys, Służący
Rozmowa Kapuleta z Parysem, który pragnie poślubić Julię. Kapulet jednak nie jest skłonny na to przystać, bo uważa, że jego córka jest zbyt młoda na zamążpójście:
Prędko więdną przedwczesne mężatki.
Zaprasza jednak Parysa na wieczorny bal, by ten sam postarał się o przychylność dziewczyny. Wręcza też służącemu listę gości do zaproszenia, ale okazuje się, że ten nie potrafi czytać. Sługa prosi więc o pomoc napotkanego Romea i Benowolia. Młodzi mężczyźni, dowiadując się o balu, postanawiają przyjść ukryci pod maskami, by nikt z roku Kapuleta ich nie poznał.
Scena 3: pani Kapulet, Marta
Pani Kapulet dyskutuje z Marą na temat wieku Julii, ustalają, że ma około 14 lat. Piastunka wspomina też dziecięce lata dziewczyny i przywołuje śmieszne sytuacje. Rozmawiają z Julią o zamęściu, próbując wybadać jej zdanie na ten temat. Dziewczyna nie myśli jednak o tym, ale obiecuje przyjrzeć się na balu Parysowi, zgodnie z wolą matki.
Scena 4-5: Romeo, Merkucjo, Benwolio
Młodzi przyjaciele wybierają się na bal do Kapuletów. Romeo demonstruje swój ponury nastrój powodowany nieszczęśliwą miłością, niechętnie idzie na przyjęcie, przeczuwając jakieś nieszczęście i użalając się nad swoim losem.
Sala w domu Kapuleta zgromadziła licznie przybyłych gości, pan domu otwiera bal. Romeo spostrzega po raz pierwszy Julię i nie kryje zachwytu jej urodą. To silne wrażenie przyćmiewa dotychczasowe uczucie do Rozaliny. Tybalt rozpoznaje młodzieńca z wrogiego rodu, jednak Kapulet, respektując prawo gościnności, studzi jego porywczość i zakazuje mu wyrzucenie gościa.
Romeo i Julia rozmawiają po raz pierwszy, wybucha między nimi uczucie od pierwszego wejrzenia, są sobą zauroczeni, nie znając jeszcze swego pochodzenia. Romeo całuje dziewczynę. Niebawem dowiaduje się, kim ona jest:
Julia Kapulet! O dolo zbyt sroga!
Życie me jest więc w ręku mego wroga!
Również Julia nie kryje rozczarowania:
Jako obcego za wcześnie ujrzałam!
Jako lubego za późno poznałam!
Dziwny miłości trafię na mnie iści,
Że musze kochać przedmiot nienawiści.
Bal dobiega końca, wszyscy wychodzą.
PROLOG
Chór
Akt II otwiera prolog chóru o trudnej miłości młodych kochanków:
Dawna namiętność już w całunach leży,
W jej miejscu władnie siła żądzy nowej;
Piękną przestała być przy Julii świeżej
Piękność, dla której umrzeć był gotowy.
Dziś jest Romeo kochany i kocha,
W oczach obojga żar jednaki płonie;
Lecz on, w niej wroga przypuszczając, szlocha,
A ona miłość z wędki grozy chłonie.
On się nie zbliży i przed nią nie złoży
Przysiąg serdecznych, uważan za wroga;
I jej, choć w łonie namiętność się sroży,
Zejścia się z lubym zamkniętą jest droga.
Lecz w żądzy siła: po wielkich katuszach
Wielką im radość czas zgotuje w duszach.
Scena 1-2:
Benwolio i Merkucjo wciąż są przekonani, że Romeo jest zakochany w Rozalinie, tymczasem młodzieniec marzy już tylko o Julii. Udaje się do ogrodu Kapuletów, gdzie, ujrzawszy w oknie dziewczynę, wygłasza miłosny monolog. Julia odpowiada mu w słowach pełnych oddania:
Julia w scenie balkonowej:
Romeo! Czemuż ty jesteś Romeo!
