Głównym i tytułowym bohaterem powieści „Hobbit, czyli tam i z powrotem” J. R. R. Tolkiena jest Bilbo Baggins. Jest on przedstawicielem plemienia hobbitów i postacią, którą odegrała najważniejszą rolę w odzyskiwaniu skarbu krasnoludów.
Charakterystyka Bilbo Bagginsa
Bilbo, jak każdy hobbit, jest niewielkiego wzrostu. Ma ogromne stopy, gęste i bujne, kręcone włosy oraz nieznaczną nadwagę. Potrafi poruszać się bez wydawania jakiegokolwiek dźwięku. Nosi zieloną kamizelkę i żółte spodenki. Chodzi bez butów. Lubi dobrze zjeść, pracować w ogrodzie i palić popołudniową fajkę z ziół. Prowadzi spokojne życie, uwielbia słuchać opowieści snutych przez swoich przyjaciół. Mieszka w norce w ziemi, w miejscu zwanym Pagórkiem.
Baggins pochodzi z wyjątkowego rodu. Hobbici znani są ze spokojnego trybu życia i są domatorami. Nie lubią zmian ani dłuższych wycieczek w nieznane. Jednak rodzina od strony matki, Belladonny Tuk, znana była z miłości do przygód i niebezpiecznych wypraw. Bilbo początkowo nie chciał współpracować z Gandalfem i krasnoludami, jednak podjął się wyzwania i pomógł drużynie odzyskać skarb. Wydawało mu się, że nie lubi przygód, lecz namowy czarodzieja sprawiły, że się zgodził. Bardzo możliwe, że podjął tę decyzję pod wpływem charakteru odziedziczonego właśnie po matce.
Bilbo jest bardzo pozytywnie nastawiony do otaczającego go świata. Zawsze się uśmiecha i nie widzi negatywnych stron różnych sytuacji. Wierzy, że jest w stanie wyjść obronną ręką z każdej trudności. Stara się nie wpadać w kłopoty, a konflikty rozwiązuje rozmową i dyplomacją.
Podczas wyprawy okazuje się być bardzo odważną i kreatywną postacią. Jest mianowany na włamywacza, co oznacza, że musi być sprytny, zwinny i pomysłowy, by móc wkraść się w miejsca niedostępne dla krasnoludów. Jest cierpliwym obserwatorem zdarzeń, potrafiącym dostrzec to, co na pierwszy rzut oka jest niewidoczne. Wiele razy bał się, że nie uda mu się osiągnąć celu, jednak nigdy się nie poddawał i szedł do przodu. Jego silny charakter, z którego nie do końca zdawał sobie sprawę, ukazał się w czasie wyprawy i wzmocnił w hobbicie pewność siebie, której wcześniej mu brakowało.
Bilbo jest oddanym kompanem i lojalną osobą wobec swojej drużyny, którą z czasem zaczyna traktować jak przyjaciół. Potrafi się dla nich poświęcić, nie patrząc na własne bezpieczeństwo. Udowodnił to w starciu z pająkami, z którymi stoczył ciężki bój o życie krasnoludów, które zawsze mogą na niego liczyć.
Baggins spędził sporą część swojego życia na nauce i czytaniu książek, co przydało mu się podczas wyprawy. Odznacza się mądrością, inteligencją oraz sprawiedliwym osądem. Nie bał się wypowiedzieć własnego zdania i być asertywnym. Wykradł część zdobytego skarbu i oddał go mieszkańcom Miasta na Jeziorze, które zostało zniszczone w czasie walki ze smokiem Smaugiem. Gdyby nie dowódca miasta – Bard – Smaug nie zostałby zabity, a krasnoludy zginęłyby w Górze Erebor. W ten sposób hobbit naraził się na potępienie ze strony krasnoludów, jednak uważał, że to jedyne sprawiedliwe i uczciwe zachowanie wobec mieszkańców Miasta na Jeziorze. Krasnoludy miały mu za złe, że oddał ludziom Arcyklejnot Góry – najcenniejszy skarb krasnoludów.
Bilbo zrobił to, ponieważ wiedział, że bez pomocy ludzi, Smaug mógłby zabić ich wszystkich. Hobbit nie dał się opanować chciwości i skąpstwu, które ogarnęło krasnoludy. Cały czas pozostał skromny i nieśmiały. Nie chciał nic w zamian za pomoc w odzyskaniu skarbu. Marzył jedynie, by wrócić do domu, zjeść dobry obiad i zapalić ukochaną fajkę. Gandalf bardzo podziwiał go za takie podejście do życia.
