interpretacje

Utwór „Zaczarowana dorożka” pochodzi z roku 1948 i jest lirycznym zapisem nocnego spaceru po Krakowie. Podmiot liryczny występuje w pierwszej osobie i mówi o własnych uczuciach, w związku z czym mamy do czynienia z liryką bezpośrednią. Badacze wskazują, że wiersz ma charakter autobiograficzny. Ze wspomnień przyjaciela poety, Tadeusza Kwiatkowskiego, można się dowiedzieć, że Gałczyński bardzo lubił spacerować po ulicach Krakowa.

Wiersz „Pieśń o żołnierzach z Westerplatte” zaliczany jest do liryki patriotycznej, powstał w roku 1939 – najprawdopodobniej wtedy poeta przebywał w niewoli niemieckiej, pod którą dostał się prawie na początku wojny. Wart więc przywołać kontekst historyczny:

Wiersz „Strasna zaba” pochodzi z 1936 roku. Utwór został opatrzony adnotacją „dla sepleniących” – co jest zapowiedzią żartobliwego tonu utworu i użytej ironii. Utwór o charakterze epickim jest satyrą na warstwę inteligencką i urzędniczą.

Wiersz „Kryzys w branży szarlatanów” powstał w roku 1935. W tym czasie poeta przebywał w Wilnie. W utworze została oddana aura małych miasteczek – Gałczyński często czynił tematyką swoich wierszy ów specyficzny miejski folklor. Jako ciekawostkę można zaznaczyć, że Grzegorz Turnau wykonywał Kryzys w branży szarlatanów w formie piosenki. Nie dziwi to, wszakże wiele wierszy Gałczyńskiego zostało zaadaptowanych na utwory muzyczne ze względu na swoją wyjątkową rytmiczność.

Utwór „Serwus Madonna” pochodzi z 1929 roku i jest dziś uznawany za jeden z najpopularniejszych liryków poety. Dzięki niebywałej melodyjności i rytmiczności (forma hymnu) wiersz był wielokrotnie śpiewany. Efekt ten został spotęgowany przez regularną budowę (pięć strof czterowersowych o układzie 13 -13 -13 – 5 sylab) i powtarzający się refren. Utwór jest wypowiedzią na temat istoty poezji i roli poety. Ma charakter dość osobisty, ze względu na następujące fakty: podmiot liryczny wyrażony w pierwszej osobie, odniesienia do dzieciństwa autora oraz kreację poety-cygana.

Konstanty Ildefons Gałczyński (ur. 23 stycznia 1905 roku, zm. 6 grudnia 1963 roku) – polski poeta. Wywodził się z rodziny drobnomieszczańskiej, ojciec pracował jako technik kolejowy. Po wybuchu wojny został wraz z rodzicami ewakuowany, mieszkał w Moskwie (1914–1918), gdzie odbywał naukę w polskiej szkole.