Adrianna StrużyńskaW książce Jana Brzechwy Akademia pana Kleksa opisana została nauka w całkowicie niestandardowej szkole. Autor przedstawił codzienność chłopców, którzy mieli szczęście trafić pod opiekę pana Kleksa. Mimo jego ekscentrycznej osobowości, każdy dzień miał jednak ustalony harmonogram, do którego uczniowie musieli się stosować.
Człowiek z natury jest skomplikowany, ponieważ często stajemy przed dylematem, czym się kierować: rozumem czy uczuciami. Sprzeczności sprawiają, że człowiekowi zdarza się postępować nielogicznie i niekonsekwentnie. Przykłady możemy znaleźć nie tylko w codziennym życiu, ale też utworach literackich: Lalce Bolesława Prusa oraz Dziadach Adama Mickiewicza.
Zmiana jest nieunikniona, zarówno w życiu każdego człowieka, jak i całym społeczeństwie. Stajemy więc przed dylematem, czy lepiej pozostać wiernym tradycji, czy szukać nowych dróg. Zmiana i nowoczesność mogą wydawać się kuszące, ale odejście do tradycji nie zawsze ma same pozytywne konsekwencje. Przykłady znajdziemy w literaturze, między innymi dramacie Wesele Stanisława Wyspiańskiego czy Tango Sławomira Mrożka.
Młodzi ludzie często są idealistami. Z jednej strony może to być pozytywne, ponieważ wierzą, że mogą wiele osiągnąć i stworzyć lepszy świat niż poprzednie pokolenia. Idealizowanie rzeczywistości czasami może być jednak niebezpieczne i prowadzić człowieka do upadku. Doskonałymi przykładami są tutaj postaci literackie: bohaterowie romantyczni, tytułowy bohater dramatu Kordian Juliusza Słowackiego oraz bohaterowie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego: Seweryn i Cezary Baryka.
Nie każdy jest wielbicielem literatury młodzieżowej, szczególnie jeśli lata nastoletnie mamy już za sobą. Ostatnio sięgnęłam po powieść Rafała Kosika Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi, przeznaczoną właśnie dla młodych czytelników. Sądzę, że może się spodobać wielbicielom science fiction, nawet jeśli nie są już nastolatkami.
Nigdy nie pomyślałabym, że znajdę się w życiu w tak trudnej sytuacji – samolot, którym leciałam, musiał awaryjnie lądować na pustyni. Chociaż ja i Pilot ocaleliśmy, pozostało nam tylko czekać na ratunek lub mieć nadzieję, że Pilotowi uda się naprawić maszynę.
Człowiek często usprawiedliwia swoje złe postępowanie wyjątkowymi okolicznościami czy złym zachowaniem innych ludzi. W rzeczywistości jednak, to jakimi ludźmi jesteśmy, zależy tak naprawdę od nas samych. Każdy popełnia błędy, ale niezależnie od wieku i sytuacji, da się zmienić na lepsze i przynajmniej częściowo odpokutować dawne winy. Doskonałymi przykładami są tutaj losy bohaterów literackich: Jacka Soplicy z epopei Adama Mickiewicza Pan Tadeusz oraz głównego bohatera opowiadania Charlesa Dickensa Opowieść wigilijna – Ebenezera Scrooge’a.
Nowela Elizy Orzeszkowej „Gloria victis” została wydana w cyklu o tym samym tytule w 1910 roku w Wilnie. Początkowo, kolejne utwory zbioru ukazywały się w latach 1907-1908 na łamach czasopism. Nowela opowiada o losach młodych żołnierzy, biorących udział w powstaniu styczniowym.
Spotkanie wiatru i drzew.
Opis obozu powstańców na Polesiu.
Przedstawienie sylwetek Traugutta, Jagmina, Marysia i Anieli.
Śmierć została przedstawiona w sposób typowy dla utworów średniowiecznych. Poeta podkreśla jej moc, przestrzega czytelnika przez niespodziewanym zakończeniem ziemskiej wędrówki. Mimo elementów humorystycznych, Śmierć jest przerażająca, łatwo wpada w gniew, przez nierozsądne pytania Polikarpa jest gotowa uciąć mu głowę.