Sny i różnego rodzaju widzenia i wizje, jakich doświadczamy przy ich okazji nadal pozostają jedną z nierozwiązanych zagadek ludzkiego umysłu. Dlatego też motyw ten niezwykle chętnie wykorzystują artyści, żeby w ten sposób opisywać świat złożony z emocji, uczuć i wszystkiego, co nie znajduje swojego odzwierciedlenia w świecie materialnym. Sen był jedną z podstawowych form ukazywania rzeczywistości np. w dziełach Adama Mickiewicza czy też Juliusza Słowackiego.
Dziady cz. III Adama Mickiewicza to dzieło przesiąknięte metafizyką i postrzeganiem świata przez pryzmat duchowości, emocji, przeczuć i intuicji. Bohaterowie wielokrotnie doświadczają różnego rodzaju widzeń, znaczących snów i wizji, dzięki którym odczytują losy swoje lub Polski czy świata.
Najlepszym tego przykładem jest widzenie Księdza Piotra, którego duchowny doświadcza tuż po wypędzeniu demonów z duszy Konrada, w czasie modlitwy. Wówczas Bóg zsyła na niego wizję, w której ukazuje mu swój zamysł wobec Polski. Ma ona cierpieć i umrzeć za winy innych narodów, a potem odrodzić się, zmartwychwstać jak Chrystus i przewodzić całej Europie. To właśnie to widzenie stało się podstawą do wykreowania tzw. „mesjanizmu polskiego”.
Wizji doświadcza również Ewa, szlachcianka z dworu pod Lwowem, która widzi Matkę Boską z Dzieciątkiem Jezus, które nakłada jej na głowę kwietny wianek. W świecie wizji porusza się również sam Konrad, główny bohater dramatu, który jest wrażliwym poetą i cierpienie Polski odczuwa na własnym ciele i umyśle. W trakcie Małej improwizacji widzi czarnego kruka, który atakuje jego ojczyznę, co miało być symbolem zaborów. Dziady cz. III uświadomić mają czytelnikowi, że świat wokół nas rozgrywa się również na poziomie metafizycznym, co dotyczy nie tylko życia jednostek, lecz także całych narodów.
Sen i jego wpływ na życie ludzkie to motyw, który pojawia się w literaturze od dawna, również w pismach Biblii Starego i Nowego Testamentu. Przypomnieć wystarczy, że Józef we śnie otrzymał ostrzeżenie od anioła, który ostrzegł go, by wraz z Marią i małym Jezusem uciekał do Egiptu, ponieważ Herod miał plan, by pozbawić życia wszystkie dzieci płci męskiej w Jerozolimie. We śnie Jahwe bardzo często przemawiał do starotestamentowych proroków, w tym do Abrahama. Mistrzem odczytywania i interpretowania snów był prorok Daniel.
Sen jest zjawiskiem bardzo pojemnym jeśli chodzi o przekazywanie treści o charakterze metafizycznym, nadzwyczajnym, ponadnaturalnym. Wszyscy mamy sny, więc ich nieraz bardzo abstrakcyjna przestrzeń jest nam znana. W snach może zdarzyć się wszystko, a my mamy zupełną dowolność w ich interpretacji. Od nas zależy czy będziemy traktować je jako przypadkowe wykwity naszej podświadomości, czy też jako znaki, które w jakiś sposób wpłyną na nasze życie. Nic jednak nie zmieni tego, że sny będą przestrzenią mocno eksplorowaną przez pisarzy i malarzy, ponieważ odzwierciedlają stan ludzkiej duszy i emocji, jakie w sobie nosimy, a z którymi niejednokrotnie nie jesteśmy sobie w stanie poradzić, nie możemy ich zrozumieć.