Molier – biografia

Molier, właściwie Jean Baptiste Poquelin (ur. 15 stycznia 1622 w Paryżu, zm. 17 lutego 1673), najwybitniejszy komediopisarz francuski, aktor, dyrektor teatru.

Z pochodzenia był mieszczaninem. Ukończył studia prawnicze, jednak nie pracował w zawodzie. W 1643 r. wraz z Magdaleną Bejart założył Illustre Théâtre, wędrowną trupę wystawiającą średniowieczne farsy oraz włoskie commedia dell’arte. Teatr jednak zbankrutował, a Molier został wtrącony do więzienia za długi. Odzyskawszy wolność, wiódł życie wędrownego aktora do 1658 roku, kiedy to powrócił wraz ze swoją trupą do Paryża. W 1659 roku odniósł wielki sukces, wystawiając komedię Pocieszne wykwintnisie. Wówczas zyskał uznanie publiczności i przychylność króla Ludwika XIV, który otoczył dramaturga i jego trupę opieką. Odtąd Molier stał się nadwornym animatorem kultury, przygotowując spektakle teatralne i inne uroczystości.

Autor Świętoszka stworzył nowy gatunek literacki, komedię charakterów,której głównym celem jest piętnowanie ludzkich wad. Uprawiał on także tzw. wielką komedię, widowiska farsowe, komedię heroiczną i komediobalet, łącząc w nich dobrze mu znaną tradycję rodzimej farsy ludowej z elementami włoskiej commedii dell’arte i klasycznej sztuki komicznej.

Konstrukcja postaci tego wybitnego komediopisarza podporządkowana jest dydaktycznym celom sztuki – Molier wierzył w skuteczność nauczania ze sceny. Dlatego też jego twórczość to prawdziwa galeria ludzkich typów, które w satyryczny sposób odzwierciedlają francuską obyczajowość XVII wieku, ale pozostają też aktualne po dziś dzień, świadcząc o tym, że ich autor był niezwykle wnikliwym obserwatorem i zwrócił uwagę na problemy dotyczące ludzi wszystkich epok.

Molier ośmiesza salonowe zwyczaje (Pocieszne wykwintnisie), pokazuje problem niezrozumienia w rodzinie (Szkoła mężów, Szkoła żon), piętnuje hipokryzję, zakłamanie i dewocję (Świętoszek), wielkopańskie pozy arystokratów (Don Juan), pogardę wobec drugiego człowieka (Mizantrop) czy skrajny materializm (Skąpiec).

Dramatug zmarł na scenie w 1673 roku podczas wystawiania sztuki Chory z urojenia. Został pochowany na cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu.

Wybrane utwory:

Wartogłów (1653),

Zwady miłosne (1656),

Pocieszne wykwintnisie (1659),

Rogacz z urojenia (1660),

Natręty (1661),

Szkoła mężów (1661),

Szkoła żon (1662),

Improwizacja w Wersalu (1663)

Świętoszek (tytuł oryginału: Tartuffe, ou l’Imposteur, premiera odbyła się w 1664 r., wtedy też rozpoczęła się pięcioletnia walka Moliera o to, aby sztuka mogła być wystawiana),

Don Juan (1665),

Lekarz mimo woli (1666),

Mizantrop (1666),

Grzegorz Dyndała (1668),

Skąpiec (1668),

Świętoszek (1669 – druga wersja znana współcześnie),

Mieszczanin szlachcicem (1670),

Uczone białogłowy (1672),

Chory z urojenia (1673).

Dodaj komentarz