Na przełomie XIX i XX wieku starano się odejść w sztuce od ciężaru dokonań poprzednich epok. Szczególnie dotyczyło to romantyzmu oraz patosu klasycznie ujętej kultury. Wyjściem miał okazać się impresjonizm — kierunek zapoczątkowany przez paryskich malarzy. Nazwa nurtu pochodzi od łacińskiego impressio, czyli wrażenie. Subiektywne odczucia miały bowiem dla impresjonistów największą wartość.
Niewiele jest tak trwałych nurtów myślowych, jak stoicyzm. Zapoczątkowany jeszcze w epoce hellenistycznej popularny jest nawet do dzisiaj. Kierowali się nim mędrcy, a nawet cesarze rzymscy. Propagował on idee spokoju ducha w obliczu zmieniającego się wiecznie świata, bycie stałym. Choć jest z założenia filozofią życiową, przez setki lat wielokrotnie wpływał również na literaturę.
Prometeusz był mitycznym tytanem, który wedle Greków ulepił ludzi z gliny i łez. Widząc słabość ludzkości, zaczął ją nauczać. Ostatecznie wykradł z Olimpu ogień, by podarować go swoim podopiecznym. Było to jednak wbrew woli Zeusa, dlatego też Prometeusz został ukarany. Przykuty do skał Gibraltaru, miał cierpieć wyjadanie ciągle odrastającej wątroby przez olbrzymiego orła. Poświęcił się dla dobra ludzkości. Postawę taką od jego imienia zwykło się nazywać prometeizmem.
Konstanty Ildefons Gałczyński był jednym z najbardziej rozpoznawalnych polskich poetów epoki dwudziestolecia międzywojennego. Choć poeta zasłynął szerzej głównie dzięki utworom z serii Teatrzyk Zielona Gęś – groteskowym, komicznym oraz pełnym kontrastów, to jednak tworzył także utwory o zdecydowanie odmiennej atmosferze. Jego wiersz Wizyta, opublikowany w roku 1936, opowiada o cieple rodzinnego domu, oraz o tym, co tak naprawdę tworzy domowe ognisko.
W XX wieku ludzkość ogarnęło przeświadczenie końca. To ogólne nastawienie nacechowane było pesymizmem, widmem nadchodzącego upadku znanej cywilizacji. Znana kultura, wartości i instytucje miały degradować na oczach ludzi. Przełożyło się to na powstanie całego nurtu myślowego oraz artystycznego, zwanego katastrofizmem. Znany był on już jednak znacznie wcześniej, a jedynie słabo rozwinięty.
Powstały na kanwie rozczarowania pozytywizmem i wcześniejszymi dokonaniami nurt modernistyczny prezentował sobą bardzo zróżnicowany trend. Skupiony na emocjach oraz przeżyciach duchowych, szukał ich często poprzez niespotykane wcześniej formy wyrazu. Złaknieni wszystkiego co nowe, pisarze pozytywistyczni dążyli do uwolnienia sztuki od dorobku wcześniejszych epok, a nawet kajdan rzeczywistości.
Konstanty Ildefons Gałczyński zaprezentował swoją twórczość szerszej publice poprzez Teatrzyk Zielona Gęś, czyli poprzez wydawane na przestrzeni lat miniatury dramatyczne, charakteryzujące się groteską, komizmem i absurdem, stylizowane na rodzajowe scenki. Jednym z takich utworów jest Ballada o trąbiącym poecie, w zaskakujący sposób opowiadająca o nieszczęśliwie zakochanym w Inie pisarzu.
Konstanty Ildefons Gałczyński był polskim poetą współczesnym, który oficjalnie zadebiutował w roku 1923 na łamach pisma Twórczość Młodej Polski. Związany był ze środowiskiem satyrycznym, zasłynął m.in. jako twórca Teatrzyku Zielona Gęś. Omawiany wiersz autora, pt. Pieśń III (Ile razem dróg przebytych), został opublikowany w roku 1953 i wchodził w skład tomu Pieśni. Jest podsumowaniem osobistych przeżyć, hołdem oraz wyrazem uznania wobec wiernej ukochanej.
W reakcji na doświadczenia I wojny światowej i wynikłe po niej przemiany społeczno-polityczne w Niemczech narodził się nowy nurt literacki. Wtłoczony w okres przyśpieszenia technologicznego, nieufny wobec technokracji ogarniającej świat, skierował się ponownie ku wnętrzu człowieka. Starał się oddać prawdziwą naturę duszy, dostrzegając przez nią ostateczną prawdę o świecie. Sięgając często do mitologicznych i groteskowych obrazów, starał się wyrażać. Dlatego właśnie nadano mu miano ekspresjonizmu.
Utwór „Pospolite ruszenie”, którego autorem jest Wacław Potocki, ukazuje realistyczny obraz szlachty polskiej z XVII wieku. Podmiot liryczny, który można utożsamiać tu z autorem ze względu na wielkie zaangażowanie w sprawy Rzeczpospolitej autora, wytyka Sarmatom obojętność wobec losów ojczystego kraju. Przedstawia to przez opis prostej sytuacji w obozie wojskowym, której możliwe, że był świadkiem. Poeta poza działalnością literacką spełniał się jako żołnierz oddany sprawie narodowej (pochodził z bogatej szlachty ziemiańskiej) oraz polityk (był podczaszym).