Przeświadczenie o istnieniu świata nadnaturalnych zjawisk towarzyszyło człowiekowi od początku historii. Wyrażało się na wiele różnych sposobów, począwszy od praktyk religijnych. Literatura, szczególnie poezja epoki romantyzmu, chciała uzyskać możliwość bezpośredniego kontaktu z tym światem poprzez sztukę. Starania takie nazywamy mistycyzmem.
Adam Asnyk był nie tylko znakomitym polskim poetą XIX wieku, ale także dramatopisarzem, redaktorem, filozofem oraz założycielem Towarzystwa Szkoły Ludowej. Wiersz jego autorstwa pt. Ulewa powstał w roku 1879, a dokładniej 30 lipca, i wchodził w składu zbioru Poezje. Tom II. Jest to dzieło z nurtu popularnego w Młodej Polsce gatunku liryki przyrody, opisujące tatrzańską naturę – gwałtowną, letnią nawałnicę.
Pośród nowych idei zrodzonych w renesansie, jedną z najważniejszych była fascynacja człowiekiem. Występowała ona również w starożytności, niemniej odkryta niejako na nowo przez artystów i filozofów po okresie średniowiecza, nabrała zupełnie nowego rozmachu. Nagle to człowiek stał się centrum zainteresowania, posiadając rozmów zdolny przenikać rzeczywistość stanowił miarę wszelkich rzeczy. Tak właśnie nakreślono podstawy antropocentryzmu.
Czesław Miłosz, polski poeta współczesny, prozaik, eseista, tłumacz oraz laureat Nagrody Nobla, był autorem m.in. zbioru wierszy Ocalenie, opublikowanego w roku 1945, który wchodził w skład większego cyklu – Świat. Poema naiwne. Omawiany wiersz, Z okna, wywodzący się z tego zbioru, kreuje bajkowy, poetycki obraz Europy – bezpieczny, spokojny, lecz nierealny w ówczesnych czasach. Wizję tę przedstawiono z perspektywy ojca, opowiadającego historię swojemu dziecku.
Fascynacja wsią w twórczości narodziła się w romantyzmie i towarzyszyła sztuce przez kolejne epoki. Artyści odkryli świat prostego ludu, pełen baśniowych stworzeń, rytuałów oraz zasad, o którym dotąd nikt nie miał pojęcia. Wykorzystanie motywu ludowego w ich dziełach przyjęło się nazywać ludowością.
Średniowiecze było okresem wyjątkowego skierowania ludzkiej uwagi na duchowość. W centrum zainteresowania artystów, filozofów i uczonych pozostawał Bóg. Zagadnienia teologiczne kształtowały prądy myślowe i artystyczne. Refleksja o położeniu człowieka wobec Boga kształtowała całe życie Europy przez ponad tysiąc lat. Stwórca stawał się niejako centrum świata w rozumieniu intelektualnym, społecznym oraz politycznym. Taki sposób myślenia zwykło się nazywać teocentryzmem.
Kazimierz Przerwa-Tetmajer był przedstawicielem Młodej Polski, poetą, ale też powieściopisarzem. Dojrzały etap jego twórczości charakteryzuje się tendencjami dekadenckimi, widocznymi w wierszu Hymn do Nirwany. Ten wydany w roku 1894 utwór stylizowany jest na modlitwę – zamiast do Boga, odwołuje się jednak do tytułowej nirwany, stanu błogości wywodzącego się z kultur wschodnich.
Pośród wielkich filozofii starożytności wyróżnić można m.in. stoicyzm, arystotelizm oraz platonizm. Ten ostatni przechodził szereg różnorakich modyfikacji, stając się ostatecznie neoplatonizmem filozofa Plotyna. Jego koncepcje dotyczące Absolutu, Intelektu i Duszy Świata przetrwały aż do czasów nowożytnych, doradzając się podczas epoki renesansu. Zmodyfikowane pod kątem zbieżności z chrześcijaństwem, miały ogromny wpływ na myślicieli tamtego okresu.
Epoki literackie mają tendencję to układania się w swego rodzaju amplitudy. Następujące po sobie okresy hołdują innym tendencjom. Można to dostrzec na przykładzie oświecenia i romantyzmu. Jednak między tymi dwoma epokami znajdował się pewien pośredni kierunek literacki, zwany sentymentalizmem.
William Wordsworth był angielskim poetą pochodzącym z tzw. „Krainy Jezior” i reprezentował epokę wczesnego romantyzmu. Zasłynął przede wszystkim pierwszym w historii literatury eposem psychologicznym – Preludium, był także autorem wielu wierszy. Jednym z nich jest Świat ludzkich spraw zbyt wiele dla nas znaczy, opisujący egzystencjalne przemyślenia człowieka dotyczące życia doczesnego, które wywołuje bezpośredni kontakt z naturą.