Exegi monumentum – Wybudowałem pomnik… – interpretacja
Exegi monumentum są ostatnim utworem umieszczonym w III księdze zbioru Pieśni. Stanowią monumentalne ukoronowanie tego dzieła.
Exegi monumentum są ostatnim utworem umieszczonym w III księdze zbioru Pieśni. Stanowią monumentalne ukoronowanie tego dzieła.
Utwór ten jest hymnem okolicznościowym skierowanym do boga Apollina, opiekuna sztuki i przewodnika muz. W 28 r. n.e. uświetnił on poświęcenie świątyni Apollina na Palatynie, wzniesionej jako dowód wdzięczności po zwycięstwie cesarza Oktawiana Augusta pod Akcjum w 31 r. p.n.e.
Utwór ten jest pouczeniem, które doświadczony mentor kieruje do tytułowego Deliusza, formułując przy tym wiele praktycznych rad i gwarantując swoim autorytetem ich niezawodność.
Horacy – Quintus Horatius Flaccus (urodził się w 65 r. p.n.e., zmarł w 8 r. n.e.) – najwybitniejszy – obok Wergiliusza – poeta starożytnego Rzymu. Jeden z najsłynniejszych twórców literatury antyku.
Wiersz Jestem Julią w rzeczywistości nie posiada nadanego tytułu, dlatego też identyfikuje się go poprzez jego pierwszy wers. Utwór wydany został w zbiorze Hymn bałwochwalczy, opublikowanym w roku 1958. Jego autorką była Halina Poświatowska, polska autorka, dla której był to pierwszy tom poezji, a której twórczość charakteryzuje poruszanie zagadnień związanych ze śmiercią oraz miłością, co powodowane było prawdopodobnie jej własnymi doświadczeniami – nieuleczalną wadą serca i wczesną utratą męża.
Utwór „Pieśń o narodzeniu Pańskim” pochodzi z Pieśni nabożnych, jednego z największych arcydzieł Karpińskiego. Poeta pisał o swoim dziele w liście do króla augusta Poniatowskiego: Składam przy podnóżku Tronu dzieło moje połączone. Są to Pieśni nabożne (jeżeli się zwierzchności będzie podobało) do śpiewania w kościołach dla pospólstwa (…). Według możności pieśni moje składałem w myśli pokazania ludowi ich powinności względem Boga i bliźniego: jak mają być cierpliwymi w przypadkach, ulegającymi rządowi i powołaniu i jak kochać Ojczyznę swoją, którą pod teraźniejszym rozumu i słodyczy panowaniem dopiero poznawać zaczęli. [Cyt. za: T. Chachulski, Franciszek Karpiński, wyd. DiG, Warszawa 1998, s. 73.]
Analizowany wiersz „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” został poświęcony wielkiej miłości poety – Justynie. Nie bez powodu nazywano pisarza „śpiewakiem Justyny” (określenie Adama Naruszewicza, użyte podczas przedstawiania poety królowi). Wiersz należy zaliczyć do liryki miłosnej (ze względu na tematykę) i liryki bezpośredniej (ze względu na formę).
Utwór „Laura i Filon” zalicza się do sielanek. Pochodzi on z debiutanckiego zbioru poety Zabawki wierszem i przykłady obyczajów z 1780 roku. Trzeba jednak zaznaczyć, że twórca nie ograniczył się jedynie do wykorzystania znanej tak dobrze formy sielanki. Karpiński pozwolił sobie na pewną innowacyjność, nadając dziełu charakter pieśniowy. Dzięki temu stworzył utwór nowatorski i wybitny. Co ciekawe, całość umieścił w typowym polskim krajobrazie, korzystając z iście ludowego sztafażu (jawor, maliny, łąki, pola, szczekające psy).
Franciszek Karpiński jest jednym z głównych przedstawicieli sentymentalizmu w Polsce. Poza pisaniem utworów lirycznych, realizujących założenia tegoż nurtu, tworzył on także wypowiedzi programowe (O wymowie w prozie albo w wierszu, 1782, O szczęściu człowieka. List do Rozyny, 1783).
Franciszek Karpiński (ur. 1741, zm. 1825) – polski poeta. Pochodził z ubogiej rodziny szlacheckiej. Uczęszczał do kolegium jezuitów znajdującego się w Stanisławowie oraz do Akademii we Lwowie. Podczas służby u Ponińskich w Zahajpoju wdał się we romans z żoną właściciela, Justyną. Wcześniej, w czasie nauki szkolnej, kochał się również w dziewczynie o imieniu Justyna. W latach 1770-1771 przebywał w Wiedniu.