Motyw młodości i przemiany
Książka przedstawia młodość głównego bohatera i proces jego dojrzewania. Początkowo buntuje się przeciw rodzinie i szkole oraz porządkowi społecznemu. Dopiero doświadczenie rewolucji oraz śmierć rodziców sprawia, że dojrzewa i staje się dorosłym. Łączy się to również z motywem przemiany Cezarego. Zmienia swoje poglądy, staje się wyważony.
Motyw arkadii
Nawłoć, do której przyjeżdża Cezary na zaproszenie przyjaciela Hieronima, jest przedstawiona jako raj. Miejsce to do złudzenia przypomina Soplicowo (Żeromski inspirował się Mickiewiczem). Idealizuje ten dworek szlachecki. Mieszkańcy również przywiązują ogromną wagę do tradycji i obyczajów, przy okazji lekceważąc problemy mieszkańców okolicznych wsi (np. biedaków z Chłodka).
Motyw podróży
Fizyczną podróż w „Przedwiośniu” odbywa Seweryn i Cezary. Jest ona trudna i wykańczająca, zwłaszcza starszego już ojca. Jadą w ciężkich warunkach, w pociągu nie ma ogrzewania. Przekraczają z resztą granicę nielegalnie, ponieważ nie ma już miejsc, a Cezary jest żołnierzem. Nie mają ze sobą dużo jedzenia, przez co droga jest jeszcze bardziej wymagająca.
Wędrówkę w poszukiwaniu siebie Cezary rozpoczyna jeszcze w trakcie rewolucji. Rozumie, że wyznawane przez niego wartości są mrzonką. Po stracie obojga rodziców nie ma także swojego miejsca w świecie, nie czuje się związany z Rosją, choć w niej się wychował, ani z Polską, z której pochodzą jego rodzice. Bohater musi więc odnaleźć swoje miejsce w świecie, w czym pomaga mi dawny ukochany jego matki, Szymon Gajowiec.