interpretacje

Miniatura średniowieczna – interpretacja

Wiersz „Miniatura średniowieczna” pochodzi z tomu Ludzie na moście. Podejmuje on jeden z typowych tematów poezji Szymborskiej, a mianowicie dyskryminację. Warto przytoczyć słowa Edwarda Balcerzana, literaturoznawcy: Nietolerancje kultury. Jej sezonowe szowinizmy. Style, które nakazują redukcję i rozwijają się dzięki umiejętności tłumienia (…). Poetka zastanawiająco często wraca do tego zjawiska. Często – jak na twórcę faworyzującego raczej różnorodność pytań  i odpowiedzi niż ich stałość. Gromadzi świadectwa dyskryminacji, przygląda się różnokształtnym postaciom banicji. Jest kronikarzem bytów wypędzonych. [Cyt. za: E. Balcerzan, W szkole świata [w:]J. Jarzębski, Cz. Miłosz, J. Łukasiewicz i inni, Szymborska. Szkice, wyd. OPEN, Warszawa 1996, s. 34.]

Radość pisania – interpretacja

Poproszona przez jednego z czytelników Poczty literackiej o podanie definicji poezji, Szymborska napisała: Definicja poezji, w jednym zdaniu – ba. Znamy co najmniej 500 cudzych, żadna nie wydaje się nam dość ścisła i pojemna zarazem. Każda wyraża gust swojej epoki. Wrodzony sceptycyzm powstrzymuje nas przed podjęciem nowej próby określenia. Ale zapamiętaliśmy ładny aforyzm Carla Sandburga: „Poezja to dziennik pisany przez zwierzę morskie, które żyje na lądzie i chciałoby fruwać. Ujdzie przez chwilę?”.  [cyt. za: Radość czytania Szymborskiej, red. J. Illg, wyd. znak, Kraków 1996, s. 176.]

Kobiety Rubensa – interpretacja

Przed rozpoczęciem analizy „Kobiet Rubensa”, warto zacytować słowa Grażyny Borkowskiej, badaczki literatury: Tym, co przynajmniej na pierwszy rzut oka decyduje o oryginalności poezji Szymborskiej, jest specyficzne usytuowanie podmiotu lirycznego. Głos poetki często zadziwia i zaskakuje, ponieważ dochodzi z miejsc nieprzewidzianych – z kąta sali, zza kulis, z muzealnej gabloty, z rynsztoków wielkiego miasta, z wnętrza snu, głębi wody. Poezja Szymborskiej to skromna glosa na marginesie wielkiej księgi świata, szósty akt dramatu, rewers malarskiego obrazu. [cyt. za: G. Borkowska, Szymborska eks – centryczka [w:] J. Jarzębski, Cz. Miłosz, J. Łukasiewicz i inni, Szymborska. Szkice, wyd. OPEN, Warszawa 1996, s. 55.]

Głos w sprawie pornografii – interpretacja

Wiersz „Głos w sprawie pornografii” pochodzi z tomu Ludzie na moście (1986). Jest to przykład poetyki negatywnej, opartej na przekształceniach systemu frazeologicznego. Formuła utworu oparta jest w zasadniczej mierze na antyfrazie, która ma za zadanie doprowadzić odbiorcę do stawiania pozornie adekwatnych interpretacji własnego sensu. Wszystko to dzieje się za sprawą pewnej gry, polegającej na wykorzystywaniu przyzwyczajeń zarówno językowych jak i świadomościowych publiczności literackiej. Granie z czytelnikiem rozpoczyna się już na poziomie tytułu – mogłoby się wydawać, że poetka chce zabrać głos w sprawie przemysłu erotycznego. Jednak nic bardziej mylnego!

Nierządem Polska stoi – interpretacja

Utwór „Nierządem Polska stoi” zalicza się do liryki patriotycznej. Jest to typowy wiersz, jeśli chodzi o twórczość poetycką Potockiego. Poeta piętnuje w nim egoistyczną postawę szlachty i ukazuje, do czego doprowadziło nadużywanie przez stan szlachecki wolności. Utwór jest gorzki w wymowie, przepełniony żalem i krytyką ówczesnego stanu Polski.

Zbytki polskie – interpretacja

Wiersz „Zbytki polskie” należy zaliczyć do liryki patriotycznej. Ten typ liryki jest typowy w twórczości Potockiego, szlachcica bogobojnego i czynnie zaangażowanego w życie społeczne. Podmiotem lirycznym utworu jest obywatel – zapewne szlachcic – który wypowiada się krytycznie na temat postawy rodaków. Głównym tematem utworu czyni przywary Polaków, przede wszystkim ich chciwość i dążność do życia w zbytku – co nie zawsze zgadzało się z ich rzeczywistym majątkiem.

Brama – interpretacja

Utwór Tadeusza Różewicza „Brama” został wydany w zbiorze „Nożyk profesora” w 2001 roku. Poeta przedstawia pesymistyczną wizję świata, w którym trudno dostrzec różnicę między ziemią i piekłem. Opisuje rzeczywistość pozostawioną przez człowieka XX wieku dla potomnych.

Zostawcie nas – interpretacja

Utwór „Zostawcie nas” stanowi specyficzny apel zbiorowego podmiotu lirycznego, stanowiącego głos pokolenia, które przeżyło wojnę, do pokolenia młodszego – tych, którzy nie pamiętają zdarzeń z lat 1939-1945. Uporczywie powtarzane polecenia „zapomnijcie o nas ” i „zostawcie nas”, otwierające utwór i spinające go klamrą, są jednocześnie napominaniem, skargą, krótką, smutną opowieścią, ale też pamiątką po ludziach, którzy doświadczyli traumy II wojny światowej, dlatego utwór ten wydaje się być bogatym w znaczenia.

Warkoczyk – interpretacja

Utwór Warkoczyk to kolejny powojenny wiersz Tadeusza Różewicza, podejmujący tematykę Holocaustu. Został umieszczony w zbiorze Pięć poematów. Geneza tego utworu, podobnie jak Rzezi chłopców, została utrwalona autorskim dopiskiem umieszczonym na końcu wiersza: „Muzeum – Oświęcim 1948”. Czytelnik otrzymał więc wskazówkę interpretacyjną – utwór jest efektem wizyty twórcy w Muzeum Holocaustu – Auschwitz Birkenau.

Spadanie – interpretacja

Spadanie, czyli o elementach wertykalnych i horyzontalnych w życiu człowieka współczesnego – to pełny tytuł poematu Tadeusza Różewicza. Pochodzi z 1968 roku, ze zbioru Twarz trzecia.