Wisława Szymborska (ur. 2 lipca 1923 r., zm. 1 lutego 2012) – właściwie Maria Wisława Anna Szymborska, polska poetka, felietonistka, eseistka, tłumaczka, krytyczka literacka. W latach 1945 – 1948 studiowała polonistykę i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1953 – 1966 była redaktorem działu poezji w tygodniku „Życie Literackie”. Z redakcją gazety była związana aż do roku 1981. Od 1981 do 1883 roku byłą członkiem redakcji miesięcznika „Pismo”. Debiutowała w 1945 roku w „Dzienniku Polskim”. W 1978 roku została sygnitariuszką deklaracji założycielskiej TKN. Od 1995 roku aktywistka Polskiej Akademii Umiejętności. Była również członkinią i założycielką Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (1989).
Poetka została uhonorowana wieloma nagrodami i odznaczeniami: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974), Złotym Krzyżem Zasługi (1955), Złotym Medalem Nagrodą Kościelskich (1990), Nagrodą Goethego (1991), Nagrodą Herdera (1995). W 1995 roku została Doktorem Honoris Causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Ponadto zdobyła Nagrodę Literacką Miast Partnerskich Torunia i Getyngi im. Samuela Bogumiła Lindego (1996). Tygodnik „Wprost” w 1996 roku okrzyknął ją Człowiekiem Roku. Największym sukcesem było jednak zdobycie w tym samym roku Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Część wygranej przekazała na rzecz budowanego właśnie Europejskiego Centrum Przyjaźni Dziecięcej w Świdnicy. Za ten honorowy gest otrzymała Dziecięcą Nagrodę SERCA. W 2005 roku odebrała Nagrodę Zasłużonych Kulturze Gloria Artis (2005). Z kolei w 2011 roku odznaczono poetkę Orderem Orła Białego.
Debiutowała wierszem Szukam słowa na łamach pisma „Dziennik Polski”. Pierwsze zbiory wierszy – Dlatego żyjemy (1952), Pytania zadawane sobie (1954) – obfitowały w treści polityczno-ideologiczne. W kolejnych tomach – Wołanie do Yeti (1957), Sól (1962), Sto pociech (1967), Wszelki wypadek (1972), Wielka liczba (1976), Ludzie na moście (1986), Koniec i początek (1993), Chwila (2002) – odeszła od tematyki socrealistycznej, rozwijając i utrwalając własną oryginalną poetykę. W swej mistrzowskiej twórczości poetka nawiązuje zarówno do doświadczeń poezji XX wieku jak i do tradycji. Jej utwory cechują się precyzją słowa. Przetwarza w nich na poetycki sposób treści filozoficzne. Często posługuje się ironią i paradoksem. Felietony pisarki były publikowane na łamach „Życia Literackiego”, „Pisma” i „Gazety Wyborczej”.
Prywatnie była córką Wincentego, zarządcy dóbr zakopiańskich hrabiego Zamoyskiego oraz Anny Marii Szymborskiej (panieńskie: Rottermnund). Pracowała na kolei, wykonała także ilustracje do podręcznika do nauki języka angielskiego autorstwa Jana Stanisławskiego. Po studiach związała się z literackim światem Krakowa i na dobre rozpoczęła rozwój swojego talentu. W latach 1948 – 1954 była żoną Adama Włodka. Małżeństwo mieszkało w Domu Literatów przy ul. Krupniczej 22 w Krakowie. Ten epizod miał duży wpływ na twórczość poetki. Małżonkowie rozeszli się w przyjaźni. Od 1969 roku Szymborska była w nieformalnym związku z Kornelem Filipowiczem (aż do śmierci pisarza w 1990 roku). Krótko po zdobyciu Nagrody Nobla Szymborska zatrudniła w roli osobistego sekretarza Michała Rusinka, młodego literaturoznawcę poleconego jej przez badaczkę Teresę Walas. Michał Rusinek pomagał Szymborskiej aż do jej śmierci.
Szymborska była osobą niezwykle barwną i niebanalną – a przy tym bardzo skromną. Pierwszy wywiad telewizyjny z autorką ukazał się dopiero w 1996 roku, po zdobyciu przez nią Nagrody Nobla. Co znamienne, przeprowadziła go wieloletnia przyjaciółka poetki, literaturoznawczyni Teresa Walas. Pierwszą pełną biografię pisarki – uwzględniającą barwne ciekawostki z życia Szymborskiej – napisały Joanna Szczęsna i Anna Bikont. Pamiątkowe rupiecie ukazały się nakładem wydawnictwa Znak. Warto polecić także film dokumentalny dziennikarki Katarzyny Kolendy-Zaleskiej Chwilami życie bywa znośne, będący zapisem podróży z poetką.
Tomy wierszy:
Dlatego żyjemy, 1952, 1954 (2. wyd.)
Pytania zadawane sobie, 1954
Wołanie do Yeti, 1957
Sól, 1962
Sto pociech, 1967
Wszelki wypadek, 1972
Wielka liczba, 1976
Ludzie na moście, 1986
Koniec i początek, 1993
Chwila, 2002
Dwukropek, 2005
Tutaj, 2009.
Wystarczy, 2012 (wydany pośmiertnie)
Zbiory poezji:
101 wierszy, 1966
Wiersze wybrane, 1964
Poezje wybrane, 1967
Poezje: Poems (edycja dwujęzyczna polsko-angielska), 1989
Widok z ziarnkiem piasku, 1996
Sto wierszy – sto pociech, 1997
Miłość szczęśliwa i inne wiersze, 2007
Wiersze wybrane 2010
Milczenie roślin, 2011, 2012 (2. wyd.)
Inne:
Lektury nadobowiązkowe, 1992 i nast.
Rymowanki dla dużych dzieci 2003
Błysk rewolweru 2013
[Oprac. na podst. E. Balcerzan, M. Baranowska, S. Barańczak i inni, Szymborska. Szkice, wyd. OPEN, Warszawa 1996.]