Wyrzecz się swego rodu, rzuć tę nazwę!
Lub jeśli tego nie możesz uczynić,
Przysięgnij wierny być mojej miłości,
A ja przestanę być z krwi Kapuletów.
Wyznają sobie miłość i postanawiają wziąć ślub:
Całą mą przyszłość u nóg Twoich złożę
I w świat za tobą pójdę w imię Boże
Julia odchodzi, a Romeo postanawia poradzić się ojca Laurentego.
Scena 3:
ojciec Laurenty, Romeo
Romeo przychodzi po poradę do ojca Laurentego, któremu opowiada o swojej miłości do Julii Kapulet. Zakonnik bada zamiary Romea, dostrzega niestałość jego uczuć, którymi jeszcze niedawno obdarzał Rozalinę. Przystaje jednak na szybki i potajemny ślub, w którym upatruje szansy na pojednanie zwaśnionych rodów:
Jeden i jeden tylko wzgląd mię skłania:
To jest, że może z tego zawiązania
Wyniknie węzeł, który wasze rody
Zawistne złączy w piękny łańcuch zgody.
Scena 4
Merkucjo, Benwolio, Romeo, Marta, Piotr
Przyjaciele Romea rozmawiają na temat jego zachowania i niechęci Tybalta. Romeo wtajemnicza Martę w misterny plan: Julia ma przyjść do celi Laurentego pod pozorem spowiedzi, by duchowny mógł udzielić im w tajemnicy ślubu. Następnie Marta ma otrzymać od człowieka Romea drabinkę skręconą ze sznurków, po której ukradkiem wejdzie do Julii komnat, by spędzić z nią noc poślubną.
Scena 5
Julia, Marta
Julia z niecierpliwością oczekuje Marty i wieści od ukochanego. Marta przekazuje szczegóły planu potajemnych zaślubin.
Scena 6: ojciec Laurenty, Romeo, Julia
Młodzi kochankowie spotykają się u ojca Laurentego, który ma z chwilę udzielić im ślubu:
Pójdźcie, załatwimy to w krótkich wyrazach,
Nie wcześniej będziecie sobie zostawieni,
Aż was sakrament z dwojga w jedno zmieni.
Akt III
Scena 1
Benwolio, Merkucjo, Paź i słudzy.
Na placu publicznym dochodzi do kłótni między Tybaltem, Merkucjem i Romeem, której głównym prowodyrem jest Tybalt. Romeo próbuje załagodzić spór:
Uspokój się więc, zacny Kapulecie,
Którego imię milsze mi niż moje.
Bezskutecznie, dochodzi do pojedynku między Tybaltem a Merkucjem. Merkucjo kona, przeklinając nienawiść między rodami Kapuletów i Montekich. Romeo postanowił pomścić przyjaciela – łamie książęcy zakaz, śmiertelnie raniąc Tybalta, krewnego żony. Benwolio próbuje wytłumaczyć przybyłemu księciu i pani Monteki całą sytuację, przebieg zdarzeń, ale ten postanawia wydać na Romea wyrok dożywotniego wygnania z Werony.
Scena 2
Marta przynosi Julii tragiczne wieści, rzucając przekleństwa pod adresem Romea. Dziewczyna jednak gani nianię i staje w obronie swojego męża. Nakazuje Marcie odnaleźć i sprowadzić Romea:
O, znajdź go! Daj mu w zakład ten pierścionek
I na ostatnie proś go pożegnanie.
Scena 3
ojciec Laurenty, Romeo, Marta
Ojciec Laurenty informuje Romea o wyroku księcia. Młodzieniec uznaje wyrok za gorszy od śmierci, bo nie wyobraża sobie życia bez Julii:
Zewnątrz Werony nie ma, nie ma świata,
Tylko tortury, czyściec, piekło samo!
