Każdy człowiek w życiu spotyka się z rozmaitymi trudnościami. Bardzo często nie ma na nie wpływu i nie jest w stanie ich uniknąć, gdyż powodują je czynniki niezależne od niego. Jednak każdy z pewnością w takich trudnych chwilach szuka sposobów, które ułatwią mu mierzenie się z nimi. Mogą to być wartości lub jakieś życiowe doświadczenie, które podpowiada człowiekowi rozwiązanie kłopotów. Taka postawa jest także widoczna w dziełach literackich, przykładowo takich jak „Lalka” Bolesława Prusa, „Antygona” Sofoklesa, biblijna Księga Hioba, „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego, „Konrad Wallenrod” Adama Mickiewicza czy w filozofii stoicyzmu.
„Lalka” to powieść pozytywistyczna, której głównym bohaterem jest Stanisław Wokulski. Pozornie w jego życiu wszystko od pewnego momentu układa się dobrze, gdyż jest on właścicielem dochodowego sklepu w Warszawie, sprawnie działa też w różnych interesach. Na swoje nieszczęście zakochuje się w Izabeli Łęckiej, arystokratce, dla której nie jest godnym wybrankiem. Wokulski, podobnie jak w przypadku innych trudności, także i w tej sytuacji radzi sobie z przeciwnościami, opierając się na swoich wartościach, takich jak pracowitość, przedsiębiorczość, lojalność czy rozsądek. Wszystko to działa aż do chwili, kiedy Wokulski z miłości do Łęckiej odrzuca tak potrzebny każdemu człowiekowi w życiu system wartości, na którym wcześniej się opierał. Skutkuje to prawdziwą tragedią, gdyż oszalały z rozpaczy Wokulski, po odkryciu zdrady Izabeli, pragnie odebrać sobie życie.
Kolejnym przykładem tego, jak wartości pomagają radzić sobie w życiu, jest Antygona z tragedii Sofoklesa. Bohaterka znajduje się w trudnej sytuacji, kiedy straciła ojca i obu braci, a na tronie zasiadł niechętny jej Kreon, który na dodatek nie pozwala pogrzebać jednego z braci dziewczyny. W obliczu tych trudności Antygona musi wybrać, czy uszanuje prawo ludzkie, czy raczej pozostanie wierna boskim regułom i pogrzebie Polinika. Antygona oparła się na swoim systemie wartości i uczyniła to, co uznawała za słuszne. Skazano ją za to na śmierć, ale pozostała wierna sobie oraz swoim przekonaniom. Rozwiązała problem w jedyny słuszny według siebie sposób, co okazało się dla niej cenniejsze niż życie.
Księga Hioba pokazuje, jak wiara w Boga i oparcie w religii mogą przeprowadzić człowieka nawet przez najgorsze życiowe doświadczenia. Hiob to człowiek, który wiódł spokojne, dostatnie i religijne życie aż do momentu, w którym stał się obiektem zakładu między Bogiem a szatanem. Odebrano mu wtedy majątek, rodzinę oraz zdrowie. Hiob nie wiedział, dlaczego tak się stało, gdyż żył zgodnie z regułami swojej wiary, lecz mimo nieszczęść jej nie utracił. Hiob nie odwrócił się od Boga, ale wierzył, że jego cierpienie ma sens i jest elementem boskiego planu. W związku z tym spotkała go za tę wierność nagroda: Bóg go uzdrowił, oddał jego majątek i obdarzył nową rodziną. Dzięki religii Hiob przetrwał najtrudniejsze chwile w swoim życiu.
„Zbrodnia i kara” autorstwa Fiodora Dostojewskiego przedstawia historię młodego studenta Rodiona Raskolnikowa, który znalazł się w trudnej sytuacji materialnej. Nie może skończyć studiów z powodu braku pieniędzy, ale też brak studiów sprawia, że nigdy się ich nie dorobi. W tej trudnej sytuacji Raskolnikow ratuje się wiarą w to, że jest lepszym gatunkiem człowieka, kimś przeznaczonym do wielkich czynów. Niestety prowadzi go to również do morderstwa lichwiarki. Z kolei jego ukochana Sonia, która pracuje jako prostytutka, znajduje pocieszenie i ukojenie w religii. Z czasem także Raskolnikow się do niej zwraca, co sprawia, że przyznaje się do winy i zostaje osądzony za morderstwo, co przynosi mu upragnioną ulgę.
„Konrad Wallenrod” to dramat pióra Mickiewicza, w którym główny bohater to Litwin ukrywający swoją prawdziwą tożsamość i żyjący wśród Krzyżaków. Zakon ten splądrował jego ojczyste ziemie, zatem Wallenrod każdego dnia żyje wśród swoich oprawców. Dochodzi jednak do stanowiska Wielkiego Mistrza Zakonu Krzyżackiego i dzięki temu zyskuje możliwość zemszczenia się na wrogach. To właśnie codzienna myśl o tym, że będzie mógł dokonać upragnionej zemsty, pomaga Wallenrodowi przejść przez wiele trudności, jakie trapią go każdego dnia. Potem jest gotów, by umrzeć.
Stoicyzm to antyczna filozofia rozwijająca się między innymi w starożytnej Grecji. Stoicy nauczali, że żyć powinno się w zgodzie z naturą i rozumem, co ma przynieść człowiekowi szczęście. Należy też zaakceptować to, czego człowiek nie jest w stanie zmienić, gdyż lepiej skupiać się na rzeczach, na które ma wpływ i które może kształtować. W ten sposób zachowuje się Antygona, która wie, że nie ma wpływu na decyzję Kreona i może kształtować jedynie własne wybory, co też czyni, gdy urządza pogrzeb swemu bratu. Jasny system wartości ma być tu podstawą ludzkiej odporności na cierpienie i narzędziem do radzenia sobie z różnymi trudnościami i problemami, z jakimi człowiek spotyka się każdego dnia na swojej drodze.