Autorem dramatu „Lilla Weneda” jest Juliusz Słowacki. Został napisany w 1839, a wydany w 1840. Opowiada tragiczną historię Wenedów, ludu podbitego przez Lechitów. Lilla Weneda, główna bohaterka dramatu, próbuje uratować ojca i braci przed śmiercią z rąk przeciwników. Utwór nawiązuje do legend i mitów wielu kultur, tworząc niepowtarzalny świat fantastyczny.
Lilla Weneda
Bohaterka jest córką władcy Wenedów, Derwida. Chce uchronić go przed śmiercią, dlatego dba o mężczyznę i poświęca się dla niego. Jest bardzo oddana rodzinie, wierna i gotowa do poświęceń. Poszukuje pomocy wszędzie, a także u misjonarza, świętego Gwalberta.
Dziewczyna jest urocza, delikatna i ukochana przez ojca — gdy dowiaduje się o jej śmierci, zrozpaczony także odbiera sobie życie. Niedawno nawróciła się na chrześcijaństwo, a aby zapewnić braciom (Lelumowi i Polelumowi) i rodzicowi wolność, oddaje swoją czystość Maryi. Harfiarka myśli także o całym ludzie. Wie, że bez dobrych dowódców, którymi są jej bracia i władca, nie uda im się wygrać wojny z Lechitami.
Derwid
Władca Wenedów jest starcem. Ma czwórkę dzieci — Leluma, Poleluma, Rozę Wenedę i Lillę Wenedę. Można uznać go za przykład władcy, który walczy o lud. Nie chce wyjawić tajemnicy harfy ani jej oddać, aby umożliwić zwycięstwo Wenedom. Nawet gdy zostaje oślepiony, ma w sobie ogromną wolę życia. Mimo cierpienia stara się zapewnić ludziom szansę na zwycięstwo przez pieśń na jego harfie.
Kocha także swoje dzieci. Gdy dowiaduje się o śmierci Lilli, wpada w rozpacz i popełnia samobójstwo. Pragnie wszystkiego, co dobre dla swoich dzieci, jednak w zdecydowany sposób faworyzuje najmłodszą.
Lelum i Polelum
Bracia są nierozłączni, stanowią wręcz jedną całość. Są traktowani jako jedna osoba, gdy wychodzą z więzienia Lecha. Lud uznaje ich za spełnienie przepowiedni o dwugłowym wodzu, ponieważ noszą wspólny łańcuch.
Ich portret psychologiczny nie został wyraźnie zarysowany. Wiadomo jednak, że dzielnie walczą o swój naród, są oddani rodzinie (wyprawiają pogrzeb siostrze i ojcu) oraz mają dla siebie ogromne znaczenie. Gdy Lelum ginie, brat daje się spalić żywcem wraz z jego ciałem.
