Poświęcenie swojego własnego dobra, komfortu, bogactwa czy czasu dla innego człowieka to największy gest, jaki możemy wobec niego wykonać. Literatura notuje różne jego rodzaje. Niekiedy poświęcenie bohaterów literackich przekracza wszelkie granice wyobraźni, niekiedy problemem jest jego całkowity brak.
Wesele Stanisława Wyspiańskiego to świadectwo bardzo uważnego i wnikliwego obserwatora rzeczywistości. Autor próbował zrozumieć, co stoi u podstawy kolejnych narodowych klęsk i niepowodzeń, których Polacy doświadczyli wiele w XVIII i XIX wieku. Dochodzi do gorzkiego wniosku, że społeczeństwo jest podzielone i spolaryzowane, co uniemożliwia współpracę i wspólną walkę.
Symbole w naszym życiu odgrywają bardzo dużą rolę, choć nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę. Również w literaturze niektóre idee łatwiej jest wyrazić w sposób symboliczny, ponieważ można wówczas poszerzyć pole semantyczne własnego utworu i być zrozumianym przez większą grupę odbiorców. Mistrzem symbolizmu modernistycznego był w literaturze polskiej Stanisław Wyspiański, a jego dramat pt. Wesele jest wręcz przykładem tego, jak w dziele dramatycznym posłużyć się można symbolizmem.
W czasach, gdy naród znajduje się w trudnej sytuacji politycznej, temat państwowości, tożsamości i wolności bardzo szybko przenika do literatury. Polska ma za sobą bardzo wiele takich chwil, dlatego też nie powinno nikogo dziwić, że i arcydzieła narodowej literatury pełne są rozważań tego typu. Ich największą ilość „zawdzięczamy” oczywiście okresowi stu trzydziestu trzech lat zaborów.
Artyści to bardzo ciekawa grupa zawodowa i społeczna. Swoimi dziełami potrafią zmieniać światopogląd ludzi, a swoją wrażliwością dają niekiedy przykład tego, jak być człowiekiem. Bywa, że ta wrażliwość przerasta ich i niszczy, bo życie ma swoje brutalne strony, których artyści nie wytrzymują. Dlatego też nie powinno dziwić, że stali się oni ciekawym tematem dla samych siebie i często artyści występują jako bohaterowie literaccy.
Taniec jest bardzo naturalnym sposobem ruchu i spędzania czasu, np. przy muzyce. Przez lata miał on znaczenie rytualne, bądź był interpretowany jako wyraz równości wobec śmierci (średniowieczne dance macabre). Dziś jest rozumiany głównie jako satysfakcjonująca forma relaksu z drugą osobą.
Polska historia charakteryzuje się wyjątkowym skomplikowaniem i niejednoznacznością. Dzieje naszego narodu wielokrotnie stawały się obiektem rozważań specjalistów politycznych i historycznych, ale także literatów, którzy próbowali oceniać je przez pryzmat swojej wrażliwości artystycznej i indywidualnego patrzenia na rzeczywistość.
Taniec w dzisiejszych czasach kojarzy nam się bardzo pozytywnie, jako sport, forma odpoczynku, wyraz bliskości czy sympatii wobec drugiej osoby, forma zabawy. Nie zawsze jednak taniec miał wyłącznie takie konotacje, czego rozległe dowody możemy odnaleźć w literaturze.
Motyw przenikania się świata rzeczywistego z fantastycznym jest bardzo popularnym zabiegiem nie tylko w literaturze, którą nazywamy fantastyczną. Posługiwali się nim również najwybitniejsi pisarze polscy i światowi, próbując nadać przekazywanym przez siebie przesłaniom wymiaru ponadczasowego i uniwersalnego. Służyły im do tego rozmaity duchy, widma i zjawy.
Dominuje dzisiaj w historiozofii pogląd, jakoby w czasie zaborów wszyscy Polacy jak jeden mąż przeciwstawili się trzem mocarstwom, które postanowiły podzielić między siebie terytorium Polski. Jednakże już dzieła, które powstawały na bieżąco dawały świadectwo nieco innemu stanowi rzeczy. Dobrym przykładem jest choćby wybitny dramat autorstwa Adama Mickiewicza, pt. Dziady, cz. III.