Motyw tradycji
Soplicowo zatrzymało się w czasie, zwracana jest tam duża uwaga na obyczaje i przestrzeganie etykiety przy stole. Jest to sposób na oddanie szacunku starszym, jak również przekazanie młodym szacunku wobec historii.
Obyczaje szlacheckie
Pokazane w epopei zostaje wielokrotnie duże przywiązanie do etykiety przy stole. Wszyscy zasiadają według ściśle określonych zwyczajów, na bazie wieku oraz klasy. Mężczyźni usługują kobietom i zabawiają je rozmową. Uroczystości zaczynał i kończył polonez.
Podkreślona zostaje gościnność gospodarzy, muszą oni pomagać biedniejszym członkom rodziny, którzy mogli pozostawać w innych dworkach wiele miesięcy.
Motyw rodziny
Tadeusz, podobnie jak i Zosia są wychowywani nie przez swoich rodziców. Młodzieńca wychowuje stryj, sędzia. Czternastolatką zajmuje się daleka krewna Telimena. Choć nie mają oni blisko matki czy ojca (Zosi zginęli podczas drogi na Syberię), kochają oni swoich opiekunów, których traktują jak najbliższe osoby.
Rodzina w staropolskich obyczajach była najważniejsza, czemu wyraz dawały duże i wystawne obiady/kolacje z okazji przyjazdu. Jacek Soplica tęskni za bratem, zachowuje się bardzo troskliwie wobec swojego bratanka.