Zgłębiając problem twórczych inspiracji Sępa, należy zwrócić uwagę na jego kontakty ze spowiednikiem, Antoninem z Przemyśla. Z jego relacji wynika, że Szarzyński miał tłumaczyć Różaniec[1], dzieło hiszpańskiego mistyka, Ludwika z Grenady.
Charakter kultury literackiej Sępa świadczył o jego gruntownym oczytaniu w literaturze grecko-rzymskiego antyku oraz w Piśmie Świętym. Inspiracje, a więc motywy i tematy, wokół których obraca się poezja Szarzyńskiego, są wspólną własnością wszystkich ówczesnych artystów.
Mikołaj Sęp Szarzyński tworzył w okresie odrodzenia. Był pisarzem o pokolenie (czyli mniej więcej o dwadzieścia lat) młodszym od Jana Kochanowskiego.
Jeśli Sęp urodził się w roku 1550, przeżył trzydzieści jeden lat. Odszedł zatem, ledwie zdążywszy zarysować swoje możliwości twórcze. Pośmiertną edycją jego utworów zajął się brat Jakub, ogłaszając drukiem w 1601 roku, a więc u samego progu XVII wieku, stulecia rozkwitu baroku, zbiorek Rytmy abo wiersze polskie.
W Pieśni IX, ostatnim utworze cyklu, podmiot liryczny rozpoczyna swoją wypowiedź od wyrażenia następującego przekonania: człowiek, który posiada rozum, powinien postępować zgodnie z chrześcijańską prawowiernością, czerpiąc siłę do działania z modlitwy.
Pieśń II otwiera zwrot do Boga wyrażający jednocześnie podziw dla aktu Jego stworzenia:n>
Ostatni utwór cyklu, Sonet V rozpoczyna się paradoksalną sentencją:
W Pieśni I bohater liryczny Sępa snuje rozważania na temat Bożej wszechmocy i miłosierdzia. Bóg jest tu „ty” lirycznym, do którego skierowana jest wypowiedź podmiotu mówiącego. Utwór rozpoczyna się zwrotem do Stworzyciela, przeciwstawiającym „fortunę szaloną” Boskiej „mocy rządzenia”:
Sonet IV podejmuje koncepcję „rycerza Chrystusowego”. Jego tytuł precyzyjnie zapowiada treść utworu. Zawarte w nim wyliczenie eksponuje napór rzeczywistości, z którą zmaga się bohater liryczny Szarzyńskiego. Szatan, świat i ciało to trzy postaci zła i trzy siły osaczające człowieka na „polu bitwy”.
Sonet III to jedyny utwór Szarzyńskiego, w którym pojawia się Matka Boska[1]. Przynosi całkowicie inną wizję kobiety niż poprzedni utwór cyklu (w Sonecie II jest mowa o poczętym ze wstydem i zrodzonym w bólu człowieku).