Franciszkanizm to nurt filozoficzny, który został zainicjowany przez świętego Franciszka z Asyżu w XIII wieku. Franciszek zachęcał do miłowania Boga w sposób radosny i życzliwy, miłując przyrodę i wszystkie istoty, które Bóg stworzył. Główne założenia nurtu franciszkańskiego związane były z pokornym i ubogim życiem, pomocą innym, troską o środowisko i zwierzęta oraz harmonią ze światem. W ten sposób, według świętego Franciszka, powinno miłować się Boga i wszelkie Jego stworzenie.
Wiele późniejszych utworów odwołuje się do motywu franciszkańskiej filozofii. Postacie, które są ukazane w takich dziełach to osoby pokorne, które cieszą się z tego, że mogą pomagać innym. Przyjmują wszelkie trudności z uśmiechem, dzielą się swoim majątkiem i szanują naturę, która jest dla nich najważniejsza. Żyją życiem prostym, modląc się do Boga i pokładając w Nim największe nadzieje. Wierzą także w ludzką dobroć i bezinteresowność, uważając, że jako dzieci Boga nie możemy być źli.
Filozofia świętego Franciszka z Asyżu doskonale przedstawiona jest w jego biografii „Kwiatki świętego Franciszka”. Jest to zbiór opowiadań o życiu i działaniu Franciszka oraz jego braci zakonnych. W opowieściach uwaga zwrócona jest na dobro, które tkwi w każdym człowieku, a także ufność wobec Boga, ludzi i natury. Filozofia, którą stworzył święty Franciszek jest tam pokazana jako radosne obcowanie z przyrodą i bliźnimi. Wystarczy pamiętać o Bogu, modlić się i wierzyć w Niego, ponieważ tylko w ten sposób możemy nauczyć się miłości do siebie i innych. Według świętego ludzi należy miłować, pomagać i chcieć dla nich, jak najlepiej. Takie proste życie miało dawać najwięcej szczęścia i zbliżać do Boga, który błogosławił czyniącym innym dobro.
Wiele historii z „Kwiatków świętego Franciszka” świadczy o tym, że radosne i łagodne podejście jest kluczem do relacji z Bogiem i podstawą filozofii franciszkańskiej. Przykładem jest opowieść o wilku, który napadał na ludzi i zwierzęta w mieście Gubbio. Złość, agresja i nienawiść wobec zwierzęcia nie dały rady go pokonać. Jednak spokojna rozmowa świętego Franciszka i błogosławienie wilka sprawiło, że drapieżnik został oswojony i stał się maskotą miasta.
Postawa świętego Franciszka jest do dziś wzorem do naśladowania dla wielu osób. Jednak należy pamiętać, że franciszkanizm to nie jest jedynie dbanie o przyrodę i rozdawanie swojego majątku. Franciszek skupiał się głównie na naśladowaniu Chrystusa i głoszeniu wiary, a czynił to poprzez umiłowanie braci mniejszych i innych ludzi. Jezus nakazał wspierać słabszych i biedniejszych, a Franciszek robił wszystko, by wypełnić wolę swojego Boga.
Do dziś wielu autorów odwołuje się do filozofii świętego Franciszka. Jednym z nich był ksiądz Jan Twardowski, polski poeta, w którego twórczości można znaleźć wiele nawiązań do franciszkanizmu. Poezja duchownego skupia się głównie na miłości do drugiej osoby, ciekawości świata, empatii i prostym życiu. Podmiot liryczny w twórczości Twardowskiego patrzy na świat z dziecięcej perspektywy – jest ufny, małe rzeczy dają mu radość, cieszy się na spotkania z Bogiem i widzi Go wszędzie, w każdym stworzeniu. W swojej poezji duchowny w prostych słowach tłumaczy nawet skomplikowane zagadnienia.
Ksiądz Twardowski doskonale rozumie, że świadome chrześcijaństwo jest trudne. W swoich wierszach pokazuje, że każdy ma prawo do zwątpień, a błądzenie jest ludzką rzeczą. Wiąże to z filozofią św. Franciszka, który wierzył, że każdy błąd można naprawić wiarą w Boga, a zwątpienie jeszcze bardziej przybliża do Niego.
Jednym z wierszy ks. Twardowskiego, w którym odwołuje się on do filozofii św. Franciszka są „Drzewa niewierzące”. Podmiot liryczny jest księdzem lub zakonnikiem. Chwali przyrodę, ponieważ jest ona posłuszna Bogu. Jest czysta, uboga, nie unosi się nad innymi, a swą prostotą i pięknem raduje człowieka. Przyroda nie musi uczyć się wiary czy słuchać kazań – sama z siebie zachowuje się zgodnie z wolą Boga, ponieważ to przez Niego jest stworzona i bardziej realizuje przykazania boskie niż ludzie. Zwierzęta są postrzegane jako nasi bracia mniejsi, którzy także pragną żyć i funkcjonować na chwałę Pana. Wiersz chwali takie cechy jak czystość, ubóstwo i posłuszeństwo Bogu.
Filozofia franciszkańska skupiała się na chwaleniu Boga i niesieniu Jego wiary poprzez miłość do drugiego człowieka oraz natury, ubóstwo i radowanie się każdą drobnostką. „Kwiatki św. Franciszka” doskonale oddają, jakimi zasadami kierował się w życiu twórca nurtu filozoficznego. Wielu innych twórców odwoływało się później do myśli św. Franciszka z Asyżu, nawiązując do prostoty życia i umiłowania przyrody oraz braci mniejszych.