Motyw miłości
Miłość w drugiej części dramatu ma różne oblicza. Nieszczęśliwą, iście werteryczną miłość odczuwa Upiór, który nie mógł za życia być z ukochaną, a teraz, po śmierci także nie może zaznać szczęścia. Pasterka prawdopodobnie go odtrąciła, co sprawiło młodzieńcowi ogromny ból.
Zosia najpewniej przez swoje krótkie życie nie odczuwała w ogóle miłości. Widząc zainteresowanie mężczyzn, traktowała ich uczucie jak zabawę, sama nie potrafiąc kochać. Stąd próba sprowadzenia jej na moment na ziemię i „dotknięcia jej”, przez zaznanie prawdziwości relacji.
Motyw pomocy
Guślarz wraz z chórem składającym się z pozostałych obecnych na nocy Dziadów ma dla duchów pożywienie. Przywołując je, chcą także dać im szansę na trafienie do raju. Stąd wręczenie aniołkom ziaren gorczycy, które symbolizują cierpienie, jakiego nie udało im się zaznać na ziemi.
Pomoc chcą udzielić także Zosi przez sprowadzenie jej na ziemię. Młodzieńcy próbują ją pochwycić, jednak okazuje się to niemożliwe. Guślarz przepowiada jej jednak, że jej tułaczka nie będzie wieczna, a za trzy lata zostanie wpuszczona do nieba.
Mimo okropieństw, jakich dokonywał na mieszkańcach wsi Zły Pan, jemu także chciano pomóc. Zgromadzeni podają mu picie i jedzenie, jednak ptaki wyjadają je i nie pozwalają mu na zbliżenie się do kaplicy. Pokazuje to wpływ chrześcijańskiej nauki o przebaczeniu na ludzi. Chcą oni pomóc nawet tak złemu człowiekowi, zlitować się nad nim. Niestety, okazuje się to niemożliwe, ponieważ jego winy są zbyt ciężkie.