Nie od dziś wiadomo, że zdarza się tak, że człowiek jest postawiony w trudnych, często granicznych sytuacjach, w których narażony jest na potworne wydarzenia, kończące się często jego śmiercią, utratą zdrowia fizycznego i psychicznego lub innymi okrutnymi konsekwencjami. W trudnych sytuacjach człowiek jest także niejednokrotnie zmuszony do podejmowania trudnych decyzji, które mogą wpłynąć także na jego dalsze życie. Często to wybór między zachowaniem człowieczeństwa, a przetrwaniem. Efekty tych decyzji potrafią potem towarzyszyć ich aż do samej śmierci. To temat, który pojawia się także w literaturze. Autorzy opisują bohaterów, którzy znaleźli się w takich sytuacjach krańcowych, czasami opierając się na własnych życiowych doświadczeniach. Z takim motywem spotkać się można między innymi w „Dżumie” Alberta Camusa, „Innym świecie” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego oraz w „Zdążyć przed Panem Bogiem” Hanny Krall.
Powieść „Dżuma” przedstawia sytuację graniczną, jaką był wybuch epidemii w algierskim mieście Oran. Z dnia na dzień jego mieszkańcy znaleźli się w okolicznościach bezpośrednio zagrażających ich życiu. Ludzie cierpieli, umierali i zarażali się nawzajem. Takie okoliczności sprawiły, że ludzie stanęli w obliczu trudnych wyborów. Przykładem tego jest postać dziennikarza Raymonda Ramberta. Nie pochodził on z Oranu tylko z Paryża i początkowo za wszelką cenę chciał uciec z miasta, by wrócić do ukochanej kobiety. Uważał, że ma do tego prawo i swoje własne szczęście stawiał ponad dobrem wspólnym. Nie obchodziło go to, że jego wyjazd może przyczynić się do rozprzestrzenienia się choroby i że inni cierpią tak samo jak on.
Rambert chciał realizować prywatne cele za wszelką cenę. Z czasem jego postawa zmieniła się, a on sam spojrzał na świat z innej perspektywy. Ostatecznie porzucił swoje plany wyjazdu z Oranu. Gdy nadarzyła mu się okazja na opuszczenie miasta odmówił i oświadczył, że zostanie w nim do końca epidemii. Przyznał bowiem, że czułby wstyd, gdyby teraz zostawił mieszkańców miasta w potrzebie. Nie chciał tak stawać przed obliczem swojej ukochanej. Rambert stanął więc w obliczu trudnej decyzji i zmienił swoją hierarchię wartości.