Zagłada Żydów, do jakiej doszło w czasie II wojny światowej jest bezprecedensową na skalę świata tragedią. Świadectwa literackie pozwalają nam w niewielkim stopniu wyobrazić sobie grozę tamtego strasznego procederu. Możemy wręcz wniknąć w psychikę ludzi, którym udało się przeżyć.
Często spotykają nas w życiu sytuacje, na które nie mamy wpływu, choć nie są dla nas przyjemne. Niekiedy dotyczą one nie tylko nas, lecz także całych zbiorowości ludzkich, w których żyjemy. Wówczas rodzi się w nas bunt, który prowadzi do desperacji, ponieważ nie może być w żaden sposób zrealizowany. Mamy bowiem do czynienia z siłami dużo większymi od siły pojedynczego człowieka.
Poświęcenie swojego własnego dobra, komfortu, bogactwa czy czasu dla innego człowieka to największy gest, jaki możemy wobec niego wykonać. Literatura notuje różne jego rodzaje. Niekiedy poświęcenie bohaterów literackich przekracza wszelkie granice wyobraźni, niekiedy problemem jest jego całkowity brak.
Wesele Stanisława Wyspiańskiego to świadectwo bardzo uważnego i wnikliwego obserwatora rzeczywistości. Autor próbował zrozumieć, co stoi u podstawy kolejnych narodowych klęsk i niepowodzeń, których Polacy doświadczyli wiele w XVIII i XIX wieku. Dochodzi do gorzkiego wniosku, że społeczeństwo jest podzielone i spolaryzowane, co uniemożliwia współpracę i wspólną walkę.
Symbole w naszym życiu odgrywają bardzo dużą rolę, choć nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę. Również w literaturze niektóre idee łatwiej jest wyrazić w sposób symboliczny, ponieważ można wówczas poszerzyć pole semantyczne własnego utworu i być zrozumianym przez większą grupę odbiorców. Mistrzem symbolizmu modernistycznego był w literaturze polskiej Stanisław Wyspiański, a jego dramat pt. Wesele jest wręcz przykładem tego, jak w dziele dramatycznym posłużyć się można symbolizmem.
II wojna światowa była bezprecedensowym przykładem tego, jak wiele okrucieństwa może przypaść ludzkości w bardzo krótkim czasie. Szczególną uwagą obdarza się losy narodu żydowskiego, który miał zostać przez III Rzeszą eksterminowany. Znakiem te zbrodni stały się getta, w których zamykano Żydów, by tam oczekiwali na transport do obozów śmierci.
W czasach, gdy naród znajduje się w trudnej sytuacji politycznej, temat państwowości, tożsamości i wolności bardzo szybko przenika do literatury. Polska ma za sobą bardzo wiele takich chwil, dlatego też nie powinno nikogo dziwić, że i arcydzieła narodowej literatury pełne są rozważań tego typu. Ich największą ilość „zawdzięczamy” oczywiście okresowi stu trzydziestu trzech lat zaborów.
To, jakimi naprawdę jesteśmy ludźmi klaruje się dopiero w momencie, gdy los poddaje nas testom w różnorodnych ekstremalnych sytuacjach. Możemy przyjrzeć się sobie z bliska. Od naszych decyzji zależy bowiem nie tylko to, jak będą patrzeć na nas inni ludzie przez resztę życia, lecz także to, jak sami będziemy się postrzegać.
Rok 1984 George’a Orwella to powieść wstrząsająca, ponieważ autorowi udało się w dużej mierze przewidzieć do czego mogą doprowadzić systemy totalitarne, zapoczątkowane przez komunizm i ideały rewolucyjne na początku XX wieku.
Na literaturę warto patrzeć jak na pewne kontinuum. Młodsi twórcy korzystają z dokonać starszych, by stworzyć podwaliny kolejnemu pokoleniu do dalszych odkryć na tym polu. Literaturę charakteryzuje również intertekstualność czyli przeplatanie się pomiędzy sobą niektórych wątków, myśli, sposobów narracji, a nawet bohaterów.