Przybywa Marta, mówi o rozpaczy Julii. Romeo w młodzieńczym porywie chce z żalu i bezsilności targnąć się na swoje życie. Gani go ojciec Laurenty, zarzucając brak hartu ducha i egoizm. Obmyśla plan: Romeo ma udać się do Julii, by spędzić z nią noc poślubną, a przed świtem, w przebraniu zbiec do Mantui, gdzie od czasu do czasu jeden z braci zakonnych będzie donosił mu o kolejnych wypadkach.
Scena 4
Kapulet, pani Kapulet, Parys
Kapulet tłumaczy się przed Parysem z tego, że z powodu żałoby nie rozmawiał z córką na temat jej zamążpójścia. Postanawia jednak, że wyda dziewczynę i to za trzy dni. Prosi żonę, by ta powiadomiła Julię o tej decyzji i zaczęła przygotowania do ślubu.
Scena 5
Romeo i Julia
Pokój Julii. Poranek po nocy poślubnej. Marta uprzedza małżonków, że do pokoju zbliża się pani Kapulet. Młodzi żegnają się pełni obaw o to, czy będzie im jeszcze dane się spotkać. Romeo wychodzi oknem. Do pokoju wchodzi pani Kapulet i informuje córkę o postanowieniu wydania jej za Parysa. Julia stanowczo sprzeciwia się woli rodziców. Do pokoju wchodzi ojciec, gromi dziewczynę, obiecuje ukarać nieposłuszeństwo wypędzeniem z domu. Matka nie ujmuje się za nią, a Marta ostatecznie też namawia, by pogodziła się z wolą ojca. Julia pod pozorem zgody na takie rozwiązanie postanawia udać się po radę do ojca Laurentego.
Akt IV
Scena 1
ojciec Laurenty, Parys
Parys przybywa do zakonnika, by omówić szczegóły planowanego ślubu z Julią. Ojciec Laurenty pyta o powód takiego pośpiechu, próbuje zyskać na czasie. Wchodzi Julia. Traktuje Parysa dość chłodno i pod pozorem spowiedzi zostaje sama z zakonnikiem. Po wyjściu Parysa nie kryje rozpaczy. Prosi o radę i grozi nawet samobójstwem:
Daj mi więc jaka radę, zaczerpniętą
Z długoletniego doświadczenia twego,
Abo bądź świadkiem, jak ten nóż rozstrzygnie
Sprawę pomiędzy mną a moim losem (…).
Mów prędko; pilno mi wstąpić do grobu,
Jeśli mi powiesz, ze nie ma sposobu.
Ojciec Laurenty wymyśla plan, wymagający dużej odwagi i determinacji: Julia ma udawać, że zgadza się wyjść za Parysa i rozpocząć przygotowania do ślubu. Jednak w przeddzień uroczystości wypije tajemniczy środek otrzymany od zakonnika, który spowoduje, że dziewczyna będzie przez czterdzieści dwie godziny sprawiała wrażenie martwej. Gdy rodzina złoży ją w grobowcu, przybędzie zawiadomiony o całym przedsięwzięciu Romeo i zabierze ją do Mantui.
Scena 3-4
Julia, Marta, pani Kapulet, Kapulet, Słudzy
W przeddzień zaślubin Julia robi wszystko, by zostać samej w pokoju na noc. Targają nią rozterki, ale ostatecznie wypija otrzymany od zakonnika trunek. Tymczasem w domu Kapuleta trwają gorączkowe, całonocne przygotowania do ślubu. Nastaje ranek, przybywa Parys, Kapulet woła żonę i Martę, by zbudziły czym prędzej Julię i szykowały dziewczynę.
