Jan Lechoń (1899-1956) jest zaliczany do kanonu największych polskich poetów. Tworzył poezję, dramaty i prozę, zajmował się także krytyką literacką, teatralną, tłumaczeniami i publicystyką.
Jan Lechoń – krótki życiorys
Jan Lechoń przyszedł na świat 13 marca 1889 roku w Warszawie jako Leszek Józef Serafinowicz. Od lat wczesnego dzieciństwa zdradzał zainteresowanie plastyką, malarstwem oraz teatrem. Wkrótce potem ujawnił się jego wybitny talent pisarski. Od 1907 roku uczęszczał do Szkoły Szkoły Realnej im. Stanisława Staszica, a w 1911 rozpoczął naukę w gimnazjum o profilu filologicznym im. Emiliana Konopczyńskiego. W tym okresie angażował się w teatr amatorski, występował jako aktor i recytował poezję. Pierwsze utwory opublikował jako czternastolatek: jego debiutancki tomik poezji „Na złotym polu” ukazał się w 1912 roku. W klasie maturalnej zadebiutował jako dramatopisarz: w 1916 roku na deskach Teatru Łazienkowskiego wystawiono jego nokturn dramatyczny „W pałacu królewskim”.
Po ukończeniu gimnazjum Lechoń zaczął studiować polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Współtworzył pisma jak „Pro arte”, a na jego łamach publikował liczne wiersze i recenzje artystyczne. W 1918 roku wspólnie z Julianem Tuwimem i Antonim Słonimskim założył kawiarnię literacko-artystyczną „Pod Picadorem”, a z kolejnymi poetami słynną grupę poetycką Skamander. Później Lechoń redagował pismo pod tym samym tytułem oraz współtworzył „Wiadomości Literackie”, gdzie od 1924 roku kierował działem recenzji teatralnych. W 1930 roku poeta wyjechał do Paryża, gdzie pełnił funkcję attaché kulturalnego z ramienia ambasady polskiej. W tym okresie tworzył libretta i tłumaczył. Od 1940 Lechoń mieszkał w Nowym Jorku. Pisał, tłumaczył, prowadził audycje w Radiu Wolna Europa. Żył w biedzie i zmagał się z depresją. 8 czerwca 1956 roku wyskoczył z 12. piętra hotelu Henry Hudson.
Poeta natchniony – twórczość Lechonia
Mówi się, że twórczość Lechonia jest kluczowa w celu poznania jego życiorysu, ale także losów pokolenia Polaków, którzy budowali II RP i zostali doświadczeni przez wojnę i emigrację. Od momentu założenia Skamandra był on twórcą wszechstronnym, pisał satyry kabarety, liczne szopki polityczne, felietony i recenzje. Na progu niepodległości utrwalił się na kartach historii jako wybitny poeta, publikując kolejno dwa znaczące tomy w jego twórczości: „Karmazynowy poemat” (1920) oraz „Srebrne i czarne” (1924). W pierwszym z nich widać umiłowanie narodowej tradycji i zainteresowanie postaciami z mitologii narodowej, zaś drugi z uwagi na fascynację poety śmiercią i grzechem jest zaliczany do jednego z najbardziej pesymistycznych tomów poezji polskiej. Lechoń ponownie zaczął tworzyć dopiero po wybuchu wojny, jednak nigdy już nie wrócił do poziomu, jaki prezentują jego dwa pierwsze tomy, dzięki którym zaistniał jako wielki polski poeta, porównywany wówczas z Mickiewiczem czy Słowackim. Ostatni tom poety „Marmur i Róża”, który powstał w Nowym Jorku, wyraźnie nawiązuje do romantyzmu, można w nim znaleźć także liczne nawiązania do Słowackiego, Horacego, Szekspira. W całej twórczości przebrzmiewają echa polskich tradycji baroku , romantyzmu i klasycyzmu; kluczowa jest także wizyjna gra wyobraźni, a poezję cechuje wyrafinowany, podniosły styl.
Cytaty z poezji Lechonia
„A wiosną – niechaj wiosnę, nie Polskę zobaczę”
„Nie ma ziemi i nieba otchłani i piekła, Jest tylko Beatrycze”
„Wychodzę z różą w ręku, z księżycem pod pachą, A resztę pozostawiam dla nowych poetów”
Źródła:
https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/kultura/65745,Poeta-tragiczny-Jan-Lechon-18991956.html
https://culture.pl/pl/tworca/jan-lechon
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Lechoń#Życiorys
https://poezja.org/wz/Lecho%C5%84_Jan/