Polska noblistka i wybitna poetka, Wisława Szymborska, w wierszu „Wczesna godzina” porusza temat poranka jako cudu. Podmiot liryczny obserwuje przemianę z zewnątrz i choć prawdopodobnie zdaje sobie sprawę z naukowych powodów tego wydarzenia, zachwyca się nim. Zmiana barw staje się dla niego czymś niezwykłym, wartym opisania.
Człowiek, jako gatunek homo sapiens potrafi przystosowywać się do wszelkiego rodzaju okoliczności przyrody. Ludzie żyją na dalekich lądolodach Grenlandii, jak i gorącym równiku. Te umiejętności adaptacji pozwoliły naszemu gatunkowi na uzyskanie dominacji nad m.in. neandertalczykami.
Idea poświęcenia się dla kogoś lub czegoś nie jest niczym nowym. Motyw ten jest obecny w literaturze od wieków. Już w antyku można odnaleźć tropy dotyczące wyrzeczenia się pewnych dóbr, aby osiągnąć wyższy cel. Mitologia, jak i dramaty starogreckie wskazują, że nie była to idea obca starożytnym.
Książka Czesława Centkiewicza „Anaruk, chłopiec z Grenlandii” opowiada o losach dwunastoletniego Innuity. Tekst został napisany przez podróżnika na podstawie swoich codziennych przeżyć z wizyty na Grenlandii. Książka powstała w 1937 roku i w tym także została wydana. Zawiera wiele opisów zwyczajów, jest jednak gatunkowo powieścią przygodową. Autor przytacza także legendy Innuitów.
Przyjazd autora na Grenlandię.
Zaprzyjaźnienie się z Anarukiem, podarowanie mu noża stalowego.
Odyseusz to główny bohater antycznego eposu “Odyseja”, którego autorem jest Homer. Dzieło to opowiada o wędrówce, którą Odyseusz rozpoczął po zakończeniu się wojny trojańskiej. Chciał on powrócić do swojego domu rodzinnego, Odyseusz był bowiem królem Itaki i tam właśnie czekała na niego jego wierna żona – Penelopa.
Nowela Elizy Orzeszkowej „Gloria victis” została wydana w cyklu o tym samym tytule w 1910 roku w Wilnie. Początkowo, kolejne utwory zbioru ukazywały się w latach 1907-1908 na łamach czasopism. Nowela opowiada o losach młodych żołnierzy, biorących udział w powstaniu styczniowym.
Spotkanie wiatru i drzew.
Opis obozu powstańców na Polesiu.
Przedstawienie sylwetek Traugutta, Jagmina, Marysia i Anieli.
Śmierć została przedstawiona w sposób typowy dla utworów średniowiecznych. Poeta podkreśla jej moc, przestrzega czytelnika przez niespodziewanym zakończeniem ziemskiej wędrówki. Mimo elementów humorystycznych, Śmierć jest przerażająca, łatwo wpada w gniew, przez nierozsądne pytania Polikarpa jest gotowa uciąć mu głowę.
Utwór jest jednym z najsłynniejszych średniowiecznych zabytków polskiego piśmiennictwa. Jego autor jest nieznany, wiadomo jednak że był wzorowany na łacińskim pierwowzorze, pochodzącym z XIV wieku, zatytułowanym „Dialogus magistra Polycarpi cum morte”. Tekst utworu został zapisany między 1463 a 1465 rokiem w rękopisie Biblioteki Seminaryjnej w Płocku.