Scena 5
Julia, Marta, pani Kapulet, Kapulet, ojciec Laurenty, Muzykanci
Marta, budząc Julię, odkrywa, że dziewczyna nie daje oznak życia, woła jej rodziców. Wszyscy są przekonani, że nie żyje, popadają w rozpacz. Przychodzi ojciec Laurenty i ponagla rodzinę Julii, by zaprzestała rozpaczy i złożyła ją w grobowcu zgodnie z obrządkiem:
Przestańcie! Rozpacz nie leczy rozpaczy. (…)
Każcie je, wedle zwyczaju, niebawem
W świątecznych szatach zanieść do kościoła.
Świętymi wprawdzie są boleści prawa,
Przecież rozsądek z łez się naigrywa.
Kapuletom przychodzi zamienić przygotowania do ślubu i wesela na przygotowania do pogrzebu i stypy.
Akt V
Scena 1
Romeo, Baltazar, Aptekarz
Akcja rozgrywa się w Mantui. Dochodzi do wielkiego nieporozumienia. Podczas spotkania z Baltazarem Romeo dowiaduje się o śmierci ukochanej. Romeo reaguje natychmiast: kupuje w aptece truciznę i wyrusza do Werony z zamiarem popełnienia samobójstwa.
Scena 2
brat Jan, ojciec Laurenty
Akcja przenosi się do Werony. Ojciec Laurenty dowiaduje się od brata Jana, że ten nie zdołał przekazać Romeowi informacji o tym, że śmierć Julii jest tylko pozorna. Okazało się, że brat Jan nie mógł opuścić miasta i nie zdołał dostarczyć listu. Ojciec Laurenty postanawia czym prędzej iść do grobowca, w którym spoczywa Julia. Dziewczyna ma za trzy godziny się przebudzić. Zakonnik postanawia raz jeszcze napisać do Romea i poczekać na niego w grobowcu.
Scena 3
Parys z Paziem, Romeo, Baltazar, Romeo, ojciec Laurenty, Julia, Kapulet, pani Kapulet, Monteki, Książę i inni.
Parys składa kwiaty w grobowcu Julii, odchodzi, usłyszawszy, że ktoś nadchodzi. To Romeo z Baltazarem, któremu młodzieniec poleca oddanie pożegnalnego listu ojcu. Sam planuje popełnić samobójstwo. Otwiera grobowiec, ale w tym czasie zauważa go Parys. Po krótkiej wymianie zdań dochodzi do walki. Parys ginie z ręki Romea. Romeo wygłasza pełen miłości monolog nad ciałem ukochanej Julii, następnie wypija truciznę i umiera. W tym momencie wchodzi ojciec Laurenty, odnajduje ciało Parysa i Romea. Budzi się Julia. Pyta o ukochanego. Zakonnik mówi jej o śmierci męża i Parysa, chce czym prędzej zabrać dziewczynę do klasztoru sióstr zakonnych. Julia jednak nie idzie za ojcem Laurentym, klęka przy mężu i przebija się jego sztyletem, padając na ciało młodzieńca. Zdarzenie odkrywa dowódca warty, każe zawiadomić Montekich i Kapuletów. Po ich przybyciu ojciec Laurenty opowiada całą historię nieszczęśliwej miłości Romea i Julii. Książę potwierdza słowa zakonnika. Wobec ogromnego nieszczęścia obaj ojcowie, Kapulet i Monteki, postanawiają się pojednać – scena ta kończy dramat:
Kapulet:
Monteki, bracie mój, podaj mi rękę:
Niech to oprawą będzie dla mej córki;
Więcej nie mogę żądać.
Monteki:
Lecz ja mogę
Więcej dać tobie nad to: każę bowiem
Posąg jej ulać ze szczerego złota,
By się nie znalazł szacowniejszy pomnik
Po wszystkie czasy istnienia Werony
Jak ten, pamięci Julii poświęcony.
Kapulet:
Tak i Romeo stanie przy swej żonie;
Dzieląc za życia, złączymy ich po zgonie.
Ponurą zgodę ranek ten skojarzył;
Słońce się z żalu w chmur zasłonę tuli;
Smutniejszej bowiem historii nie zdarzył
Los jak historia Romea i Julii.