Pieśń XXIV z Ksiąg wtórych jest ostatnim utworem Ksiąg wtórych, stąd zajmuje w nim szczególne miejsce. W takiej sytuacji można by spodziewać się, że będzie ona syntezą wszystkich jego utworów, zgrupowanych wokół rozmaitych tematów (np. wiersze patriotyczne, biesiadne, miłosne, religijne, refleksyjne).

Pieśń XIX z Ksiąg wtórych tworzy regularny trzynastozgłoskowiec o rymach parzystych (aabb), nadając jej spokojny ton. Wiersz ma charakter refleksyjny. „Ja” liryczne, które można utożsamiać z Janem Kochanowskim, występuje w roli moralisty i przekazuje czytelnikom własny system wartości.

Pieśń XIV z Ksiąg wtórych Kochanowskiego została włączona przez poetę do Odprawy posłów greckich jako druga kwestia chóru. Mimo to jest kompozycją wyraźnie zamkniętą, w pełni zrozumiałą bez odwołań do wcześniejszych i późniejszych wydarzeń w dramacie.

Pieśń IX z Ksiąg wtórych, nazywana często od rozpoczynających ją słów Nie porzucaj nadzieje, jest utworem refleksyjno-filozoficznym. Składa się z siedmiu czterowersowych strof o rymach parzystych (aabb), w których dwa początkowe wersy mają po siedem, a dwa kolejne po jedenaście sylab.

Dominujący nastrój w Pieśniach Kochanowskiego to spokój. Pieśń V z Ksiąg wtórych, zwana Pieśnią o spustoszeniu Podola przez Tatarów, jest bezpośrednią ekspresją gwałtownych uczuć poety i odbiega od tej reguły. Pojawiają się tutaj takie emocje, jak złość, oburzenie, gorycz czy ironia.

Pieśń XX z Ksiąg pierwszych, nazywana od rozpoczynających ją słów Miło szaleć, kiedy czas po temu, ma charakter biesiadny. Kochanowski odwołuje się tu do dwóch starożytnych szkół filozoficznych: epikureizmu i stoicyzmu.

Charakterystyczny dla literatury odrodzenia był wzorzec ziemianina, któremu Mikołaj Rej poświęcił obszerny Żywot człowieka poczciwego. Ten sam ideał postuluje Jan Kochanowski w Pieśni II z Ksiąg pierwszych, tytułowaną od początkowych słów Serce roście patrząc na te czasy. Wyraża przy tym typowy renesansowy optymizm.