Baggins bardzo się zmienił podczas całej wyprawy. Wcześniej był postacią, która lekko i dość beztrosko podchodziła do życia. Uważał, że nie może nic mu się stać złego, ponieważ prowadzi spokojne życie, lubi sąsiadów i nie wadzi nikomu. Zależało mu na prostocie życia, nie miał większych ambicji i potrzeb. Był nieśmiały i nie do końca pewny siebie. Uważał, że jako mały hobbit nie jest w stanie osiągnąć nic wielkiego. Od lat był z tym pogodzony, dlatego nie marzył o wielkich czynach i prowadził zwykłe życie, bez roztrząsaniu większych idei czy rozmyślaniu nad sensem istnienia.
Zmieniło się to podczas wyprawy. Początkowo zahukany i przestraszony Bilbo szybko stał się dowódcą grupy i jej liderem. Wszedł w ten sposób w konflikt z Thorinem Dębową Tarczą, który uważał siebie za jedynego kierownika drużyny. Krasnoludy z biegiem czasu zaczęły akceptować hobbita, chociaż wcześniej nikt nie liczył się z jego zdaniem i uważano, że Bilbo jest niepotrzebny w wyprawie i tylko spowalnia grupę. Okazało się jednak, że Baggins był postacią, która zawsze wiedziała, co robi, miała plan oraz potrafiła wziąć na siebie odpowiedzialność za czyny i ich konsekwencje.
Bilbo stał się pewną siebie jednostką, wierzącą, że każdy jest w stanie osiągnąć coś wielkiego, jeśli tylko odrzuci komfortowe życie i wszystkie swoje codzienne przyzwyczajenia. Swoimi przemyśleniami i rozważnymi decyzjami zyskał szacunek czarodzieja oraz krasnoludów, a także samego Thorina, który z każdym dniem coraz bardziej przekonywał się do nowego przyjaciela.
Swoją siłę charakteru oraz zdolności strategiczne Bilbo pokazał w czasie Bitwy Pięciu Armii. Kierował on krasnoludami i był jednym z dowódców sił dobrych, walczących ze Smaugiem. Krasnoludy bez słowa podporządkowały się hobbitowi, który wydawał przemyślane rozkazy, mające jak najbardziej osłabić wroga. Nie porzucił rannych towarzyszy i nakazał ratować ich do samego końca. Pogodził się także z Thorinem, kiedy ten, śmiertelnie raniony, umierał na jego rękach.
Bilbo zmienił się nie do poznania. Zyskał nowych przyjaciół oraz odnalazł w sobie żądnego przygód podróżnika. Obudziły się w nim nowe cechy i umocniły te, które już posiadał. Wrócił do domu zdecydowanie bardziej pewny siebie, stanowczy i odważny. Nie bał się już, co powiedzą o nim inni.
Wzbudziło to podejrzliwość sąsiadów i innych hobbitów. Stali się oni nieufni wobec Bagginsa i uważali go za „pomylonego”. Część z nich obawiała się, że podczas wyprawy Bilbo doznał urazu psychicznego, przez co zmienił się w sposób, który był dla nich nie do zaakceptowania. Baggins jednak nie przejmował się zdaniem sąsiadów, doskonale wiedząc, że jego doświadczenia z wyprawy były znacznie cenniejsze i bardziej wartościowe, niż opinia innych.
Bilbo bardzo się cieszył z powrotu do domu, chociaż początkowo nie mógł się odnaleźć w spokojnym miejscu, gdzie nie musiał obawiać się śmierci. Po czasie poczuł się dobrze w swoim Pagórku i ponownie oddał się beztroskiemu paleniu fajki oraz pracy w ogrodzie. Swój miecz oddał do muzeum, a przebieg wyprawy spisał w książce „Tam i z powrotem, wakacje pewnego hobbita”.
Bilbo Baggins to jeden z tych bohaterów, do których ciężko poczuć antypatię. Trudno doszukać się w nim wad, ponieważ zalety, zasługi oraz poświęcenie dla przyjaciół wychodzą na pierwszy plan. Nie dziwne więc, że stał się inspiracją i wzorem do naśladowania dla wielu pokoleń czytelników tolkienowskich powieści.