Autorem dramatu „Lilla Weneda” jest Juliusz Słowacki. Został napisany w 1839, a wydany w 1840. Opowiada tragiczną historię Wenedów, ludu podbitego przez Lechitów. Lilla Weneda, główna bohaterka dramatu, próbuje uratować ojca i braci przed śmiercią z rąk przeciwników. Utwór nawiązuje do legend i mitów wielu kultur, tworząc niepowtarzalny świat fantastyczny.
Lilla Weneda
Bohaterka jest córką władcy Wenedów, Derwida. Chce uchronić go przed śmiercią, dlatego dba o mężczyznę i poświęca się dla niego. Jest bardzo oddana rodzinie, wierna i gotowa do poświęceń. Poszukuje pomocy wszędzie, a także u misjonarza, świętego Gwalberta.
Dziewczyna jest urocza, delikatna i ukochana przez ojca — gdy dowiaduje się o jej śmierci, zrozpaczony także odbiera sobie życie. Niedawno nawróciła się na chrześcijaństwo, a aby zapewnić braciom (Lelumowi i Polelumowi) i rodzicowi wolność, oddaje swoją czystość Maryi. Harfiarka myśli także o całym ludzie. Wie, że bez dobrych dowódców, którymi są jej bracia i władca, nie uda im się wygrać wojny z Lechitami.
Derwid
Władca Wenedów jest starcem. Ma czwórkę dzieci — Leluma, Poleluma, Rozę Wenedę i Lillę Wenedę. Można uznać go za przykład władcy, który walczy o lud. Nie chce wyjawić tajemnicy harfy ani jej oddać, aby umożliwić zwycięstwo Wenedom. Nawet gdy zostaje oślepiony, ma w sobie ogromną wolę życia. Mimo cierpienia stara się zapewnić ludziom szansę na zwycięstwo przez pieśń na jego harfie.
Kocha także swoje dzieci. Gdy dowiaduje się o śmierci Lilli, wpada w rozpacz i popełnia samobójstwo. Pragnie wszystkiego, co dobre dla swoich dzieci, jednak w zdecydowany sposób faworyzuje najmłodszą.
Lelum i Polelum
Bracia są nierozłączni, stanowią wręcz jedną całość. Są traktowani jako jedna osoba, gdy wychodzą z więzienia Lecha. Lud uznaje ich za spełnienie przepowiedni o dwugłowym wodzu, ponieważ noszą wspólny łańcuch.
Ich portret psychologiczny nie został wyraźnie zarysowany. Wiadomo jednak, że dzielnie walczą o swój naród, są oddani rodzinie (wyprawiają pogrzeb siostrze i ojcu) oraz mają dla siebie ogromne znaczenie. Gdy Lelum ginie, brat daje się spalić żywcem wraz z jego ciałem.
Roza Weneda
Dziewczyna jest czarodziejką. Nie odczuwa silnych więzów rodzinnych, skupia się bardziej na swoich zaklęciach i czarach. Przepowiada losy bitwy i śmierć swoich bliskich. Próbuje zapewnić zwycięstwo swemu ludowi przez zagrzewanie harfiarzy do śpiewu oraz próbę odzyskania harfy ojca.
Roza jest bardzo impulsywna. Ma niewielki kontakt z rzeczywistością, w pełni pochłaniają ją wizje i czary. Ze względu na to można uznać ją za szaloną. Spełnia założenia makiawelizmu, uważa, że szlachetny cel można osiągnąć nawet w sposób niemoralny (zleca zabójstwo i każe kłamać Ślęzowi).
Lech
Król Lechitów co prawda podbija nowe terytoria, jednak z natury jest człowiekiem dobrym i szlachetnym. Widać, że stara się dobrze traktować jeńców, w przeciwieństwie do żony. Stopuje jej plany, choć często jej ulega. Daje sobą manipulować, jest jednak rozważny i nie ponoszą go emocje — nawet gdy dowiaduje się o porwaniu ukochanego syna.
Gwinona
Kobieta jest jedyną w pełni negatywną postacią ukazaną w utworze. Ma pewną wizję rzeczywistości, którą chce realizować bez względu na wszystko. Jest zła, okrutna (skazuje na śmierć Derwida, każe go oślepić) oraz manipuluje swoim mężem, by postępował zgodnie z jej wolą i dał jej władzę nad więźniem. Jest mściwa, chce doprowadzić do śmierci Derwida, aby to ona była najważniejsza a wszyscy się jej bali.
Gwalbert
Chrześcijański misjonarz, który przybył na tereny Wielkopolski w celu nawracania pogan. Jego misja kończy się jednak fiaskiem, ponieważ skupia się na pomocy Lilli Wenedzie. Mimo to udaje mu się ochrzcić część konających na polu bitwy, wypełniając chrześcijański obowiązek. Jest dobroduszny i w pełni oddany Bogu. Szlachetnie wstawia się za córką Wenedów i próbuje pomagać wszystkim bohaterom.
Ślaz
Bohater od początku jest dwulicowy, nieszczery i tchórzliwy. Kłamie na każdym kroku. Początkowo jest sługą Gwalberta, ale zdradza go. Pali także celę, w której mieszka pustelnik. Następnie dobija Salmona i kradnie jego zbroję, podając się za niego w obozie Lechitów. Potem dla korzyści zamierza przejść na stronę Wenedów. Kieruje się jedynie tym, co w danej chwili mu się opłaca. Nie ma problemu z kłamstwami, podaje się za zmarłego rycerza, wmawiając innym, że zmartwychwstał i przez to się przemienił.
Lechon
Bohater epizodyczny, syn Lecha i Gwinony. Jest jeńcem u Wenedów, zostaje brutalnie zabity przez Rozę Wenedę. Mimo że para miała więcej dzieci, chłopak był ich ukochanym synem, a jego śmierć sprawia, że oboje pragną zemsty.
Salmon
Rycerz Lecha. Ginie z rąk harfiarzy, których zaatakował. Opisywany jako męski, dzielny i honorowy. Za niego podaje się Ślaz, gdy dobija mężczyznę.