interpretacje

Pan tu nie stał – interpretacja

Utwór „Pan tu nie stał” pochodzi z tomu Tryptyk z betonu, zmęczenia i śniegu z roku 1980. Wiersz Stanisława Barańczaka opisuje typową z pozoru sytuację w PRL-u: stanie w długich kolejkach po towary, często pierwszej potrzeby. W utworze można wyróżnić dwóch bohaterów: osobę mówiącą w wierszu, oburzonego obywatela oraz outsidera, do którego kierowane są zarzuty. Wiersz przypomina rozmowę i jest kompozycyjnie oparty na wykorzystaniu frazeologizmów ze słowem stać. Można wyróżnić dwa plany utworu: dosłowny i przenośny.

Garden party – interpretacja

Utwór „Garden party” pochodzi z tomu Atlantyda i inne wiersze z roku 1986. Wiersz został poprzedzony mottem zaczerpniętym z utworu Cypriana Kamila Norwida Ostatni despotyzm. Motto sugeruje, że ludzie w odbiorze rzeczywistości kierują się przede wszystkim stereotypami, oddalając się tym samym od prawdy i ulegając mechanizmom manipulacji oraz propagandy.

Spójrzmy prawdzie w oczy – interpretacja

Wiersz „Spójrzmy prawdzie w oczy” pochodzi z tomu Jednym tchem z roku 1970. Utwór Barańczaka nie jest podzielony na strofy, nie ma rymów. Zasadniczym konceptem tego utworu jest skomplikowany proces rozbijania sztywnych frazeologizmów językowych. Poprzez ten zabieg autor chce zmusić czytelnika do uwagi, do porzucenia skostniałych torów myślowych – a tym samym do porzucenia stereotypów, kłamstwa.

Widokówka z tego świata – interpretacja

Wiersz „Widokówka z tego świata” pochodzi z tomu Widokówka z tego świata i inne rymy z lat 1986-1988. Utwór Barańczaka składa się z trzech trzynastowersowych strof – w każdej z nich podmiot liryczny przedstawia refleksje na inny temat, całość jednak jest spójna kompozycyjnie. Ze względu na kreację podmiotu lirycznego, wiersz zalicza się do liryki bezpośredniej. Niektórzy badacze wskazują na elementy autobiograficzne w utworze, dostrzegając w osobie mówiącej w wierszu samego poetę. Przy takim założeniu wiersz zbliża się w swej formie do lirycznego wyznania. W trakcie pisania utworu Barańczak przebywał w Nowym Jorku, gdzie udał się ze względu na represje polityczne. Literaturoznawcy zwracają uwagę, że omawiany wiersz może być wyrazem osamotnienia i zagubienia autora w nowym świecie – nowej kulturze.

Mironczarnia – interpretacja

Utwór Mirona Białoszewskiego „Mironczarnia” został wydany w zbiorze „Mylne wzruszenia” w 1961 roku. W ironiczny sposób opowiada o uczuciu niemocy twórczej, którego z pewnością doświadczył każdy poeta.

Leżenia – interpretacja

Utwór Mirona Białoszewskiego „Leżenia” został wydany w zbiorze „Mylne wzruszenia” z 1961 roku. Poeta zastanawia się nad znaczeniem pozycji leżącej w życiu człowieka. Na jej podstawie, odróżnia ludzi od zwierząt.

Podłogo, błogosław – interpretacja

Podłogo, błogosław, to wiersz pochodzący z tomu Obroty rzeczy (1956). Składa się z sześciu nieregularnych strof. Trudno zresztą o regularność czy klasyczną formę w utworze autora, który sięga do pomysłów awangardy i czerpie także z futuryzmu. Wiersz koncentruje się na walorach języka, jego możliwościach, a tematycznie zbudowany jest na zasadzie kontrastu między sakralną stylizacją, tworzeniem patetycznej atmosfery, a prozaiczności rzeczy i wyrazów, wokół których „rozgrywa się” każda część utworu.

Szare eminencje zachwytu – interpretacja

W tytule utworu, pochodzącego z tomiku Obroty rzeczy, wydanego w 1956 roku, znajduje się odwołanie do związku frazeologicznego „szara eminencja”, oznaczającego „osobę mającą wpływ na ważne decyzje, np. państwowe, ale niezajmującą oficjalnie wysokiego stanowiska”. [cyt. za: Słownik frazeologiczny PWN]

Namuzowywanie – interpretacja

Zadziwiające i na pierwszy rzut oka trudne do uwierzenia jest to, jak wiele znaczeń i możliwości interpretacyjnych niosą ze sobą ascetyczne, eksperymentalne językowo, i zupełnie nowatorskie wiersze Mirona Białoszewskiego. Najlepszym być może przykładem jest utwór Namuzowywanie, pochodzący z tomiku Mylne wzruszenia.