Lalka

Rozważ, jaką rolę w utworze literackim pełni konstrukcja czasu. Punktem wyjścia do rozważań uczyń fragment tekstu Doroty Korwin-Piotrowskiej. W pracy odwołaj się do: wybranej lektury obowiązkowej, utworów literackich z dwóch różnych epok oraz wybranego kontekstu.

Czas jest elementem niezbędnym w utworach literackich. Zgodnie z fragmentem tekstu Doroty Korwin-Piotrowskiej, nadaje on tempo akcji i logiczność fabule, jak również pozwala na uporządkowane cofanie się do wydarzeń z przeszłości (w formie retrospekcji). Istnieją różne sposoby prowadzenia akcji, stosując różnorodne konstrukcje czasu, od najprostszego, linearnego do najbardziej osobliwych. W ten sposób możliwe jest zaciekawienie czytelnika, jak również uporządkowanie wydarzeń i nadanie im logicznego sensu. 

Jak cierpienie wpływa na refleksję człowieka o sobie samym? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do „Lalki” Bolesława Prusa oraz innych tekstów kultury.

Cierpienie jest trudną, lecz nieodłączną częścią życia człowieka. Dzięki niemu każda osoba zdobywa pewne doświadczenie, które przydaje się również poza momentami próby. Sytuacje trudne i stresujące mogą wpływać na jego postrzeganie siebie samego, jak i różne inne jego poglądy. Trudne sytuacje życiowe sprawiają, że człowiek więcej myśli i jest skłonny przewartościować swoje życie. Widać to w wielu utworach literackich, na przykład w „Lalce” Bolesława Prusa, „Kordianie” Juliusza Słowackiego czy trzeciej części „Dziadów” Adama Mickiewicza.

Jakie znaczenie dla człowieka ma otaczająca go przestrzeń? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu Ziemi obiecanej Władysława Stanisława Reymonta oraz do wybranych tekstów kultury.

Człowiek, jako gatunek homo sapiens potrafi przystosowywać się do wszelkiego rodzaju okoliczności przyrody. Ludzie żyją na dalekich lądolodach Grenlandii, jak i gorącym równiku. Te umiejętności adaptacji pozwoliły naszemu gatunkowi na uzyskanie dominacji nad m.in. neandertalczykami.

Określ, jaki problem podejmuje Bogumiła Kaniewska w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autorkę, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury

Historia stanowi nieodłączny element dziejów. Funkcjonując w określonym społeczeństwie, grupie czy środowisku, człowiek jest pod jej wpływem. Ma ona kluczowe znaczenie dla sposobu kształtowania myśli i przekonań jednostki, co przekłada się na wszystkie wygłaszane przez osobę wypowiedzi oraz tworzone utwory.

Co spra­wia, że czło­wiek może po­ko­ny­wać prze­ciw­no­ści losu? Roz­waż pro­blem i uza­sad­nij swo­je zda­nie, od­wo­łu­jąc się do fragmentu Lalki, całej powieści Bolesława Prusa oraz wy­bra­ne­go tek­stu kul­tu­ry.

Egzystencja człowieka bynajmniej nie jest wolna od trudności. Najróżniejsze przeciwności i cierpienie kształtuje jednostkę,  prowadząc do jej przygotowania na najróżniejsze doświadczenia przyszłości. Aby sobie z nimi poradzić trzeba mieć silny charakter.

Wolna wola człowieka czy siły od niego niezależne – co przede wszystkim decyduje o ludzkim losie? Roz­waż pro­blem i uza­sad­nij swo­je zda­nie, od­wo­łu­jąc się do po­da­ne­go frag­men­tu Lalki, całego utworu Bolesława Prusa oraz in­ne­go tek­stu kul­tu­ry.

„Świat jest teatrem, aktorami ludzie, którzy kolejno wchodzą i znikają”. Te słowa Williama Shakespeare’a ukazują, jak niewiele znaczy jednostka w obliczu historii świata. Człowiek chce wierzyć, że ma wpływ przynajmniej na swoje życie, przez podejmowane decyzje czy ogólne postępowanie.

Tę­sk­no­ta – siła nisz­czą­ca czy bu­du­ją­ca ludz­kie ży­cie? Roz­waż pro­blem i uza­sad­nij swo­je zda­nie, od­wo­łu­jąc się do fragmentu Lalki, całej powieści Bolesława Prusa oraz wy­bra­ne­go tek­stu kul­tu­ry.

Tęsknotę można postrzegać w sposób ambiwalentny. Ciężko jednoznacznie zdecydować, czy pomaga ona w życiu i klaruje uczucia dotyczące innych, czy też niszczy i utrudnia funkcjonowanie. W odniesieniu do pozytywistycznej powieści Bolesława Prusa „Lalki” przeważają argumenty dotyczące jej destrukcyjnej mocy.

Zwyczaje i konwenanse – ważny element kultury czy niepotrzebny anachronizm? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu Lalki, całej powieści Bolesława Prusa oraz wybranego tekstu kultury.

Zwyczaje są jednym z nośników kultury i dziedzictwa. Ludzie, kultywując tradycje, spełniają wymagania społeczne, dostosowują się do przyjętych norm. Niektóre osoby lubią żyć zgodnie z konwenansami, na przykład szykując dwanaście potraw na wigilijny stół, jednak dla innych będzie to przykry obowiązek, którego nie chcą wypełniać i czują się zmuszeni przez społeczeństwo.

Pomyślność własna czy dobro wspólnoty? Która z tych racji jest ważniejsza? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu III części Dziadów Adama Mickiewicza, całego utworu oraz do wybranego tekstu kultury.

Dobrobyt to szerokie określenie, które może oznaczać bardzo wiele. Inny wydźwięk będzie miało w wolnym państwie (np. koniunktura gospodarcza), inne, gdy naród znajduje się pod opresją obcego państwa. Dbanie o własne dobre samopoczucie jest bardzo ważne, jednak zależy także od aktualnego stanu społeczeństwa.

Czy w miłości lepiej słuchać głosu rozsądku, czy też oddać się namiętności? Rozważ problem i uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do podanego fragmentu Lalki, całego utworu Bolesława Prusa oraz innego tekstu kultury.

Większość ludzi chce odnaleźć miłość, by spędzić z kimś całe życie. Dużej części się to udaje, spotyka odpowiednią osobę. Wtedy pojawia się pytanie, czy poddać się namiętności i początkowemu zauroczeniu, czy lepiej cały czas słuchać rozumu.