Ocalony – interpretacja

Ocalony – wiersz z tomu Niepokój, wydanego w 1947 roku, to jeden z najsłynniejszych powojennych utworów poetyckich Tadeusza Różewicza. Jest to wiersz wolny i zaliczyć go należy do bezpośredniej liryki osobistej. Jego tytuł ma konotacje pozytywne. Ocalenie kojarzy się ze szczęściem, jakim było uniknięcie jakiejś tragedii.

Matka powieszonych – interpretacja

Utwór Matka powieszonych, pochodzący z tomu Niepokój, w którym znajdują się wiersze z lat 1945-1946, ze względu na typ liryki, należy zaliczyć do pośredniej liryki opisowej. Nieujawniony podmiot liryczny, nie mówi niczego o sobie, ale prezentuje tytułową bohaterkę liryczną – nazywa ją „matką powieszonych”:

Lament – interpretacja

Lament to kolejny utwór, pochodzący ze słynnego tomu Niepokój, wydanego w 1947 roku. Tytuł nakierowuje automatycznie na żałobny, smutny charakter wiersza. Mamy w pamięci Żale Matki boskiej pod krzyżem, zwane również Lamentem świętokrzyskim, pamiętamy siłę emocji, żar zrozpaczonej Matki, będącej podmiotem lirycznym. Lament Różewicza zaczyna się dość przewidywalnie – niezidentyfikowany na razie pierwszoosobowy podmiot liryczny zwraca się do zbiorowego adresata:

Drewno – interpretacja

Niezwykle lapidarny utwór Drewno pochodzi z wydanego w 1956 roku tomiku zatytułowanego Poemat otwarty. Różewicz skoncentrował w króciutkiej formie bogatą i wymowną treść. Wiersz ten jest przykładem liryki opisowej, zawiera poetyckie przedstawienie drewnianej rzeźby Jezusa Chrystusa, który upadł – jak się domyślamy – pod ciężarem krzyża:

Bez – interpretacja

Bez to utwór o bardzo nieregularnej budowie, ale prezentujący w nowoczesny, oryginalny sposób bardzo konkretny temat – osobistą refleksję podmiotu lirycznego na temat obecności Boga – pisanego raz wielką, raz małą literą – na temat możliwości zapomnienia o nim. Jest to też analiza przeszłości podmiotu lirycznego przeżytej w oddaleniu od Boga. Wiersz powstawał od marca 1988 do marca 1989 roku, a  został umieszczony w tomie Płaskorzeźba w 1991 roku. Jest przykładem liryki zwrotu do adresata, choć w pierwszej, opisowej strofie, podmiot stawia jedynie pewną tezę:

Kim jesteś – interpretacja

Wiersz „Kim jesteś” Tadeusza Borowskiego to utwór miłosny kierowany do ukochanej, z którą podmiot liryczny spędził wiele lat. Wyraża zachwyt nad osobowością i wyglądem kobiety, a także zwraca uwagę na szczególną więź między kochankami. 

Płonąca żyrafa – interpretacja

Wiersz  „Płonąca żyrafa” jest, kolejnym u Grochowiaka, przykładem ekfrazy. W związku z powyższym zasadnym jest przywołanie obrazu ekscentrycznego surrealisty Salvadora Dalego. Płonąca żyrafa jest kompozycją utrzymaną w tonacji niebieskiej. W centrum obrazu znajduje się dziwny twór przypominający trochę człowieka, trochę kukłę, trochę rzeźbę.

Ikar – interpretacja

Wiersz Ikar jest przykładem ekfrazy, po którą Grochowiak sięgał niezwykle chętnie. Aby go zrozumieć, należy odwołać się do dwóch tekstów kultury: mitu o Ikarze oraz obrazu Bruegla Pejzaż z upadkiem Ikara z 1557 roku. Ikar był synem Dedala, znakomitego rzemieślnika. Dedal został wynajęty przez Minosa. Miał zbudować labirynt dla niebezpiecznego Minotaura. Po zakończeniu pracy Minos nie chciał wypuścić Dedala i Ikara z wyspy. Pomysłowy Dedal skonstruował dla siebie i syna skrzydła – połączył ptasie pióra woskiem. To za pomocą owych skrzydeł ojciec z synem mieli przelecieć nad morzem i uciec z wyspy.

Lekcja anatomii (Rembrandta) – interpretacja

Wiersz jest przykładem ekfrazy, czyli utworu w części stanowiącego opis obrazu malarskiego. Odwoływanie się do dzieł malarskich jest dla tego poety typowe. Jak dowodzi Agata Ławniczak, literaturoznawczyni: Stanisław Grochowiak jest przykładem poety o tej szczególnej wrażliwości, którą zwykliśmy przypisywać malarzowi.